Bezprzedmiotowość postępowania podatkowego

Zgodnie z art. 208 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60, z późn. zm.), gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.

Postępowanie podatkowe wszczynane jest i prowadzone w celu rozstrzygnięcia sprawy podatkowej co do jej istoty. Jest to cel zasadniczy postępowania, bo prowadzący do konkretyzacji przepisów prawa podatkowego w granicach wyznaczonych przedmiotem sprawy. Osiągnięcie celu zasadniczego nie zawsze będzie możliwe z powodu przeszkód, które mogą wystąpić w trakcie zawisłości sprawy podatkowej. Przeszkody, które mają charakter przejściowy prowadzą do zawieszenia postępowania, a powodujące definitywne zahamowanie czynności procesowych, stanowią o konieczności zakończenia postępowania bez realizowania jego zasadniczego celu.

Umorzenie postępowania

Umorzenie postępowania, kończąc bieg sprawy i czynności postępowania w niej prowadzonych, zamyka drogę do konkretyzacji praw lub obowiązków stron postępowania. W rozumieniu przepisu art. 207 § 2 jest to „inny sposób” zakończenia postępowania, stanowiący jej alternatywę co do istoty. Podkreślić jednak trzeba, że akt umorzenia postępowania nie jest czynnością procesową pustą pod względem prawnym, gdyż wywiera szereg różnych skutków prawnych. Zakres ich wyznacza pod jednym względem przedmiot sprawy ustalony przy wszczęciu postępowania, a pod drugim – przepisy procesowe (zob. Adamiak B., Borkowski J., Mastalski R., Zubrzycki J., Ordynacja podatkowa, Komentarz 2011, str. 871).

Bezprzedmiotowość to nie brak przesłanek do uwzględnienia wniosku

W wyroku z dnia 20 kwietnia 2001 r. (sygn. akt III SA 102/00) Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, iż umorzenie postępowania z uwagi na jego bezprzedmiotowość oznacza, że żądanie zawarte we wniosku podatnika nie może zostać rozstrzygnięte merytorycznie. Jest to orzeczenie formalne, kończące postępowanie, bez jego merytorycznego rozstrzygnięcia. Bezprzedmiotowość postępowania oznacza brak któregoś z elementów stosunku materialnoprawnego, skutkującego tym, iż nie można załatwić sprawy przez rozstrzygnięcie jej co do istoty. Bezprzedmiotowość wynika z przyczyn podmiotowych lub przedmiotowych i nie może być utożsamiana z brakiem przesłanek do uwzględnienia wniosku strony.

Bezprzedmiotowość to brak przedmiotu postępowania

W orzeczeniu z dnia 4 listopada 2009 r. WSA w Lublinie podkreślał, że "bezprzedmiotowość może wynikać z przyczyn podmiotowych lub przedmiotowych, ale zawsze oznacza brak przedmiotu postępowania. Tym przedmiotem jest zaś konkretna sprawa, w której organ administracji państwowej jest władny i jednocześnie zobowiązany rozstrzygnąć na podstawie przepisów prawa materialnego o uprawnieniach lub obowiązkach indywidualnego podmiotu" (wyrok WSA w Lublinie, I SA/Lu 451/09, LEX nr 532454).

Przyczyny bezprzedmiotowości postępowania

Podstawowe znaczenie w ustalaniu zakresu stosowania art. 208 &sec...