PIT-11: Ważna informacja dla pracownika

PIT-11 to formularz sporządzany przez płatnika, stanowiący informację o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w danym roku podatkowym. Na jego podstawie podatnicy mogą prawidłowo sporządzić zeznanie roczne. Nie jest to jednak jego jedyna funkcja. Posiadając PIT-11, administracja podatkowa ma możliwość kontroli prawidłowości ustalenia podstaw i zaliczek. Połączenie informacji zawartych na formularzu PIT-11 i innych formularzach oraz informacji dotyczącej wpłacanych przez płatnika zaliczek pozwala pracownikom fiskusa sprawdzić, czy płatnik właściwie realizował swoje obowiązki w trakcie roku podatkowego.

DO KIEDY PIT-11

Ilościowo najwięcej zeznań przypada na podatników, którzy osiągają przychody ze stosunku pracy (często dodatkowo również z innych źródeł). Takie osoby otrzymują od płatników informacje o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek dochodowy sporządzone na formularzu PIT-11.

Płatnicy są zobowiązani sporządzić i przekazać ten formularz w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym. Zdarza się jednak, że obowiązek przesłania informacji powstanie przed końcem lutego. W sytuacji, w której obowiązek poboru przez płatników zaliczek na podatek ustał w ciągu roku (np. wskutek ustania stosunku pracy) płatnicy są zobowiązani, na pisemny wniosek byłego pracownika, w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku, do sporządzenia i przekazania pracownikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania pracownika, lub urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych, imiennej informacji (w przypadku dochodów z pracy jest to PIT-11). Jeżeli pracownik takiego wniosku nie złoży, informację sporządza się i przekazuje w zwykłym terminie (czyli do końca lutego następnego roku).

BŁĘDY POPEŁNIANE PRZEZ PODATNIKÓW I PŁATNIKÓW

Częstym zachowaniem podatników jest automatyczne przepisanie danych umieszczonych w formularzu bez ich analizy. Tymczasem zdarza się, że płatnik popełni świadomie lub nieświadomie błąd. Uważne przyjrzenie się formularzowi PIT-11 pozwoli na wychwycenie i skorygowanie błędu.

Poniżej przedstawiam najczęściej spotykane błędy w formularzach PIT-11:

a) uwzględnienie w przychodach wynagrodzenia, które nie zostało postawione do dyspozycji podatnika (np. wynagrodzenie za grudzień rozliczanego roku wypłacane w styczniu następnego roku);
b) nieuwzględnienie wynagrodzenia za grudzień poprzedniego roku wypłacanego w styczniu roku rozliczanego (często występuje z błędem a);
c) uwzględnienie składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegającej odliczeniu od podatku bez ograniczenia jej do 7,75%;
d) przyjęcie kosztów uzyskania przychodów w zawyżonej lub zaniżonej wysokości.

Błędy w informacjach zdarzają się również z winy podatnika.

Nie informuje on na przykład płatnika o zmianie stanu faktycznego, który kiedyś określił w oświadczeniu PIT-2 (oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych). Wskutek tego płatnik przy obliczaniu zaliczki uwzględniał kwotę wolną, której uwzględniać nie powinien. Skutkuje to w efekcie zaniżeniem zaliczek i kwot podatku do zapłaty.

Oto nasze propozycje dotyczące sposobu postępowania z błędnie wypełnionym PIT-11:

1. Sposób postępowania w przypadku zauważenia błędu przed złożeniem deklaracji z rozliczeniem rocznym

Należy zwrócić się do płatnika z wnioskiem (w razie potrzeby na piśmie) o skorygowanie informacji PIT-11. Oczywiście składając taki wniosek, powinniśmy szczegółowo opisać stan faktyczny i przyczyny, dla których domagamy się korekty. Pozwoli to płatnikowi sprawnie ustalić, czy faktycznie został popełniony błąd. Płatnik, w swoim interesie, powinien skorygować informację i skorygowaną przekazać do właściwego urzędu skarbowego i podatnika. Na podstawie skorygowanej informacji podatnik sporządzi zeznanie roczne. Gdyby płatnik do czasu upłynięcia terminu nie przesłał skorygowanej informacji, podatnik ma prawo uwzględnić w zeznaniu rocznym kwoty ustalone w sposób prawidłowy.

Przykład

Podatnik otrzymał PIT-11, w którym do dochodów roku podatkowego doliczono wynagrodzenie postawione do dyspozycji dopiero w styczniu roku następnego. W informacji uwzględniono również koszty uzyskania dla trzynastego wynagrodzenia, składki na ubezpieczenie społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Podatnik powinien zwrócić się o sprostowanie. W przypadku jego braku podatnik powinien w zeznaniu rozliczyć wyłącznie dochody, które zostały postawione do jego dyspozycji w roku podatkowym, za które sporządza rozliczenie. Podatnik nie powinien uwzględniać w zeznaniu kosztów uzyskania, składek, zaliczki na podatek, dotyczących wynagrodzenia z roku następnego – uwzględni je w kolejnym zeznaniu rocznym. Do zeznania podatnik powinien dołączyć pismo wyjaśniające różnice pomiędzy kwotami ujawnionymi w zeznaniu i kwotami umieszczonymi w informacji PIT-11 (dołączenie pisma nie jest obowiązkowe, ale pomocne w uniknięciu niepotrzebnych wizyt w urzędzie w trakcie postępowania wyjaśniającego).

Przykład

Podatnik otrzymał PIT-11, z którego wynika, że płatnik, obliczając zaliczkę, nie uwzględnił pracowniczych kosztów uzyskania przychodu. Podatnik po bezskutecznym zwróceniu się o sprostowanie informacji lub w przypadku braku możliwości otrzymania sprostowanej informacji przed terminem złożenia zeznania rocznego powinien uwzględnić w nim taką kwotę kosztów uzyskania przychodów, jaka odpowiada liczbie miesięcy, w których podatnik otrzymał wynagrodzenie ze stosunku pracy.

Nie należy żądać i spodziewać się korekty w przypadkach, w których płatnik obliczał prawidłowo zaliczkę, kierując się błędnymi lub niepełnymi informacjami dostarczonymi przez podatnika (np. zawyżając kwotę odliczenia, kierując się nieprawidłowym oświadczeniem PIT-2 albo uwzględniając koszty uzyskania w niższej wysokości wskutek braku oświadczenia pracownika o zamieszkaniu poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy).

Podatnik ma jednak prawo uwzględnić w zeznaniu takie wysokości odliczeń (np. koszt uzyskania przychodu), jakie wynikają z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2. Sposób postępowania w przypadku zauważenia błędu po złożeniu deklaracji z rozliczeniem rocznym

Należy podjąć działania jak w punkcie 1. Jednak po uzyskaniu skorygowanej informacji podatnik powinien złożyć korektę zeznania rocznego, jeśli informacje zawarte w poprawionym formularzu PIT-11 wpływają na zmianę zawartości rozliczenia rocznego.

Romuald Gabrysz