Dochodzenie należności przez wspólnika na rzecz spółki cywilnej

Przed rozwiązaniem spółki cywilnej wspólnik nie może samodzielnie dochodzić przed sądem należności wchodzących w skład majątku wspólnego tej spółki. Byłoby to w istocie roszczenie ukierunkowane na powiększenie majątku odrębnego wspólnika. Zatem, samodzielna legitymacja do dochodzenia na własną rzecz przypadającej mu części wierzytelności wspólnik spółki cywilnej uzyskuje dopiero po jej rozwiązaniu - wyjaśnił Sąd Najwyższy.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSN Marek Sychowicz

w sprawie z powództwa Marka G. przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń Wzajemnych TUW w W. o zapłatę, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 9 lutego 2011 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w T. postanowieniem z dnia 15 listopada 2010 r.,

„Czy wspólnik spółki cywilnej może samodzielnie dochodzić wierzytelności wchodzącej w skład majątku wspólnego wspólników spółki cywilnej?”

podjął uchwałę:

Wspólnik spółki cywilnej nie jest legitymowany do dochodzenia wierzytelności wchodzącej w skład majątku wspólnego wspólników tej spółki.

UZASADNIENIE

Powód Marek G. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych TUW w W. odszkodowania ubezpieczeniowego w wysokości 53 200 zł z odsetkami i kosztami procesu.

Sąd Rejonowy w T. ustalił, że w dniu 5 maja 2009 r. w C. przemieszczająca się ładowarka, będąca współwłasnością Andrzeja O. i Marcina O. - wspólników spółki cywilnej „BIOS”, uszkodziła wózek widłowy stanowiący współwłasność powoda Marka G. i Andrzeja O. – wspólników spółki cywilnej „GROS”.

Wspólnicy spółki cywilnej „BIOS” mieli ubezpieczoną odpowiedzialność cywilną, natomiast poszkodowani wspólnicy spółki cywilnej „GROS” byli stroną dobrowolnej umowy ubezpieczenia mienia (m. in. wózka widłowego) od zdarzeń losowych. W obu umowach ubezpieczycielem było pozwane Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych, które wniosło o oddalenie powództwa, ponieważ wspólnik obu spółek Andrzej O. nie był osoba trzecią w zdarzeniu ubezpieczeniowym, gdyż wystąpił jednocześnie w roli sprawcy i poszkodowanego.

Wyrokiem z dnia 3 września 2010 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo. Uznał bowiem, że po stronie poszkodowanych wspólników spółki cywilnej „GROS” zachodzi współuczestnictwo materialne konieczne (art. 72 § 1 pkt 1 i § 2 k.p.c.), wynikające z przynależności uszkodzonego wózka widłowego do współwłasności łącznej, przez co powód nie ma legitymacji czynnej do samodzielnego dochodzenia roszczenia ubezpieczeniowego.

Sąd stwierdził ponadto, że dochodzone roszczenie nie jest również uzasadnione z uwagi na treść art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 152 ze zm.) wyłączającego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń w przypadku tzw. szkody własnej.

Przy rozpoznawaniu apelacji powoda przez Sąd Okręgowy w T. wyłoniło się przedstawione przez ten Sąd zagadnienie prawne (art. 390 § 1 k.p.c.).

Sąd Okręgowy wskazał, że dla wyniku rozpoznawanej sprawy konieczne jest wyjaśnienie, czy powód jako wspólnik spółki cywilnej ma samodzielną legitymację procesową do dochodzenia wierzytelności objętej współwłasnością wspólników tej spółki, czy też występuje łączna legitymacja czynna wspólników, wymagająca ich łącznego udziału w procesie jako powodów, w ramach współuczestnictwa materialnego koniecznego (art. 72 § 1 pkt 1 i § 2 k.p.c.).

Sąd zwrócił uwagę, że przedstawione zagadnienie prawne nie zostało jednoznacznie wyjaśnione w judykaturze oraz że poglądy ujawnione w doktrynie są rozbieżne.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Sformułowane zagadnienie prawne odnosi się do sytuacji procesowej występującej w rozpoznawanej sprawie, w której z pozwem o świadczenie pieniężne (odszkodowanie ubezpieczeniowe) wystąpił jeden ze wspólników istniejącej spółki cywilnej, a dochodzona wierzytelność wchodzi w skład majątku wspólnego wspólników tej spółki.

Spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, nie może być również uznana za jednostkę organizacyjną określoną w art. 33.1 k.c. Nie ma także zdolności sądowej (jej status jako pracodawcy nie ma żadnego związku z przedstawionym zagadnieniem prawnym). Jest wielostronnym stosunkiem zobowiązaniowym łączącym wspólników, ukształtowanym dla osiągnię...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »