Ryczałt od przychodów osiąganych z tytułu usług niematerialnych

W artykule pt. „Zryczałtowany podatek dochodowy od osób prawnych” przedstawiliśmy ogólne zasady dotyczące poboru od zagranicznych osób prawnych podatku od przychodów osiąganych z tytułu usług niematerialnych. Poniżej omówimy poszczególne źródła zobowiązań podatkowych określanych łącznie jako tzw. usługi niematerialne oraz dotyczące ich zwolnienia. Źródła te wymienione są w art. 21 ust. 1 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.; dalej: CIT). Bliższe omówienie kategorii przychodów umieszczonych w ww. artykule jest tym istotniejsze, że katalog przychodów ma w zasadzie charakter zamknięty (patrz pkt8).

Podatnicy niemający na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej siedziby lub zarządu podlegają obowiązkowi podatkowemu od następujących przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej:

1. z tytułu odsetek (art. 21 ust. 1 pkt 1 CIT); za odsetki uważa się procent od kapitału, tj. wynagrodzenie wypłacane za pożyczone pieniądze, np. z tytułu udzielonych pożyczek, z tytułu oprocentowania papierów wartościowych, w tym państwowych, wkładów oszczędnościowych na rachunkach bankowych itp.,
2. z praw autorskich lub praw pokrewnych (art. 21 ust. 1 pkt 1 CIT); pojęcia: „prawa autorskie” i „prawa pokrewne” zawiera Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83, z późn. zm.),

---

Zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:

1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym filmowe).

Z kolei do praw pokrewnych zaliczamy: prawo do artystycznych wykonań, prawo do fonogramów i wideogramów, prawo do nadań programów, prawo do pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych.

---

3. z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw (art. 21 ust. 1 pkt 1 CIT); Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 Nr 49, poz. 508, z późn. zm.) definiuje pojęcia „projekt wynalazczy” oraz „znak towarowy”, natomiast pojęcie „wzór zdobniczy” obecnie nie jest definiowane ustawowo, choć zapewne znajdą w stosunku do niego zastosowanie przepisy dotyczące wzorów użytkowych i wzorów przemysłowych zamieszczone w tejże ustawie,

---

Projekty wynalazcze — to wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych i projekty racjonalizatorskie (art. 3 pkt 6 Prawa własności przemysłowej).

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy (art. 120 Prawa własności przemysłowej).

Wzorem przemysłowym (dawniej zdobniczym) jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację, przy czym wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.

---

4. z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego (art. 21 ust. 1 pkt 1 CIT); chodzi tu o sytuacje, gdy podmiot zagraniczny udziela odpłatnie podmiotowi krajowemu recepturę lub dokumentację procesu produkcyjnego, które stanowią jego tajemnicę, a nie są wynalazkiem lub know-how,
5. za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego (art. 21 ust. 1 pkt 1 CIT); należy zaznaczyć, że NSA w wyroku z dnia 11.10.1995 r. stwierdził: „Pojęcie użytkowania, w rozumieniu ograniczonego prawa rzeczowego, nie może mieć zastosowania do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego czy naukowego, gdyż urządzenia takie z natury rzeczy nie przynoszą pożytków, o których mowa w art. 252 k.c. Użytkowanie w prawie podatkowym oznacza więc to samo, co używanie, bez względu na to, na jakim tytule prawnym używanie jest oparte” (sygn. akt SA/Ka 1386/94); przepis ten będzie miał zastosowanie do wszystkich sytuacji, w których podmiot zagraniczny oddaje do odpłatnego używania urządzenia przemysłowe, handlowe lub naukowe np. ...