Premia pieniężna – nota czy faktura?

W aktualnej praktyce obrotu gospodarczego przedsiębiorcy – głównie producenci oraz dystrybutorzy towarów – niejednokrotnie wypłacają swoim kontrahentom (odbiorcom) premie pieniężne (zwane również bonusami). Zasady przyznawania takich premii są zazwyczaj regulowane wstosownych umowach handlowych, przy czym podstawowym warunkiem ich uzyskania jest dokonanie przez nabywcę zakupów o odpowiedniej wartości bądź nabycie określonej ilości produktów.

Na gruncie podatku VAT istotne kontrowersje dotyczą formy, przy zastosowaniu której należy dokumentować wspomniane wyżej gratyfikacje. Część podatników uprawnionych do otrzymania bonusów wystawia z tego tytułu na rzecz dostawcy towarów faktury VAT (naliczając przy tym stosowną kwotę podatku). Faktury są wystawiane tytułem wykonania usługi. Usługą jest zaś dokonywanie zakupów u tego, a nie innego sprzedawcy. Praktyka ta jest akceptowana przez Ministerstwo Finansów i organy podatkowe. Niektórzy zaś w celu udokumentowania należnych premii – postępując według ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych – wystawiają inne niż faktury VAT dokumenty, np. noty obciążeniowe. Które ze wskazanych rozwiązań jest prawidłowe?

Rozstrzygając ten problem, należy przede wszystkim podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT oraz potwierdzeniu fakturą podlega sprzedaż, za którą uznaje się m.in. odpłatną dostawę towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Tym samym naliczenie podatku VAT jest zasadne wówczas, gdy otrzymanie wynagrodzenia (najczęściej środków pieniężnych) jest wynikiem realizacji na rzecz drugiej strony określonej czynności opodatkowanej.

W sytuacji gdy dochodzi do uiszczenia premii pieniężnej, której jedynym powodem jest...