Orzecznictwo WSA: Nieaktualne dane w VIES a prawo do 0-proc. stawki VAT

1. Podatnik, któremu na wniosek złożony w trybie art. 97 ust 17 ustawy o podatku od towarów i usług biuro wymiany informacji o podatku VAT lub naczelnik urzędu skarbowego potwierdziło, na ściśle wskazaną we wniosku datę, zidentyfikowanie podmiotu na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na piśmie, faksem lub telefonicznie albo pocztą elektroniczną (ust 19), zachowuje nadal prawo do rozliczenia dostawy towarów jak wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, podlegającej opodatkowaniu, na zasadach określonych w art. 42 ust 1 ustawy o VAT, nawet wówczas, gdy w wyniku dokonania późniejszego zaktualizowania danych w europejskim systemie - VAT Exchange Information System (VIES) okaże się, iż w rzeczywistości podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy nie posiadającego już wówczas ważnego numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. 2. Warunkiem do skorzystania z tego prawa jest jednakże wykazanie, że dokonując dostawy, podatnik działał w dobrej wierze, czyli nie był w posiadaniu wiedzy o nieaktualności informacji udzielonej mu przez organy o zidentyfikowanie podmiotu na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, lub też nie mógł z łatwością przy istnieniu powiązań personalnych, kapitałowych czy osobistych, wiedzą taką dysponować.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marta Wojciechowska Sędziowie: Sędzia WSA Grzegorz Gocki (sp r.) Sędzia WSA Anna Wójcik Protokolant st. sekretarz sądowy Iwona Bergiel po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 14 października 2009 r. sprawy ze skargi W. W. - Firma Handlowo-Usługowa "A" w W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie określenia kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy:

I. uchyla zaskarżoną decyzję,
II. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana,
III. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu na rzecz skarżącego kwotę 175 zł (słownie: sto siedemdziesiąt pięć) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

W toku kontroli podatkowej przeprowadzonej u W. W.- Firma Handlowo-Usługowa "[...]", stwierdzono, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej VAT-7 za luty 2007 r. zawyżył kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu w terminie 60 dni o 4.373,00 zł.

Jak wynikało bowiem z poczynionych ustaleń faktycznych, podatnik za ten miesiąc wykazał dostawy towarów na rzecz M. S., [...] [...], [...] G.(DE [...]) objęte fakturami VAT:

nr 2/WDT/2007 z 7 lutego 2007 r. z tytułu zaliczki na okna, rolety i parapety (wartość 17.157,56 zł),
nr 3/WDT/2007 z 9 lutego 2007 r. z tytułu sprzedaży skrzydła drzwiowego, ościeżnicy, klamki i tulei barwionych (wartość 4.395,00 zł),
nr 4/WDT/2007 z 9 lutego 2007 r. z tytułu sprzedaży drzwi (wartość 982,00 zł),
nr 5/WDT/2007 z 9 lutego 2007 r. z tytułu sprzedaży parapetu aluminiowego (wartość 150,00 zł),
nr 5/WDT/2007 z 9 lutego 2007 r. z tytułu sprzedaży parapetów, okien i rolet (wartość 0,01 zł),
nr 6/WDT/2007 z 10 lutego 2007 r. z tytułu sprzedaży okien i parapetów (wartość 0,01 zł),
nr 7/WDT/2007 z 10 lutego 2007 r. z tytułu sprzedaży rolet (wartość 2.314 zł),
nr 8/WDT/2007 z 10 lutego 2007 r. z tytułu sprzedaży rolety (wartość 1.445,44 zł),
korygująca nr 4/02/2007 w związku z rabatem-bonifikatą na kwotę 2.196,00 zł (do faktury zaliczkowej nr 3/WDT/2007).

uznając te transakcje za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów i stosując do nich, na podstawie art. 42 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm. dalej zwanej VAT) 0% stawkę VAT.

Wprawdzie podatnik dysponował trzema potwierdzeniami zidentyfikowania i aktywności swojego kontrahenta jako podmiotu z kraju członkowskiego Wspólnoty Europejskiej (druki VAT-ID1) wystawionymi przez Izbę Skarbową w Poznaniu Biuro Wymiany Informacji Podatkowych w Koninie (potwierdzenia zostały sporządzone w związku z wnioskami z dnia: 7, 12 i 16 lutego 2007 r. i dotyczyły stanu odpowiednio na dzień 7, 9 i 10 lutego 2007 r.), jednakże w toku kontroli organ ustalił, że obecnie aktualna Aplikacja VIES wskazuje, iż M. S. już w lutym 2007 r. nie był aktywnym podatnikiem podatku od wartości dodanej. Jego aktywność została bowiem potwierdzona jedynie w okresie od 26 kwietnia 2005 r. do 1 stycznia 2007 r. Zważono przy tym, że zaktualizowane dane niemieckiego kontrahenta wprowadzone zostały do systemu komputerowego przez niemiecką administrację podatkową w dniu 17 lutego 2007 r., a zatem na dzień złożenia przez podatnika deklaracji VAT-7 za luty 2007 r., (tj. 21 marca 2007 r.) nabywca występował już także w polskiej Aplikacji VIES jako nieaktywny.

Ustalono także, iż towar będący przedmiotem dostawy na rzecz M. S. był przewożony osobiście przez p. W. jego własnym środkiem transportu, przy czym brak było w dokumentacji księgowej dokumentu, o którym mowa w art. 42 ust. 4 ustawy o VAT.

W tym stanie faktycznym organ I instancji uznając, że ponieważ nie zostały spełnione w stosunku do zakwestionowanych dostaw warunki uprawniające do zastosowania stawki 0% VAT przewidzianej dla wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, potraktował je jako dostawy krajowe, opodatkowane zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, a podatek należny z tytułu tych transakcji, obliczony metodą "w stu", wynosił kwotę 4.372,59 zł.

W konsekwencji, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Kluczborku, decyzją z dnia 3 czerwca 2008 r. Nr PP/44000-105/08, określił za miesiąc luty 2007 kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu na rachunek bankowy w wysokości 24.185,00 zł, w miejsce zadeklarowanego przez podatnika zwrotu w kwocie 28.558,00 zł.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się podatnik i w złożonym odwołaniu wskazywał na naruszenie art. 42 ust. 1 i 4 oraz art. 13 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT.

Według odwołującego, na zakwestionowanych przez organ fakturach znajdują się wszystkie dane określone w art. 42 ust. 4 pkt 1-5 ustawy o VAT. Zaważył przy tym, iż adres dostarczenia towaru był taki sam, jak adres zamieszkania nabywcy, zaś rodzaj i numer rejestracyjny środka transportu, którym wywożone były towary uwidoczniony jest na fakturze jako nr rejestracyjny pojazdu (OKL U458).

Odnosząc się natomiast do kwestii ważności numeru identyfikacyjnego kontrahenta stwierdził, że jest w posiadaniu dokumentów, z których wynika, iż nabywca na dzień dostawy towarów posiadał właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych. Dla każdej transakcji otrzymał bowiem potwierdzenie zidentyfikowania podmiotu z Biura Wymiany Informacji Podatkowych w Koninie. Tym samym był on uprawniony do uznania, że nabywca niemiecki posiadał wówczas właściwy i ważny numer identyfikacyjny. Odwołał się w tej kwestii do zapisów Rozporządzenia Rady Ministrów (WE) nr 1798/2003 z dnia 7 października 2003 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 218/92, z których wynika, że państwa członkowskie zapewniają uaktualnianie baz danych, ich kompletność i dokładność. Dlatego też zwracając się do Biura Wymiany Informacji Podatkowych o kompletne, dokładne i aktualne informacje o kontrahencie dochował wszelkiej staranności poprzez poprawne udokumentowanie transakcji oraz weryfikację danych kontrahenta. Natomiast przyjęcie tezy, że otrzymane dane są nieaktualne i niepełne oraz obarczenie podatnika ryzykiem błędnych informacji oznaczałoby, że system VIES jest całkowicie bezużyteczny. W konsekwencji prowadziłoby to do pozbawienia podatnika możliwości jakichkolwiek kontroli swoich kontrahentów i ochrony dokonywanych transakcji. Nie można też -w ocenie Odwołującego - przerzucać odpowiedzialności za zaniedbania danego kraju w zakresie aktualizacji właściwych rejestrów na obywatela i obarczać go w ten sposób ryzykiem, gdyż przeczy to zasadzie sprawiedliwości ujętej w art. 2 Konstytucji RP.

W wyniku rozpoznania odwołania, Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu decyzją z 15 kwietnia 2009 r., Nr PP-I/44070-0162/08/MMA/TŁ utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji nie znajdując podstaw, tak faktycznych, jak i prawnych, do jego uchylenia.

Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Dyrektor Izby wskazywał na zapis art. 5 ust. 1 ustawy o VAT zgodnie z którym, opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Jednocześnie zwrócił uwagę na to, że definicja zawarta w art. 13 tej ustawy, uzależnia potraktowanie danej transakcji jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (dalej: WDT) od łącznego wystąpienia dwóch przesłanek, a mianowicie:

- przedmiotowej - wykonania określonej czynności (wystąpienia wskazanego przez ustawodawcę zdarzenia) oraz
- podmiotowej - wykonania czynności przez określone przez ustawodawcę podmioty na rzecz konkretnie wskazanych podmiotów.

Pierwszym elementem, który musi wystąpić, aby uznać daną czynność za WDT jest wywóz towaru z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego, przy czym przez wywóz należy rozumieć faktyczne przemieszczenie towarów z jednego państwa członkowskiego (z kraju) i jego transport (przemieszczenie) do innego państwa członkowskiego. Dla uznania danej czynności za WDT koniecznym jest także, aby wywóz ten następował w wyniku dokonania czynności dostawy. Drugi podstawowy warunek odnosi się do stron transakcji. Potraktowanie danej czynności jako dostawy wewnątrzwspólnotowej uzależnione jest bowiem od spełnienia warunków odnoszących się zarówno do dostawcy, jak i nabywcy. Dopiero po ich spełnieniu można przyjąć, że wywóz towaru do innego państwa członkowskiego w wykonaniu dostawy będzie miał charakter transakcji wewnątrzwspólnotowej. Powyższe oznacza, że dostawca musi być podatnikiem VAT, który zgłosił zamiar dokonywania wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów i jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE zgodnie z art. 97 ust 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Z kolei nabywca - zgodnie z art. 13 ust. 2 tej ustawy - musi być:

1) podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
2) osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
3) podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionym w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe zharmonizowane, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
4) podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Biorąc powyższe pod uwagę, zauważono, że zgodnie z art. 13 ustawy o VAT, jednym z niezbędnych warunków, aby konkretną sprzedaż towaru uznać za WDT opodatkowaną stawką 0%, jest, aby nabywca towaru był podatnikiem zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych. Tymczasem ze stanu faktycznego ustalonego w niniejszej sprawie wynikało, iż zakwestionowane faktury VAT - dokumentujące dostawy dokonane w lutym 2007 r. na rzecz M. S. [...], [...] G. - zostały wystawione dla odbiorcy posługującego się nieaktywnym numerem identyfikacyjnym (DE [...]). Okoliczność ta została ustalona bezspornie na podstawie zaktualizowanych danych z systemu VIES, z których wynikało, że kontrahent niemiecki stracił swoją aktywność już w dniu 1 stycznia 2007 r.

Dlatego też w ocenie Direktora Izby, organ I instancji prawidłowo uznał, że do spornych dostaw dokonywanych w lutym 2007 r. na rzecz M. S. nie mogła mieć zastosowania stawka 0%, bowiem na wystawionych fakturach, mających dokumentować dokonane dostawy wewnątrzwspólnotowe, nie podano aktualnego numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nadanego przez państwo członkowskie właściwe dla tego nabywcy. Tym samym w dacie wystawienia zakwestionowanych faktur nie były spełnione warunki wynikające z art. 42 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 13 ust. 2 ustawy o VAT dla zastosowania 0% stawki podatku VAT dla dokonanych w ich ramach dostaw.

W tej sytuacji kwestią drugorzędną - z zasady nie mającą wpływu na podjęte w sprawie rozstrzygnięcie - pozostawała kwestia wskazywanych przez organ I instancji braków w dokumentacji przedmiotowych transakcji.

Jednocześnie zauważono, że ponowna analiza spornych faktur wystawionych na rzecz M. S. dowodzi, że zachodzą pomiędzy nimi różnice w treści, dotyczące wskazania środka transportu, którym towary były wywożone, stąd, w ocenie organu odwoławczego, nie można ich wszystkich objąć jednakową oceną. Generalnie podatnik posiada wszystkie kopie faktur, które w swej treści zawierają także specyfikację towarów i dane dotyczące stron transakcji oraz zawierają podpis odbiorcy i datę odbioru faktury. Część faktur (o n r.: 4/WDT/2007, 5/WDT/2007, 6/WDT/2007 oraz 8/WDT/2007) zawiera również, w rubryce "środek transportu", wskazanie numeru rejestracyjnego samochodu, którym wywożone były towary (OKL U458). Jedynie faktury (2/WDT/2007, 3/WDT/2007 i 7/WDT/2007) nie zawierają rodzaju, ani numeru rejestracyjnego środka transportu, którym wywożono towary. Jednakże w ocenie organu braki te nie są istotne i - same w sobie - nie dowodzą, że wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów na rzecz M. S. nie miała miejsca, co nie było zresztą przez organ I instancji podnoszone. Obowiązkowym minimum dla udokumentowania WDT jest posiadanie kopii faktury wraz ze specyfikacją towaru, przy czym, ten ostatni dokument nie musi być sporządzony oddzielnie od faktury. Jeżeli faktura zawiera treść wypełniającą w istocie znamiona specyfikacji, należy uznać, że podatnik posiada specyfikację. Pozostałe warunki służą wykazaniu dostarczenia towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towaru. Ponieważ katalog dowodów potwierdzających dostawę jest otwarty, w tym katalogu mieszczą się też zapisy na fakturach, w których wskazano adres nabywcy będący jednocześnie adresem miejsca przeznaczenia i które zawierają podpis odbiorcy, oznaczający, iż kwituje on odbiór towaru według zamieszczonej w fakturze specyfikacji oraz potwierdza miejsce przeznaczenia dostarczenia towaru.

W skardze wywiedzionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, skarżący wnosząc o uchylenie w skarżonej decyzji, podnosił zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego:

1) art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług poprzez przyjęcie, iż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów nie została, dokonana na. rzecz podatnika podatku od wartości dodanej zidentyfikowanego na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych,

2) art. 41 ust. 1 ustawy o VAT poprzez jego zastosowanie w odniesieniu do spornych transakcji, podczas gdy w odniesieniu do nich nie znajduje on zastosowania,

3) art. 41 ust. 3 ustawy o VA.T poprzez odmowę jego zastosowania,

4) art. 42 ust. 1 ustawy o VAT poprzez przyjęcie, iż dostawa towarów nie podlega opodatkowaniu według stawki 0% ze względu na dokonanie jej na. rzecz nabywcy nieposiadającego właściwego i ważnego numeru identyfikacyjnego dla. Transakcji wewnątrzwspólnotowych, a także przyjęcie, iż status ten kontrahent powinien posiadać również w momencie składania przez Skarżącego deklaracji za luty 2007 r.,

5) art. 120 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r., Nr 8, poz., 60 ze zm.- dalej zwanej Op) poprzez zastosowanie art. 41 ust, 1 ustawy o VAT, który w przedmiotowej sprawie nie znajduje zastosowania,

6) art. 120, art. 210 § 1 pkt 4 i 6 oraz- art. 210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez zarzucenie w uzasadnieniu decyzji, iż Skarżący mógł skorygować deklarację VAT za luty 2007 r. po uzyskaniu informacji, że kontrahent nie był aktywny na dzień dokonania transakcji,

7) art. 121, art. 122 i art. 187 ustawy Ordynacja, podatkowa poprzez uznanie, iż posiadanie przez Skarżącego potwierdzenia zarejestrowania kontrahenta dla celów VAT na terytorium Niemiec są informacjami, które nie potwierdzają, że na dzień dokonania transakcji kontrahent posiadał aktywny numer dla transakcji wewnątrzwspólnotowym.

Według Skarżącego organy błędnie uznały, iż niemiecki kontrahent nie posiadał w dacie dostawy aktywnego numeru dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, w sytuacji, gdy w aktach sprawy znajdują się potwierdzenia uzyskane z Biura Wymiany Informacji w Koninie, że na daty dokonywania poszczególnych transakcji numer kontrahenta (DE [...]) był aktywny. W tej kwestii podkreślił także okoliczność, iż aplikacja VIES jest dla polskich podatników jedynym narzędziem, za pomocą którego mogą oni sprawdzić aktywność unijnego kontrahenta, a zatem nie można - jak w skarżonej decyzji - twierdzić, iż dane zawarte w niej dane mają jedynie charakter informacyjny. Przyjęcie zaś stanowiska, że dane zawarte w aplikacji VIES są niepełne lub nieprawdziwe podważałoby sens istnienia tej bazy danych i uzyskiwania potwierdzeń przez podatników w trybie art. 97 ust. 17-19 ustawy o VAT, a także powodowałoby brak jakiejkolwiek pewności obrotu gospodarczego. Skarżący powołał się na przepisy Rozporządzenia Rady Ministrów (WE) nr 1798/2003 z dnia 7 października 2003 r. w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie podatku od wartości dodanej i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 218/92, z których wynika, że państwa członkowskie zapewniają uaktualnianie baz danych, ich kompletność i dokładność...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »