Metody szacowania cen transferowych - jak przygotować kalkulację zysków?

W przypadku dokonywania przez podatników transakcji z podmiotami powiązanymi (lub z podmiotami z tzw. rajów podatkowych) istotne jest określenie cen stosowanych pomiędzy tymi podmiotami (tj. cen transferowych) w wysokości, jaką ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, a także właściwe sporządzenie dokumentacji cen transferowych, zapewniających bezpieczeństwo podatkowe podatnikom uczestniczącym w tego typu transakcjach.

Sporządzona dokumentacja cen transferowych ma na celu potwierdzenie rynkowego charakteru warunków, na jakich dokonywana była dana transakcja z podmiotem powiązanym, a także przedstawienie metody ustalania cen transakcyjnych oraz kalkulacji zysków, dzięki czemu możliwe jest uzasadnienie motywów, jakimi podatnik kierował się przy ponoszeniu określonej wysokości kosztów usług lub towarów będących przedmiotem dokumentowanej transakcji.

Ceny transakcyjne stosowane przez podmioty powiązane

Z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że w przypadku gdy w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, w związku z czym podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby powiązania pomiędzy tymi podmiotami nie istniały, wówczas dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zgodnie natomiast z ust. 2-3 cytowanego artykułu wynika, że określenie wysokości dochodów podatnika dokonującego transakcji z podmiotem powiązanym następuje w drodze oszacowania przy zastosowaniu następujących metod szacowania cen transferowych:

• metody porównywalnej ceny niekontrolowanej,
• metody ceny odprzedaży,
• metody rozsądnej marży ("koszt plus"),
• metody zysku transakcyjnego.

W związku z powyższym, organy podatkowe są uprawnione do oszacowania dodatkowego dochodu podatnika oraz należnego podatku, w przypadku gdy pomiędzy podatnikiem a podmiotem z nim powiązanym zostały ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, w wyniku czego podatnik nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały.
Niewłaściwy sposób dokonywania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi może więc skutkować po stronie podatnika negatywnymi konsekwencjami w podatku dochodowym. Organ podatkowy może na przykład stwierdzić, że dochód podatnika został zaniżony, w związku z czym powstała po jego stronie zaległość podatkowa, którą należy uregulować wraz z odsetkami za zwłokę. W takim przypadku możliwe jest również pociągnięcie podatnika do odpowiedzialności karnoskarbowej w związku z uszczupleniem należności publicznoprawnej. Z perspektywy tych konsekwencji podatkowych niezwykle istotne jest więc sporządzenie przez podatnika dokumentacji podatkowej w oparciu o właściwą metodę szacowania cen transferowych, umożliwiającą stwierdzenie, że warunki transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi nie różnią się od warunków, jakie ustaliłyby między sobą podmioty niezależne.

Metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej

Zgodnie z §12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów (Dz. U. z 2009 r., Nr 160, poz. 1268), metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej polega na porównaniu ceny przedmiotu transakcji ustalonej w transakcjach między podmiotami powiązanymi z ceną stosowaną w porównywalnych transakcjach przez podmioty niezależne i na tej podstawie określeniu wartości rynkowej przedmiotu transakcji zawartej między podmiotami powiązanymi. Porównanie to może mieć charakter:

• wewnętrzny - w przypadku gdy porównania tego dokonuje się na podstawie cen stosowanych przez podatnika wobec podmiotów niezależnych, lub
• zewnętrzny -  w przypadku gdy porównania tego dokonuje się na podstawie cen stosowanych w porównywalnych transakcjach przez inne n...