Ciężar dowodu w aspekcie kosztów uzyskania przychodów

Podstawowa zasada sformułowana w art. 122 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r., nr 8, poz. 60, ost. zm. Dz.U. z 2008 r., nr 141, poz. 888) nakłada na organy podatkowe obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego w sposób pozwalający na wyczerpujące ustalenie stanu faktycznego. Zasada ta wyznacza zakres obowiązków organów prowadzących postępowanie wyjaśniające. Wypełnienie tego obowiązku polega na przeprowadzeniu postępowania dowodowego co do wszystkich okoliczności, z którymi na gruncie obowiązujących przepisów wiążą się skutki prawne. Organ podatkowy nie może tego obowiązku przerzucić na stronę, powinien on dążyć do wyjaśnienia całego stanu faktycznego sprawy, niezależnie od jej postawy.

Obowiązkiem organu podatkowego jest zatem przeprowadzenie z urzędu wszystkich dowodów mających na celu ustalenie rzeczywistego stanu rzeczy. Strona może i wręcz powinna uczestniczyć w procesie gromadzenia całego materiału dowodowego, ale niedopuszczalne jest takie rozumienie tej zasady, które zakłada bierną postawę organu podatkowego, ograniczającą się do oceny, czy strona udowodniła fakty stanowiące podstawę jej żądania.

W literaturze spotykaliśmy poglądy głoszące, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodów odnosi ewidentne korzyści, ponieważ o koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodów. Z twierdzeń tych wynika, że ciężar udowodnienia spoczywa na podatniku, gdyż uzyskuje on korzyści płynące z uznania wydatku za koszt podatkowy.

Stanowisko takie jest nieuzasadnione, gdyż w istocie odwołuje się do treści art. 6 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r., nr 16, poz. 93, ost. zm. Dz.U. z 2008 r., nr 116, poz. 931), zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Tymczasem zdaniem wielu przedstawicieli doktryny, odwoływanie się w zakresie problematyki ciężaru dowodu do art. 6 k.c. jest nietrafne (pomimo faktu występowania w orzecznictwie NSA), ponieważ przepis ten odnosi się – zgodnie z art. 1 k.c. – do stosunków cywilnoprawnych.

Natura podatku dochodowego polega na tym, iż – jak sama nazwa wskazuje – opodatkowany ma być dochód, czyli nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania. Prawidłowe ustalenie, co jest kosztem uzyskania przychodów, tak samo, jak prawidłowe ustalenie przychodów, jest realizacją tej koncepcji. Ustawodawca opodatkowuje dochód, a nie przychód a możliwość odliczenia kosztów nie jest żadną ulgą podatkową.

Na podatnika w zakresie podatku dochodowego ustawodawca nałożył liczne obowiązki. Na mocy różnych przepisów podatnik zobowiązany jest także do prowadzenia ksiąg, ewidencji, rejestrów, sporządzania i gromadzenia różnych dokumentów. Nie jest oczywiście przerzucaniem na podatnika obowiązku zebrania materiału dowodowego żądanie przez organ podatkowy okazania ksiąg czy odpowiednich dokumentów.

„Jeżeli wydatki poniesione przez podatnika w celu uzyskania przychodu zostały prawidłowo udokumentowane i zaewidencjonowane w prowadzonej ewidencj...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »