Koszty uzyskania przychodów w świetle prawa podatkowego

Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym w polskim systemie podatkowym jest co do zasady dochód.1) Ustawy o podatkach dochodowych definiują dochód jako osiągniętą w roku podatkowym nadwyżkę sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania.2) Stąd dla prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania niezwykle istotnym jest określenie czym są koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z definicją ustawową za koszty uzyskania przychodów uznaje się koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów, których na gruncie prawa podatkowego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.3) Ustawy podatkowe zawierają zamknięty katalog kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.4)

Na marginesie warto odnotować, iż pojęciem kosztów obok ustaw podatkowych posługują się również przepisy ustawy o rachunkowości – jednakże „przepisy regulujące rachunkowość nie mogą zmieniać zasad zaliczania poszczególnych wydatków do kosztów, wynikających z ustawy podatkowej”.5)

Związek pomiędzy kosztem a przychodem
Aby dany wydatek poczyniony przez podatnika mógł zostać uznany na gruncie prawa podatkowego za koszt uzyskania przychodu musi istnieć jego związek z przychodem. Ponadto ciężar ekonomiczny takiego kosztu musi być poniesiony przez danego podatnika.6)

Jak już wspomniano powyżej, jednym z warunków uznania danego kosztu za koszt uzyskania przychodów jest okoliczność, iż został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów. Nie o każdym poniesionym przez podatnika koszcie można mówić, iż został poniesiony w tym właśnie celu. Dla podatkowej kwalifikacji kosztów istotne jest aby z poniesieniem przez podatnika danego wydatku wiązało się prawdopodobieństwo powstania przychodu.7) Prawdopodobieństwo to określa się mianem związku przyczynowego. Dla celów podatku dochodowego powszechnie przyjmuje się, iż związek ten powinien być obiektywny – a więc pomiędzy poniesieniem kosztu, a osiągnięciem przychodu powinien zachodzić związek o charakterze przyczynowo-skutkowym.8) Oznacza to, iż:

- po pierwsze podatnik powinien ponieść dany koszt,
- po drugie poniesieniu tego kosztu powinien towarzyszyć zamiar uzyskania przychodu,
- po trzecie zamiar ten powinien być obiektywnie możliwy do osiągnięcia,
- po czwarte poniesienie danego kosztu powinno co do zasady pozwolić na osiągnięcie tego zamiaru.

Dopiero łączne spełnienie w/w przesłanek pozwala na uznanie, iż dany koszt został poniesiony w celu uzyskania przychodu. Jak wskazuje się w orzecznictwie „koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodu, a nie niezbędności i rezultatu, jakie przyniosły w postaci konkretnego przychodu.”9) Przy czym „podatnik prowadzący działalność gospodarczą powinien postępować racjonalnie i zmierzać w sposób najbardziej bezpośredni do osiągnięcia przychodu. Powinien również działać w przekonaniu, jednak ocenianym w sensie obiektywnym, a nie subiektywnym, że poniesienie kosztu po uwzględnieniu związków przyczynowo-skutkowych powinno doprowadzić do osiągnięcia przychodu”.10) Zamiar osiągnięcia przychodu powinien istnieć i być obiektywnie możliwy do osiągnięcia już w momencie poniesienia tego kosztu – stąd nie można wskazywać na koszty poniesione przed powstaniem tego zamiaru.”11)

„Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu”.12) Oznacza to, iż dla uznania, iż dany wydatek kwalifikuje się podatkowo jako koszt uzyskania przychodu wystarczy, by towarzyszył jego poniesieniu zamiar uzyskania przychodu, przy czym obecnie przyjmuje się, że do uznania danego wydatku za koszt podatkowy nie jest konieczne, aby został on poniesiony w celu osiągnięcia konkretnego przychodu – może on być poniesiony w celu osiągnięcia łącznej kwoty przychodów.

Jak wskazuje się w piśmiennictwie „pogląd taki znajduje bezpośrednie uzasadnienie w sformułowaniach ustawy, która posługuje się właśnie określeniem "koszty uzyskania przychodów" (a nie przychodu). Zasada ta doznaje istotnych ograniczeń w przypadkach, gdy dla zastosowania przepisów szczególnych, zwłaszcza dotyczących zwolnień, konieczne jest wydzielenie (w celu uwzględnienia w rachunku dochodu) kosztów uzyskania przychodów z określonych, wyraźnie wskazanych źródeł. Reguła ta jednak nie ma charakteru bezwzględnego. W razie niemożności uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu oraz ze źródeł, z których dochód jest zwolniony od podatku, koszty dzieli się na te dwie grupy w proporcji do udziału przychodów opodatkowanych i zwolnionych w...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »