Czy działania syndyka podlegają opodatkowaniu VAT?

Syndyk masy upadłości z tytułu wykonywania swoich obowiązków w postępowaniu upadłościowym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

O co toczył się spór?

Podatnik złożył wniosek o wydanie wiążącej interpretacji. We wniosku podał, że wykonuje czynności syndyka masy upadłości na zlecenie sądu i w związku z tym stoi na stanowisku, że wynagrodzenie syndyka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Organy podatkowe nie zgodziły się ze stanowiskiem podatnika. W uzasadnieniu wskazały, że podatnik otrzymuje wynagrodzenie z tytułu świadczonych usług, które wykazuje jako przychód (obrót) z działalności wykonywanej osobiście. W świetle art. 15 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z póżn. zm.) podatnik wykonuje działalność gospodarczą. Działalność tę wykonuje samodzielnie, więc otrzymując za to wynagrodzenie, świadczy usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Syndyk na podstawie przepisów ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 z późn. zm.), pełni funkcję na zasadzie powołania przez sąd, która nie skutkuje zawarciem umowy o pracę ani umowy zlecenia. Nie zachodzi wobec syndyka wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, ani też wyłączenie z art. 6 pkt 2 ustawy o VAT.

Sprawa na skutek skargi podatnika trafiła na wokandę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. W uzasadnieniu skargi podatnik podkreślił, że syndyk jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie. Wykonuje czynności egzekucyjne w sprawach cywilnych. Zgodnie z art. 15 ust. 6 i art. 6 ust. 2 ustawy o VAT oraz VI Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. nr 77/388/EWG w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa opodatkowania (Dz. U. UE.L 77.145.1, dalej: VI Dyrektywa), nie jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Powołał się na pismo Dyrektora Urzędu Statystycznego klasyfikujące czynności syndyka jako usługi związane z czynnościami organów sądowych oraz usługi w zakresie wymiaru sprawiedliwości i sądownictwa oraz pismo ministra finansów z 2004 r. dotyczące statusu komorników sądowych w świetle ustawy o VAT. Ponadto wskazał, że w rozporządzeniu ministra gospodarki i pracy z 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 265, poz. 2644) syndyk występuje w grupie przedstawicieli władzy publicznej, wyższych urzędników. Wykonywanie tych zawodów nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. W uzasadnieniu wyroku sąd pierwszej instancji wskazał, że skarżący, wykonując działalność syndyka, jest osobą fizyczną, która wykonuje działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT. Podejmuje bowiem samodzielnie i częstotliwie czynności należące do wolnego zawodu. Jego działalność nie ogranicza się do jednorazowych, sporadycznych czynności, lecz cechuje ją powtarzalność, stałość aktywności w funkcjonowaniu w obrębie praw i obowiązków nakreślonych zez...