Prowadzenie działalności w rajach podatkowych

O rajach podatkowych zrobiło się ostatnio głośno. Najpierw Barack Obama ogłosił, żezamierza znimi walczyć, zakazując amerykańskim przedsiębiorcom zakładania spółek zależnych wrajach. Jako przykład wskazał pewien budynek naKajmanach, który jest siedzibą dlaniemal 19tys. firm, wwiększości amerykańskich. „To albo największy budynek naświecie, albo największy podatkowy przekręt” – komentował prezydent USA. Parę tygodni temu okazało się, żeprawdopodobnie poseł Palikot także prowadzi jakieś interesy wrajach podatkowych. Takie informacje powodują, że wokół tematu „rajów podatkowych” tworzy się coraz więcej mitów, nieprawdziwych informacji, afirmom lokującym część swoich dochodów wrajach podatkowych przypisuje się etykietę „oszustów podatkowych”.

Tymczasem międzynarodowe planowanie podatkowe, czyli wykorzystanie różnic w opodatkowaniu w poszczególnych kategoriach dochodu na terenie różnych krajów, jest coraz popularniejszą formą optymalizacji podatkowej. W takiej optymalizacji najczęściej wykorzystuje się działalność prowadzoną w rajach podatkowych, krajach, które oferują szczególnie atrakcyjne stawki podatku. Taka forma optymalizacji jest również coraz popularniejsza w Polsce, korzystają z niej nie tylko korporacje, ale też małe firmy.

Kwalifikacji poszczególnych jurysdykcji podatkowych jako krajów lub terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dokonuje się na podstawie występowania określonych czynników, z których decydujące znaczenie mają:

• brak opodatkowania lub bardzo niskie opodatkowanie; nierówne podatkowe traktowanie dochodów uzyskiwanych ze źródeł położonych na terytorium danego państwa w stosunku do dochodów „przetransferowanych” do tego kraju, przy uprzywilejowanym opodatkowaniu tych ostatnich;
• niechęć administracji danego kraju do uczestniczenia w wymianie informacji podatkowych, a także opór przeciwko złagodzeniu przepisów o tajemnicy bankowej, tj. odmowa udzielenia informacji administracjom innych państw o dochodach przetransferowanych do takiego kraju przez osoby mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w innym państwie.

W literaturze podkreśla się jednak, że chociaż podstawowym kryterium uznania określonego kraju za raj podatkowy jest korzystny system podatkowy, to jednak inne czynniki nie pozostają również bez znaczenia. Mowa tutaj o ogólnych warunkach prowadzenia działalności gospodarczej, takich jak stabilizacja ekonomiczna i polityczna, gwarancja tajemnicy bankowej, brak restrykcji dewizowych, nowoczesne środki łączności, dogodny system prawny.

Aktualnie, zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 16 maja 2005 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób prawnych, na liście „rajów podatkowych” znajduje się 40 krajów i terytoriów.

Wśród krajów stosujących korzystne warunki do prowadzenia działalności znajdują się także kraje niewymienione w rozporządzeniu co czyni je szczególnie atrakcyjnymi do prowadzenia działalności.

Planowanie podatkowe z wykorzystaniem rajów podatkowych pozwala na zmniejszenie obciążeń podatkowych, chociaż pamiętać należy, że mitem jest całkowite uniknięcie podatków dzięki rajom. Optymalizacja podatkowa z wykorzystaniem rajów podatkowych stosowana jest na szeroką skalę pod każdą szerokością geograficzną. Nieprzypadkowo Kajmany, jeden z rajów podatkowych, są obok Londynu, Frankfurtu nad Menem czy Nowego Jorku jednym z największych centrów finansowych świata, w Nauru, najmni...