Oferta

Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego. Doradzamy zarówno w wyborze formy prowadzenia działalności gospodarczej jak i w bieżącej obsłudze każdego rodzaju spółki prawa handlowego w Polsce i za granicą ? również w zakresie prowadzenia ksiąg handlowych i rozliczeń transakcji.

 

Przeprowadzamy kompleksowe audyty prawne, podatkowe i finansowe. Doradzamy przy procesach przejęć, fuzji czy transakcji M&A.

 

Przedsiębiorcom wykonującym działalność we własnym imieniu oferujemy kompleksowe doradztwo prawne i podatkowe w bieżącej działalności i wsparcie w procesie przekształcenia działalności w wybrany rodzaj spółki.

 


 

Reprezentujemy naszych klientów w toku kontroli i postępowań podatkowych, w sporach cywilnych i gospodarczych oraz w sprawach sądowych przed sądami wszystkich instancji. Chronimy ich interesy w zakresie:

  • Odpowiedzialności członków zarządów spółek kapitałowych,
  • Ekspozycji na ryzyko prawne związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,
  • Respektowania i wykonywania praw wspólników spółek,
  • Nadzoru nad stosowaniem i egzekwowaniu prawa przez urzędników administracji państwowej w tym organów ścigania i Krajowej Administracji Skarbowej,
  • Weryfikacji poprawności i rzetelności dokumentacji księgowej,
  • Przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy,
  • Zabezpieczania interesów i majątków firm i osób prywatnych

 

najbliższeszkolenia

Artykuły

22.01.2019

Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego według projektu nowej Ordynacji podatkowej

Najnowszy projekt ustawy Ordynacja podatkowa istotnie poszerza katalog podmiotowego i przedmiotowego zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego oraz rezygnuje z instytucji wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu.

Mechanizm zabezpieczenia wykonania zobowiązań podatkowych ma na celu jak najlepszą ochronę interesu finansowego wierzyciela, którym jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego. Zaproponowane przez Ministerstwo Finansów rozwiązania prawne odnoszące się do powyższej instytucji opierają się w głównej mierze na rozwiązaniach znanych podatnikom z aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Czy przedstawiony projekt ustawy wdraża skuteczne mechanizmy zabezpieczenia? Na jakie zmiany powinni zwrócić uwagę podatnicy?

Przesłanki zastosowania zabezpieczenia przymusowego i dobrowolnego

Skuteczne zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego należy do najważniejszych elementów ochrony finansowej państwa. Niezmiernie ważne jest zatem, aby w tym zakresie ustawodawca uregulował przepisy prawne, które będą umożliwiały prawidłową realizację ochrony ekonomicznej budżetu państwa.

Dokonanie przymusowego zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego możliwe jest w przypadku zaistnienia okoliczności, które uregulowane zostały w art. 665 § 1 projektu ustawy Ordynacja podatkowa. Warunkiem koniecznym do podjęcia przez organ podatkowy zabezpieczenia jest wystąpienie uzasadnionej obawy, iż zobowiązanie podatkowe może zostać niewykonane przez zobowiązanego. Ustawodawca wskazał, że dotyczy to sytuacji, w których podatnik trwale nie reguluje wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym, jak również podejmuje czynności rozporządzające majątkiem w celu utrudnienia lub udaremnienia egzekucji. Projektowane zmiany nie przewidują jednak określonego i zamkniętego katalogu przesłanek, które uzasadniać będą dokonanie zabezpieczenia. Resort finansów nie zdecydował się zatem na wyjaśnienie, co należy rozumieć, chociażby przez pojęcie „uzasadniona obawa”. Niewątpliwie przedmiotowa regulacja nie ułatwia interpretacji przepisów podatnikom, wprowadzając stan niepewności, w jakich przypadkach organ będzie dążył do zastosowania zabezpieczenia przymusowego.

Warto podkreślić, że zobowiązanie podatkowe może zostać zabezpieczone na majątku podatnika, jak również na majątku wspólnym małżonków przed terminem płatności, po jego upływie, a także w trakcie postępowania podatkowego i kontroli celno-skarbowej mającej na celu wydanie decyzji wymiarowej (art. 665 § 2 projektu Ordynacji podatkowej). Odbywa się to poprzez przygotowanie odpowiedniej decyzji o zabezpieczeniu i zarządzeniu zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Istotną zmianą zaproponowaną przez Ministerstwo Finansów jest wprowadzenie zakazu wykonania decyzji o zabezpieczeniu po doręczeniu podatnikowi decyzji wymiarowej (art. 665 § 5).

Projekt Ordynacji podatkowej przewiduje, że na wniosek podatnika możliwa jest również realizacja decyzji o zabezpieczeniu poprzez przyjęcie przez organ podatkowy zabezpieczenia dobrowolnego (art. 667 § 1). W takich przypadkach ustawodawca zdecydował się wskazać zamknięty katalog form, z których podatnik może skorzystać dowolnie i według własnego przekonania. Zobowiązany może wybrać m.in. gwarancję bankową lub ubezpieczeniową, poręczenie banku, weksel z poręczeniem wekslowym banku, zastaw rejestrowy na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski według ich wartości nominalnej czy uznanie kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego.

Kiedy organ podatkowy zastosuje hipotekę przymusową?

Hipoteka przymusowa na gruncie projektowanej ustawy Ordynacja podatkowa jest rodzajem zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego w formie prawa obciążającego nieruchomość zobowiązanego. Celem przedmiotowej instytucji jest zabezpieczenie wierzytelności państwa poprzez możliwość dochodzenia zaspokojenia z nieruchomości z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi podatnika i bez względu na to, czyją stała się własnością. Przedstawiony projekt Ordynacji podatkowej określa katalog zamknięty składników majątkowych, na których ustanowiony może zostać taki sposób zabezpieczenia z tytułu zaległości podatkowych (art. 671-672).

Organ podatkowy przedmiotem hipoteki przymusowej może obciążyć część ułamkową nieruchomości, jeżeli stanowi udział podatnika, nieruchomość stanowiącą przedmiot współwłasności łącznej podatnika i jego małżonka, jak również nieruchomość będącą przedmiotem współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej lub część ułamkową nieruchomości stanowiącą udział wspólników spółki cywilnej z tytułu zaległości podatkowych spółki (art. 671 § 3).

Podstawą skutecznego zabezpieczenia jest wpis w księdze wieczystej, co odpowiada regulacjom prawnym przyjętym dla modelu hipoteki prywatnej. Elementem obligatoryjnym dla dokonania wpisu przez właściwy sąd rejonowy jest doręczona decyzja wymiarowa zobowiązanemu, jak również tytuł wykonawczy lub zarządzenie zabezpieczenia, jeżeli możliwe jest jego wystawienie.

Projektowane zmiany w zastawie skarbowym

Zastaw skarbowy może zostać zastosowany przez organ podatkowy w sytuacji, kiedy niemożliwe jest zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego poprzez hipotekę przymusową (art. 675). Przedmiotowa instytucja wzorowana jest zatem na zastawie rejestrowym będącym rzeczowym prawem ograniczonym w celu ochrony wierzytelności na rzeczach ruchomych i zbywalnych prawach majątkowych. Przedstawiony przez Ministerstwo Finansów projekt ustawy przewiduje zwiększenie kwotowego progu minimalnej wartości przedmiotu zastawu w dniu ustanowienia do wysokości 15 000 zł. Tym samym w porównaniu do aktualnie obowiązujących przepisów ustawodawca zrezygnował z rozwiązania polegającego na waloryzowaniu powyższej kwoty o wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych.

Nie jest to jedyna modyfikacja zaproponowana przez resort finansów, ponieważ projekt ustawy Ordynacja podatkowa rozszerza w sposób istotny katalog przedmiotów, które mogą zostać objęte zastawem skarbowym. Pierwsza możliwość dotyczy zbliżonych do obecnie obowiązujących przesłanek ustanowienia zastawu skarbowego, który może dotyczyć wszystkich – będących własnością zobowiązanego oraz stanowiących współwłasność łączną zobowiązanego i jego małżonka – rzeczy ruchomych oraz zbywalnych praw majątkowych (675 § 1 pkt 1). Projekt ustawy Ordynacja podatkowa rozszerza dotychczasowe przepisy, stanowiąc, że organ podatkowy będzie mógł ustanowić zastaw skarbowy na rzeczach ruchomych, oraz zbywalnych prawach majątkowych stanowiących przedmiot współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej lub częściach ułamkowych rzeczy ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych stanowiących udział wspólników spółki cywilnej – z tytułu zaległości podatkowych spółki (art. 675 § 1 pkt 2). Przy zastrzeżeniu minimalnej wartości przedmiotu zastawu w dniu ustanowienia określonej w wysokości 15 000 zł.

Podkreślenia wymaga, że funkcjonować będzie tylko jeden Rejestr Zastawów Skarbowych. Będzie on prowadzony w systemie teleinformatycznym przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Zastaw skarbowy powstawać będzie z dniem wpisu do rejestru zastawów, natomiast podstawę wpisu zastawu stanowić będą decyzja wymiarowa i decyzje wydane na podstawie art. 665 lub 666 projektu ustawy Ordynacja podatkowa. Organ prowadzący rejestr zastawów będzie zobowiązany zawiadomić o dokonaniu wpisu zastawu skarbowego zarówno zobowiązanego, jak i organ, na wniosek którego dokonano takiego wpisu (art. 679 § 3).

Przedstawiony przez Ministerstwo Finansów najnowszy projekt Ordynacji podatkowej nie wprowadza zasadniczych zmian, a przede wszystkim nowych instytucji w zakresie sposobów zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego. Ustawodawca postanowił zatem w głównej mierze oprzeć się na rozwiązaniach dobrze znanych podatnikom z aktualnie obowiązującej ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa. Należy zatem poddać pod wątpliwość, czy tak długotrwale zapowiadane i prowadzone prace legislacyjne nie powinny przedstawiać konkretnych modyfikacji, które odpowiadałyby postulatom przedsiębiorców o konieczności wprowadzenia rzeczywistych zmian w przepisach prawa podatkowego?

Autor:

radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.

Hasła tematyczne: hipoteka przymusowa, zastaw skarbowy, nowa ordynacja podatkowa

poprzednie artykuły

  Czy w związku z wypłatą wynagrodzenia za świadczone usługi spółka, aby nie być zobowiązaną do pobrania podatku u źródła, musi posiadać certyfikat rezydencji odbiorcy należności? Czy musi sporządzać informację IFT-2/IFT-2R i spełniać inne obowiązki płatnika wskazane w art. 26 ust. 1 ustawy o CIT, w tym dochować należytej staranności przy weryfikacji warunków zastosowania niższej stawki, zwolnienia lub warunków niepobrania WHT? więcej »

  Dłużnik występując o zmniejszenie kary umownej jest zobligowany wskazać, do jakiej wysokości zmniejszenia żąda. Wyinterpretować to może również sąd, pod warunkiem, że taką możliwość daje całokształt działań procesowych dłużnika. Sąd nie może sam z urzędu podejmować się miarkowania, jeśli z działań strony nie wynika chęć zgłoszenia żądania o to. więcej »

  Tylko te budynki, które faktycznie są zajęte do prowadzenia działalności podlegają najwyższej stawce opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Przesłanki tej nie spełniają budynki zajęte na cele mieszkaniowe – orzekł 25 października 2023 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. To bardzo ważny wyrok dla przedsiębiorców posiadających nieruchomości, nawet dla tych na co dzień trudniących się profesjonalnym wynajmem.  Sprawę wygrała warszawska Kancelaria Skarbiec powołując się na bezprecedensowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 lipca 2023 r. (sygn. akt III FSK 250/23). więcej »

  Co do zasady darowizny podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, chyba że przekładają się na zwiększenie rozpoznawalności firmy, wzmocnienie jej pozytywnego wizerunku i budowanie więzi z interesariuszami, czyli spełnią warunki działalności CSR. więcej »

  Wymierzając wysokość dodatkowego, „karnego” zobowiązania podatkowego organ musi brać pod uwagę okoliczności towarzyszące dokonaniu przez podatnika naruszeń. W przeciwnym razie sankcja może naruszać zasadę proporcjonalności. Przepisy konstytuujące tę regułę wprowadzono do ustawy o VAT 6 czerwca 2023 r., jednak z zastrzeżeniem, że mają być stosowane do postępowań i kontroli wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowej regulacji. A zdarzało się, że organy o tym zapominały. To szansa dla firm, które padły ofiarą błędu organów podatkowych. więcej »

  Zbycie nieruchomości przed upływem 5 lat od zakupu podlega opodatkowaniu, chyba że w okresie kolejnych pełnych 3 lat kalendarzowych od tego zbycia uzyskane pieniądze przeznaczy się na własne cele mieszkaniowe. Prawo do ulgi mieszkaniowej należy się podatnikowi nawet wówczas, gdy zapłata za nową nieruchomość nastąpiła jeszcze przed sprzedażą starej – potwierdził w wyroku z 21 listopada 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny. więcej »

  W obliczu nadchodzących zmian w prawie, z końcem roku warto rozważyć zmianę formy opodatkowania. Kto zdąży podjąć decyzję do 20 lutego 2024 r. i złoży stosowne oświadczenie, może zapewnić sobie wymierne korzyści i ochronić swoje pieniądze.   więcej »

  Prawo unijne sprzeciwia się praktyce polskich organów podatkowych, które odmawiają przedsiębiorcom możliwości skorygowania zapłaconej zawyżonej stawki VAT z tego powodu, że świadczyli usługi konsumentom i wystawili jedynie paragony – taką opinię 16 listopada wydała Juliane Kokott, Rzecznik Trybunału Sprawiedliwości UE.   więcej »

  Jak wynika z danych ministerstwa finansów, z estońskiego CIT korzysta zaledwie ok. 12,7 tys. przedsiębiorstw w kraju. Zaledwie, bowiem według zapowiedzi autorów tego systemu rozliczeń miało na niego przejść 200 tys. firm tylko do końca 2021 roku. Co jest tego przyczyną, skoro w rzeczywistości to bardzo dobre, opłacalne dla firm rozwiązanie? więcej »

  Dostęp małżonki do wspólnego konta z mężem, historii przelewów i zgromadzonych na nim środków, nie oznacza, że można jej przypisać popełnienie przestępstwa oszustwa podatkowego, o które oskarżony jest jej mąż. Nie przesądzają o tym także kontakty męża z firmą, w której jest zatrudniona – orzekł sąd okręgowy w Warszawie w opublikowanym w dniu 27 września 2023 r. wyroku z dnia 9 sierpnia 2023 r. więcej »