Zamknięcie roku 2010 w podatku CIT – o czym należy pamiętać?

Zakończenie roku obrotowego oraz uzgodnienie wyniku finansowego i dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych jest ostatnim momentem na weryfikację prawidłowości rozpoznawanych przychodów oraz kosztów podatkowych. W takim momencie istotne jest także odpowiednie przyporządkowanie do właściwego roku podatkowego zarówno przychodów osiąganych przez podatników na przełomie kończącego się oraz rozpoczynającego się roku podatkowego, jak i kosztów uzyskania przychodów ponoszonych w tym czasie.

Przychody na przełomie lat podatkowych

Zgodnie z art. 12 ust. 3 a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT), za datę powstania przychodu uważa się zasadniczo dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi w całości lub w części, nie później niż dzień:

• wystawienia faktury albo
• uregulowania należności.

Moment powstania przychodu jest zatem zależny od wielu czynników, m.in. od daty wydania towaru, wykonania usługi, daty wystawienia faktury VAT czy też daty otrzymania zapłaty. Należy jednak pamiętać, że wystawienie przez podatnika faktury VAT na początku stycznia przyszłego roku nie oznacza automatycznie, że momentem powstania przychodu po stronie podatnika będzie styczeń 2011 r. W konsekwencji, w wielu przypadkach podatnik powinien wykazać taki przychód jeszcze w grudniu 2010 r., a tym samym uwzględnić go w deklaracji CIT-8 składanej za rok 2010.

Przykład

Podatnik X w grudniu 2010 r. świadczył na rzecz kontrahenta usługi budowlane. Usługa została wykonana 29 grudnia 2010 r. i potwierdzona protokołem zdawczo-odbiorczym tego samego dnia. Podatnik X wystawił kontrahentowi fakturę VAT 4 stycznia 2011 r. Podatnik X powinien więc wykazać powstały przychód jeszcze w grudniu 2010 r., tj. według daty wykonania usługi (daty sprzedaży).
Uzupełniając ten przykład warto dodać, że nawet gdyby prace zostały wykonane w roku 2011 możliwe jest powstanie przychodu jeszcze w roku poprzednim. Będzie tak w przypadku uregulowania należności, tj. w szczególności w przypadku przekazania całości należności na rzecz wykonawcy usługi budowlanej. Wówczas musiałby on rozpoznać przychód jeszcze w roku 2010, pomimo iż usługa byłaby wykonana w roku kolejnym.

Powstanie przychodu a usługi ciągłe

Niektóre kategorie usług ze względu na swoją specyfikę nie są wykonywane jednorazowo, lecz mają one charakter ciągły. Mogą to być m.in. usługi najmu, usługi księgowe, abonamenty itp. W przypadku usług ciągłych, moment powstania przychodu uzależniony jest od tego, czy strony danej umowy o świadczenie tego typu usług ustaliły jakikolwiek okres rozliczeniowy (np. miesiąc, kwartał itp.).

Na podstawie bowiem art. 12 ust. 3c ustawy o CIT, jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, wówczas za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego, określonego w umowie lub na fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Przykład

Podatnik świadczy usługi serwisowe na rzecz kontrahenta rozliczane w formie abonamentu. Strony umowy postanowiły, że usługa ta będzie rozliczana w miesięcznych okresach rozliczeniowych. Podatnik X powinien więc rozpoznawać przychód z tytułu świadczenia usług w ostatnim dniu poszczególnych miesięcy kalendarzowych. Dniem p...