Orzecznictwo: Umorzenie wierzytelności i obowiązek wydania PIT-8C

Teza: Zainteresowanym w rozumieniu art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2007 r., będzie zarówno podatnik, płatnik lub inkasent, którego indywidualnej sprawy podatkowej dotyczy wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji, jak i inny podmiot, z którego aktywnością ustawa podatkowa wiąże określony obowiązek, np. wydanie informacji podatkowej na druku PIT-8C (art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Madej, Sędziowie WSA Teresa Randak, Krzysztof Winiarski (spr.), Protokolant Anna Bartkowiak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 listopada 2009r. sprawy ze skargi Urzędu Miasta K. na interpretację Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych oddala skargę

Uzasadnienie

W dniu 30 października 2008 r. wpłynął do organu interpretacyjnego wniosek Urzędu Miasta K. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania umorzonych osobom fizycznym kwot z tytułu należności cywilnoprawnych stanowiących dochody budżetowe.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny. Wnioskodawca jest wierzycielem względem różnych osób fizycznych z tytułu czynszu dzierżawnego, najmu pomieszczeń, najmu powierzchni nieruchomości lub reklamy, opłat za użytkowanie wieczyste i in. W pewnych sytuacjach strona umarza te wierzytelności, w związku z czym powstaje pytanie, czy kwoty umorzonych należności stanowią nieodpłatne świadczenie w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy powoduje to powstanie po stronie osoby, której umorzono należność obowiązku podatkowego, a w konsekwencji po stronie Urzędu Miasta obowiązek przekazywania właściwemu urzędowi skarbowemu informacji PIT-8C.

Wnioskodawca zwrócił uwagę, że postanowieniem z dnia [...] r. Naczelnik Urzędu Skarbowego na wniosek Urzędu Miasta wydał interpretację podatkową, w której stwierdził, że umorzone osobom fizycznym kwoty z tytułu czynszu dzierżawnego, najmu pomieszczeń, najmu powierzchni nieruchomości, reklamy i in. nie stanowią przychodów z tytułu nieodpłatnych świadczeń, w związku z tym Urząd Miasta nie ma obowiązku tym osobom informacji PIT-8C. Decyzją z dnia [...]r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uchylił ww. postanowienie i orzekł, że kwoty umorzonych należności stanowią przychód osób fizycznych podlegający opodatkowaniu, dlatego Urząd Miasta obowiązany jest wystawiać informacje PIT-8C za dany rok w terminie do końca lutego roku następnego.

Wnioskodawca podniósł, że zasady umarzania wierzytelności niepodatkowych Miasta zostały zawarte w Uchwale Rady Miasta z dnia 27 marca 2006 r. w sprawie określenia zasad i trybu umarzania wierzytelności przypadających Miastu oraz jednostkom organizacyjnym Miasta z tytułu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy Ordynacja podatkowa [...] oraz zarządzenia Prezydenta Miasta w sprawie wykonania tej uchwały. Zasady te określają przypadki umorzenia należności niepodatkowych, w takich przypadkach dotyczących osób fizycznych, jak:

- śmierci dłużnika,

- braku możliwości ustalenia dłużnika,

- nieskuteczności postępowania egzekucyjnego lub gdy zachodzi podejrzenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od dochodzenia i egzekucji tej wierzytelności,

- ściągnięcie wierzytelności zagraża ważnym interesom dłużnika, a szczególności jego egzystencji,

- należność główna z jednego tytułu wierzytelności jest mniejsza lub równa trzykrotności najniższego wpisu sądowego od pozwu.

Umorzenie w pierwszych czterech i ostatnim przypadku może nastąpić z urzędu.

W związku z powyższym zadano pytanie, czy Urząd Miasta ma obowiązek sporządzania formularza PIT-8C dotyczącego kwot umorzonych osobom fizycznych z tytułu należności cywilnoprawnych stanowiących dochody budżetowe z powyższych tytułów, jeżeli dłużnik nie wnioskował o umorzenie, a umorzenie zostało dokonane z urzędu na podstawie Uchwały Rady Miasta.

Zdaniem wnioskodawcy umorzenie wierzytelności z urzędu, a nie na wniosek dłużnika następuje jeżeli dłużnik zmarł, nie można ustalić dłużnika (chodzi o miejsce jego przebywania), komornik sądowy umorzył postępowanie egzekucyjne z uwagi na brak majątku podlegającego egzekucji i in. Stosując Uchwałę Rady Miasta właściwe osoby podpisują dokumenty, stanowiące podstawę umorzenia wierzytelności.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w przypadkach umorzenia należności z urzędu zgodnie z przepisami prawa, nie na wniosek dłużnika, kwota umorzonych zadłużeń nie stanowi dla dłużnika przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji Urząd Miasta nie ma obowiązku wystawiania dla dłużnika informacji PIT-8C.

Zdaniem wnioskodawcy za stanowiskiem tym przemawia również to, że istnieją obiektywne i prawne przeszkody w wystawianiu PIT-8C dłużnikom, którym umarza się należności z urzędu, ponieważ jeżeli dłużnik zmarł to wystawienie tej informacji jest niemożliwe. Również ma to odniesienie do sytuacji, w których miejsce pobytu dłużnika nie jest znane, nie odbiera on korespondencji, wezwań do zapłaty, nie można go pozwać do sądu, a jego miejsca pobytu nie można ustalić nawet przez Centrum Personalizacji Dokumentów MSWiA i w innych wymienionych wyżej przypadkach.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że umorzenie należności Miasta w sytuacjach wyżej opisanych nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 20 ust. 1 updof, albowiem z nieodpłatnym świadczeniem mamy do czynienia wtedy, gdy świadczeniodawca wyrazi pozytywną wolę świadczenia, tzn. chęć przekazania świadczenia na rzecz świadczeniobiorcy, a świadczeniobiorca to świadczenie przyjmie. W przypadku, gdy umorzenie należności nie następuje na wniosek dłużnika tylko z urzędu, to nie ma mowy o pozytywnym wyrazie woli świadczeniobiorcy.

Wnioskodawca wskazał również, że PIT-8C jako formularz urzędowy zobowiązuje wystawiającego do podania numeru NIP, daty urodzenia osoby fizycznej, której umorzono należność. Urząd w wielu przypadkach nie posiada aktualnego miejsca zamieszkania tej osoby. Nie wiadomo zatem, do jakiego urzędu skarbowego miałby być wysłany PIT-8C.

W indywidualnej interpretacji z dnia [...] r. nr [...] Minister Finansów uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Podkreślono, że zgodnie z art. 11 ust. 1 updof przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Organ interpretacyjny, odwołując się do treści art. 20 ust. 1 updof stwierdził, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się m.in. (w szczególności) inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 [...]. Zwrócono jednocześnie uwagę, że - stosownie do art. 42a updof - osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Dalej organ odniósł się do stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę.

Skonstatowano, że korzyści jakie osiąga dłużnik z tytułu umorzenia należności cywilnoprawnych stanowiących dochody budżetowe ze wskazanych we wniosku o interpretację tytułów, stanowią dla tego dłużnika realne przysporzenie majątkowe, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W efekcie zwolnienia dłużnika z całości lub części długu, następuje u niego trwały przyrost majątku. Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika określonej korzyści.

Organ uznał, że umorzone przez wnioskodawcę należności stanowią dla osób fizycznych nieprowadzących działalność gospodarczą przychód z innych źródeł w rozumieniu a...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »