Cele statutowe izby gospodarczej a zwolnienie od CIT

Fakt, że podstawowym celem działalności izby gospodarczej, zgodnie z jej statutem, jest tworzenie warunków umożliwiających harmonijną działalność i rozwój branży motoryzacyjnej w zakresie produkcji, usług i handlu, nie oznacza, że nie może ona realizować celów uznanych przez ustawodawcę za cele społecznie użyteczne, które są zbieżne z celami określonymi w treści przepisu art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten nie zawiera wymogu, by wskazane w nim cele statutowe były głównymi, czy też jedynymi, celami działalności osoby prawnej. Za podstawowe kryterium w budowie organizacji społecznej należy przyjąć kryterium trwałego zrzeszania się określonej grupy społecznej. Jako pomocnicze kryteria można wymienić: dobrowolność członkostwa oraz szczególne rozwiązania dotyczące struktury organizacyjnej wewnętrznej, tzn. takiej, w której najwyższą pozycję zajmuje ogół członków, zaś wszelkie inne organy są mu bezpośrednio lub pośrednio podporządkowane - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie.

O co toczył się spór?

Organy podatkowe stwierdziły, że realizowane przez spółkę cele statutowe nie uprawniają jej do zwolnienia osiągniętego dochodu z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654, z późn. zm., dalej: u.p.d.o.p.). Podatnik w zeznaniach CIT-8 wykazał uzyskane dochody jako w całości zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p. w związku z przeznaczeniem ich w całości na działalność statutową. Organy podatkowe wskazały, że zgodnie z tym przepisem wolne od podatku są dochody podatników, których celem statutowym jest działalność: naukowa, oświatowa, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego w części przeznaczonej na cel statutowy. Warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest posiadanie celów działalności statutowej tożsamych z określonymi w ustawie podatkowej oraz przeznaczenie i wydatkowanie dochodów na te cele.

Organy podatkowe stwierdziły, że podatnik działa na podstawie Ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych (Dz. U. nr 35, poz. 195, ze zm., dalej: u.i.g.) i jest organizacją samorządu gospodarczego reprezentującą interesy gospodarcze zrzeszonych w niej podmiotów w zakresie ich działalności wytwórczej, budowlanej i usługowej zgodnie z art. 2 u.i.g. Zgodnie z art. 5 u.i.g. każda izba gospodarcza określa samodzielnie w statucie swoje zadania, ale w granicach mieszczących się w art. 2-4 tej ustawy. Z przepisów tych wynika, że izba jako organizacja samorządu gospodarczego reprezentująca interesy zrzeszonych w niej członków kształtuje i upowszechnia zasady etyki w działalności gospodarczej, a ponadto jest uprawniona do wyrażania opinii o projektach rozwiązań odnoszących się do funkcjonowania przepisów prawnych dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. Celem działalności izb gospodarczych jest tworzenie warunków umożliwiających działalność i rozwój zrzeszonych w niej podmiotów w zakresie produkcji, usług i handlu przy zaangażowaniu jej członków. Użycie w statucie określeń: „doskonalenie kwalifikacji zawodowych”, „organizacja szkolenia zawodowego”, „działalność popularnonaukowa w zakresie nowych technologii, globalnej jakości”, „współtworzenie warunków do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego i ochrony środowiska”, zdaniem organów podatkowych, nie oznacza, że spółka została powołana do szerzenia oświaty i prowadzenia badań naukowych. Przez takie formy działalności realizuje jedynie swoje nadrzędne zadanie, tj. pełni funkcję służebną w stosunku do zrzeszonych w niej podmiotów oraz stara się wpływać na tworzenie korzystnych warunków rozwoju życia gospodarczego, ponieważ przepisy ustanawiające zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem od zasady pows...