Orzecznictwo: Uprawnienie do stosowania stawki 0%

Z uzasadnienia: Na marginesie odnotować warto, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 28 lutego 2008 r., sygn. akt I FSK 280/07, nie publ., stwierdził, ze „skoro (...) jednym z warunków zastosowania stawki 0% jest dokument stwierdzający określone zdarzenie, to nie powinno budzić wątpliwości, że chodzi tu o dokument cechujący się poprawnością materialną, a zatem dokument potwierdzający wywóz, który w rzeczywistości miał miejsce (dokument odpowiadający rzeczywistemu stanowi rzeczy) ".

Wyrokiem z dnia 8 maja 2007 r., sygn. akt I SA/Bk 125/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku, po rozpatrzeniu skargi Antoniego B., uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku z dnia 7 grudnia 2006 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za niektóre miesiące 2001 r.

Z akt sprawy wyłania się następujący przebieg postępowania.

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Białymstoku decyzja z dnia 6 czerwca 2005 r. określił Antoniemu B. - właścicielowi Przedsiębiorstwa „B.” - kwoty zwrotu podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2001 r. (za wyjątkiem czerwca i sierpnia) w innych wysokościach niż zadeklarował podatnik.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji podał, że podatnik zaniżył podatek należny w rozliczeniu za w/w miesiące 2001 r. o łączną kwotę 139.700 zł na skutek zastosowania preferencyjnej stawki podatku 0 % do sprzedaży towarów na rzecz podróżnych nie mających starego miejsca zamieszkania na terytorium RP z naruszeniem przepisów art. 21a ust. 1, art. 21c ust. 2 i 3 i art. 21d ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. nr 11, poz. 50 ze zm.). Zdaniem organu, 60 wymienionych w decyzji dokumentów TAX FREE nie zawiera potwierdzenia granicznego urzędu celnego wywozu towarów poza państwową, granicę Rzeczypospolitej Polskiej, a tym samym podatnikowi nie przysługiwało prawo do zastosowania stawki podatku 0 % do sprzedaży towarów ujętych w tych dokumentach.

Dyrektor Izby Skarbowej, po rozpatrzeniu odwołania Strony, utrzymał w mocy powyższą, decyzję organu I instancji.

Powtarzając wcześniejsze zarzuty, Strona wniosła skargę na powyższa decyzję organu odwoławczego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, który wyrokiem z dnia 25 stycznia 2006 r., sygn. akt I SA/Bk 377/05 ją uchylił.

Odnosząc się do zarzutu podatnika w zakresie naruszenia prawa materialnego przez organy podatkowe, a sprowadzającego się do twierdzenia, że podatnik wypełnił wszystkie warunki wymienione w art. 21d ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym niezbędne do zastosowania 0 % stawki podatku, Sąd uznał argumenty podatnika za zasadne i stwierdził, iż obszerne postępowanie dowodowe nie wykazało nieprawidłowości w zakupie i sprzedaży towaru przez podatnika. Jak wskazuje Sąd, nie ma żadnych dowodów, że towar figurujący w kwestionowanych 50 dokumentach TAX FREE nie został sprzedany podróżnym nie mającym stałego miejsca zamieszkania na terytorium PP i że nie został on faktycznie wywieziony przez tych podróżnych za granicę.

Po uchyleniu przez organ odwoławczy w wyniku ww. wyroku pierwotnej decyzji organu I instancji, Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej określił podatnikowi Antoniemu B. za poszczególne miesiące 2001 r. (z wyjątkiem czerwca i sierpnia) kwoty zwrotu podatku od towarów i usług i kwoty nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w innych niż zadeklarowane przez podatnika wysokościach.

W uzasadnieniu decyzji organ kontroli skarbowej stwierdził, że za wskazane okresy rozliczeniowe Pan B. zaniżył podatek należny o łączną kwotę 139.700 zł, z uwagi na zastosowanie preferencyjnej stawki podatku 0 % do sprzedaży towarów udokumentowanej wymienionymi w decyzji 60 dokumentami TAX FREE, które nie zawierały potwierdzenia przez graniczny urząd celny wywozu towarów pola państwową granicę RP. Dokumenty te ostemplowane były pieczęciami celnymi i pieczęciami imiennymi funkcjonariuszy celnych nie stosowanymi przez Urząd Celny w Białymstoku i nie podpisane przez tych funkcjonariuszy. Z tego względu, po uwzględnieniu - m. in. opinii biegłego, organ uznał, że dokumenty zostały sfałszowane.

Po rozpatrzeniu kolejnego odwołania Strony, Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy powyższą decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej.

W związku z powyższym do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku wpłynęła skarga Skarżącego na ww. decyzję organu odwoławczego. Rozpatrując skargę WSA w Białymstoku doszedł do przekonania, że jest ona zasadna.

Sąd I instancji stwierdził, że organy podatkowe pominęły ocenę prawna wyrażoną, przez Sąd I instancji w wyroku z dnia 25 stycznia 2006 r.

Zdaniem Sądu, uzupełnione przez organ postępowanie dowodowe w żadnym stopniu nie spowodowało zmiany istotnych okoliczności faktycznych sprawy umożliwiających odstąpienie od oceny prawnej dokonanej przez Sąd. Sąd przypomniał, że we wcześniejszym wyroku stwierdził, iż w sytuacji, gdy sprzedawca wypełnił wszystkie warunki wymienione w przepisach art. 21 d ust. 1 pkt 1 i 2, art. 21 c ust. 2 ustawy a podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, to ma on prawo do zastosowania 0 % stawki podatku VAT i nie można go obarczać konsekwencjami podatkowymi związanymi z ewentualnym działaniem innych osób, za które podatnik nie odpowiada. Jeżeli bowiem znajdujący się na dokumencie stempel spełniał wszystkie określone przepisami wymogi, to podatnik miał prawo być przekonanym o swoim uprawnieniu do zastosowania tej stawki. Takie też stanowisko, zdaniem Sądu, należy odnieść do pieczątek imiennych i podpisów funkcjonariuszy celnych.

Sąd nie zgodził się również z podniesionymi w zaskarżonej decyzji zarzutami niedochowania przez podatnika należytej staranności, nieznajomości przepisów dotyczących wzoru stempla potwierdzającego wywóz towarów poza granice RP oraz braku przeszkolenia osób dokonujących zwrotu podatku i braku elementarnej wiedzy na temat pieczęci potwierdzających wywóz towarów poza granice RP.

Sąd przede wszystkim wskazał, że w 2001 r. podatnik nie miał możliwości sprawdzenia prawidłowości i legalności potwierdzeń wywozu zakupionych przez podróżnych towarów. Gdy taką możliwość podatnik z dniem wejścia w życie 1.04.2004 r. nowej ustawy o podatku od towarów i usług uzyskał, wykazał on złożonymi na rozprawie w dniu 25.01.2006 r., sygn. akt I SA/Bk 377/05, kilkudziesięcioma dokumentami liczne i różne błędy popełnione przez pracowników urzędów celnych w zakresie nie wpisania dokumentów TAX FREE do rejestru R-30, błędnych dat na stemplach, braku stempli, braku podpisu funkcjonariuszy celnego, wpisanie na dokumencie TAX FREE innego numeru niż figuruje w rejestrze R-30, wpisanie błędnego NIP, wpisanie innej daty wywozu towaru niż wywóz faktycznie nastąpił. Organ natomiast do tych dowodów nie ustosunkował się.

W ocenie Sądu, niezrozumiały jest postawiony podatnikowi zarzut, że skoro nie wiadomo jakie dokumenty TAX FREE zostały przesłane Policji Finansowej w Estonii, bowiem świadkowie wymieniają numery dokumentów, które nie figurują na liście 60 kwestionowanych dokumentów ani na liście 31 niekwestionowanych dokumentów, to znaczy, że Pan B. świadomie wystawiał dokumenty imienne i dokonywał sprzedaży towarów na rzecz osób, które nie dokonywały zakupów. Sąd wskazał, że w uzasadnieniu wyroku z dnia 25.01.2006 r. zwrócił uwagę na powyższy fakt zawarty w zeznaniach świadków jako na wadę postępowania dowodowego.

Wszystkie powyższe oceny, ustalenia i rozważania pozwoliły Sądowi stwierdzić, że w całej rozciągłości popiera on tezę zawartą w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 12 grudnia 2006 r., sygn. akt l SA/Bk 312/06 o treści:

Bez wykazania, iż podatnik wiedział lub przy zachowaniu należytej staranności mógł i powinien przypuszczać, że na wystawionym przez niego dokumencie TAX FREE nie znajduje się odcisk stempla urzędu celnego gub też wymieniony w tym dokumencie towar nie został faktycznie wywieziony za granicę, nie można go pozbawiać prawa do zastosowania 0 % stawki podatku. Taka tylko wykładnia przepisów art. 21 c ust. 2 i 3 oraz art. 21 d ust. 1 pkt 2 i ust. 2 cyt. ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym może być uznana za zgodną z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej - art. 2 Konstytucji RP. Podatnik nie może bowiem ponosić negatywnych konsekwencji zdarzeń całkowicie od niego niezależnych.

Uznając, że stanowisko to odpowiada też orzecznictwu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Sąd I instancji uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Białymstoku.

Pismem z dnia 25 lipca 2007 r. organ odwoławczy wniósł skargę kasacyjną na powyższy wyrok WSA w Białymstoku, zarzucając:

1. stosownie do art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r...