Sprzedaż przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym a PCC

Niestety czasy kryzysu są dość ciężką próbą dla wielu przedsiębiorców. Zdarza się, iż przedsiębiorcy nie będąc w stanie przeczekać tego trudnego okresu zmuszeni są rozpocząć postępowanie upadłościowe próbując sprzedać swoje przedsiębiorstwo i uregulować zaległe zobowiązania. W tym opracowaniu postaramy się odpowiedzieć na pytanie jak sprzedaż przedsiębiorstwa w skład którego wchodzą zarówno składniki materialne (nieruchomości, maszyny) jak i niematerialne (prawa majątkowe) powinna zostać opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na wstępie należny zauważyć, iż zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przepis ten ma niezwykle istotne znaczenie dla opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: „upcc”) opodatkowaniu tym podatkiem nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona z podatku od towarów i usług (z pewnymi wyjątkami). Powyższy przepis oznacza, iż skoro transakcja sprzedaży przedsiębiorstwa nie podlega VAT to będzie podlegała opodatkowaniu PCC.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) upcc opodatkowaniu tym podatkiem podlega sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Warto podkreślić, że przepisy upcc nie określają stawki właściwej dla sprzedaży przedsiębiorstwa jako całości. W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że sprzedaż przedsiębiorstwa powinna być traktowana jako sprzedaż zbioru rzeczy i praw majątkowych składających się na to przedsiębiorstwo. Podatek od czynności cywilnoprawnych powinien być obliczony od wartości poszczególnych składników. Będzie to zsumowany podatek od poszczególnych składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa (tak np. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 22 października 2002 r.; sygn. akt III SA 790/01). W ...