Orzecznictwo: Kontrola skarbowa i kontrola podatkowa w tym samym czasie

Istotę sporu w niniejszej sprawie stanowiła odpowiedź na pytanie, czy wszczęcie przez Dyrektora UKS we W. wobec skarżącego postępowania kontrolnego w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za okres od stycznia 2006 r. do grudnia 2007 r. oraz z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2006 - 2007 i dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów w latach 2006 - 2007 oraz wszczęcie w tym samym zakresie kontroli podatkowej było zgodne z art. 82 ust. 1 u.s.d.g.

Teza

W oparciu o przepis art. 82 ust. 1 zd. 1 i art. 82 ust. 1 (zd. 2) pkt 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz. U. z 2007r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), można sformułować tezę, iż co do zasady niedopuszczalne jest równoczesne prowadzenie przez organy administracji publicznej wobec tego samego przedsiębiorcy więcej niż jednej kontroli, chyba że kontrola ta ma być przeprowadzona w ramach toczącego się wobec przedsiębiorcy postępowania, na podstawie upoważnienia zawartego w odrębnych przepisach. Do przepisów odrębnych, o których mowa w art. 82 ust. 1 zd. 2 u.s.d.g. bez wątpienia zaliczyć należy ustawę o kontroli skarbowej, która w art. 13 ust. 3 stanowi, iż organ kontroli skarbowej może w ramach prowadzonego postępowania kontrolnego przeprowadzić kontrolę podatkową.

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jadwiga Danuta Mróz (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Zbigniew Łoboda, Sędzia WSA Alojzy Wyszkowski, Protokolant Marta Klimczak, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 2 czerwca 2009 r. sprawy ze skargi W. K. na czynność wszczęcia kontroli przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej we W. oddala skargę.

Uzasadnienie

Wnoszący skargę w imieniu W. K. - jego pełnomocnik określił, że przedmiotem zaskarżenia jest pismo Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej we W. z dnia [...]r. nr [...] - jako akt z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnień wynikających z przepisów prawa. Pismem tym udzielono skarżącemu odpowiedzi na pismo z dnia [...] r., w którym skarżący zawiadomił organ - Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej (zwany dalej UKS) we W. o zbiegu kontroli w rozumieniu art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007r. Nr 155, poz. 1095 ze zm., dalej: u.s.d.g.) oraz wniósł o odstąpienie od podjęcia wobec skarżącego czynności kontrolnych w związku z postępowaniem kontrolnym wszczętym na podstawie postanowienia Dyrektora UKS we W. o wszczęciu postępowania kontrolnego nr [...] z dnia [...] r. (sygn. akt: [...]). Skarżący w ww. piśmie powołał się na okoliczność, że na podstawie postanowienia Dyrektora UKS we W. z dnia [...]r. nr [...] oraz upoważnienia nr [...] z tego samego dnia, prowadzone jest już wobec niego i jego żony D. K. inne postępowanie, tj. postępowanie kontrolne w zakresie prawidłowości rozliczeń z budżetem państwa z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2000 r. Postępowania tego nie można uznać za zakończone w związku z faktem, że w postępowaniu instancyjnym, na mocy decyzji Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...]r. uchylona została decyzja Dyrektora UKS we W. z dnia [...]r. (nr [...]). Zgodnie zaś z art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 65 ze zm., dalej: ustawa o kontroli skarbowej) w brzmieniu ustalonym na dzień 22.08.2005 r., organ kontroli skarbowej kończy postępowanie kontrolne decyzją w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.), gdy ustalenia dotyczą podatków, których określanie lub ustalanie należy do właściwości naczelników urzędów skarbowych. W związku z powyższym w niniejszej sprawie została, zdaniem skarżącego, wypełniona dyspozycja art. 82 ust. 1 u.s.d.g., zgodnie z którym nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy.

W odpowiedzi na ww. pismo z dnia [...]r. Dyrektor UKS we W. pismem z dnia [...] r. wyjaśnił, że wniosek skarżącego o odstąpienie od czynności kontrolnych prowadzonych wobec niego w ramach postępowania kontrolnego wszczętego na podstawie postanowienia Dyrektora UKS we W. nr [...] z dnia [...]r. jest bezzasadny. W uzasadnieniu swego stanowiska organ podniósł, iż art. 82 ust. 1 pkt 3 u.s.d.g., wprowadzając wyjątek od ogólnej zasady, zezwala na jednoczesne prowadzenie wobec jednego przedsiębiorcy więcej niż jednej kontroli w sytuacji, gdy odrębne przepisy przewidują możliwość przeprowadzenia kontroli w toku prowadzonego postępowania dotyczącego przedsiębiorcy, co ma miejsce w przedmiotowej sytuacji. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej, organ kontroli skarbowej może w ramach prowadzonego postępowania kontrolnego przeprowadzić kontrolę podatkową. W tym przypadku skorzystano z tej właśnie możliwości, co oznacza, że nie naruszono ustawowych norm kontroli.

W związku z powyższym pismem Dyrektora UKS, pełnomocnik skarżącego w dniu [...]r. wezwał ww. organ do usunięcia naruszenia prawa poprzez odstąpienie od podjęcia czynności kontrolnych w związku z postępowaniem kontrolnym wszczętym wobec skarżącego na podstawie postanowienia Dyrektora UKS we W. nr [...] z dnia [...]r. W zarzutach podniesiono naruszenie art. 9 w zw. z art. 82 ust. 1 u.s.d.g. polegające na wszczęciu w dniu [...]r. postępowania kontrolnego w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług za okres od stycznia 2006 r. do grudnia 2007 r. oraz z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za lata 2006 - 2007 i dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów w latach 2006 - 2007, podczas gdy wobec skarżącego toczy się już jedno postępowanie, tj. postępowanie kontrolne w zakresie prawidłowości rozliczeń z budżetem państwa z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych za 2000 r. wszczęte na podstawie postanowienia Dyrektora UKS we W. z dnia [...]r. nr [...]. Jednocześnie skarżący wskazał, że skoro ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie przewiduje żadnego środka zaskarżenia w przypadku podejmowania przez organ czynności z naruszeniem art. 82 ust. 1 ww. ustawy, oznacza to, iż zasadne jest wezwanie organu do usunięcia naruszenia prawa w trybie przepisu art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002 r., Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej: P.p.s.a.). Zdaniem skarżącego, pismo Dyrektora UKS we W. z dnia [...]r. spełnia wszystkie przesłanki dopuszczalności uznania go za akt lub czynność w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 P.p.s.a., tj. nie jest decyzją ani postanowieniem wydanym w postępowaniu administracyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym, ma charakter zewnętrzny, jest skierowane do indywidualnego podmiotu, ma charakter publicznoprawny oraz dotyczy uprawnienia (obowiązku) określonego w przepisach prawa powszechnie obowiązującego. Skarżący zwrócił ponadto uwagę, że art. 82 ust. 1 pkt 3 u.s.d.g. należy interpretować w ten sposób, że przeprowadzenie kontroli w toku już prowadzonego postępowania dotyczącego przedsiębiorcy jest dopuszczalne, o ile postępowanie to nie zostało wszczęte z naruszeniem art. 82 ust. 1 przedmiotowej ustawy, a zatem powołany przez organ art. 13 ust. 3 ustawy o kontroli skarbowej odnosi się wyłącznie do sytuacji, gdy postępowanie dotyczące przedsiębiorcy wszczęte zostało w danym czasie jako jedyne postępowanie kontrolne i następnie w toku tak wszczętego postępowania przeprowadzane są czynności kontrolne. Z powyższego wynika zatem, iż niedopuszczalne jest prowadzenie wobec skarżącego czynności kontrolnych w ramach postępowania kontrolnego wszczętego w dniu [...]r. ze względu na fakt uchylenia przez organ odwoławczy w dniu [...]r. decyzji kończącej postępowanie kontrolne wszczęte na podstawie postanowienia Dyrektora UKS z dnia [...]r.

Pismem z dnia [...]r. Dyrektor UKS we W. wyjaśnił, że dokonana przez skarżącego w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa wykładnia art. 82 ust. 1 pkt 3 u.s.d.g. jest zwężająca i z tego powodu nie może być uznana za trafną, gdyż ww. przepis, zawierający wyjątek od zasady, że nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy, odnosi się do wszelkich postępowań kontrolnych prowadzonych w oparciu o przepisy ustawy o kontroli skarbowej. W związku z powyższym organ uznał, że wezwanie do usunięcia naruszenia prawa nie zasługuje na uwzględnienie.

W związku z negatywnym odniesieniem się do żądania o odstąpienie od kontroli, pełnomocni...