Orzecznictwo: Transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi

W ocenie organu podatkowego, stosowanie preferencyjnych cen dla C... AB spowodowało przerzucenie części dochodu Spółki na ten podmiot. Dlatego zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. nr 54, poz. 654 ze zm.; w skrócie: updop), dochód Spółki określono bez uwzględniania obciążeń wynikających ze związku łączącego Spółkę z wymienioną firmą. Do wyliczenia dochodu Spółki w drodze oszacowania przyjęto przychody wynikające z ksiąg rachunkowych prowadzonych przez Spółkę powiększając je o utracony dochód ztytułu stosowania zaniżonych stawek. Również koszty uzyskania przychodów przyjęto na podstawie ksiąg Spółki. Wrezultacie przychód ze sprzedaży mebli tapicerowanych do C... AB obliczono przyjmując, aktualne ceny wynikające zzawartego kontraktu, z pominięciem cen wynikających z zawartej umowy dostawy.

Zaskarżonym wyrokiem oddalono skargę uznając ją za niezasadną.

Z przedstawionego w uzasadnieniu stanu sprawy wynikało, że decyzja organu odwoławczego utrzymywała w mocy decyzję dyrektora urzędu kontroli skarbowej określającą C... Poland Sp. z o.o. w B... (zw. dalej: Spółką) wysokość zobowiązania podatkowego za okres od 1 stycznia 2000 r. do 31 grudnia 2000 r. w kwocie 3.431.624,00 zł.

U podstaw decyzji legło stwierdzenie zaniżenia dochodu o kwotę 9.556.264,70 zł z tytułu stosowania zaniżonych cen sprzedaży mebli tapicerowanych na rzecz firmy C... AB w Szwecji w wyniku istnienia powiązań szczególnych pomiędzy podmiotami oraz zaniżenia przychodów o kwotę 430.808,22 zł z tytułu otrzymania nieodpłatnego świadczenia w związku z zatrzymaniem nie podzielonego zysku za lata 1995-1999.

Z materiału dowodowego wynikało, że głównym udziałowcem utworzonej w 1993 r. Spółki jest N. N... (99,5%), będący jednocześnie Prezesem Zarządu Spółki. N. N... jest także Prezesem Zarządu zarejestrowanej później spółki szwedzkiej C... Aktiebolag w H... (zw. dalej: C... ... AB), w której jedynym udziałowcem jest spółka B... AB z Szwecji, w której z kolei N. N... posiada 60 % udziałów, a jego żona pozostałe 40 %.

Przedmiotem działalności Spółki jest przede wszystkim produkcja mebli tapicerowanych dla międzynarodowej sieci handlowej koordynowanej przez X... AG w Szwajcarii (X... AG). Sprzedaż mebli tapicerowanych w 2000 r. odbywała się na podstawie umowy kupna zawartej pomiędzy X... a spółką C... AB oraz umowy dostawy zawartej między skarżącą Spółką, a spółką C... AB.

W wyniku analizy przeprowadzonych transakcji ujawniono, że nastąpiło przerzucenie dochodu pomiędzy podmiotami więc zastosowano metodę porównywalnej ceny niekontrolowanej, uznając za transakcje porównywalne transakcje przeprowadzone z X... H. Poland, gdyż przyjęto, że transakcje te były zawierane w tym samym czasie i miejscu, na identycznych warunkach oraz dotyczyły tych samych wyrobów przeznaczonych na ten sam rynek zbytu należący do X....

W ocenie organu podatkowego, stosowanie preferencyjnych cen dla C... AB spowodowało przerzucenie części dochodu Spółki na ten podmiot. Dlatego zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. nr 54, poz. 654 ze zm.; w skrócie: updop), dochód Spółki określono bez uwzględniania obciążeń wynikających ze związku łączącego Spółkę z wymienioną firmą. Do wyliczenia dochodu Spółki w drodze oszacowania przyjęto przychody wynikające z ksiąg rachunkowych prowadzonych przez Spółkę powiększając je o utracony dochód z tytułu stosowania zaniżonych stawek. Również koszty uzyskania przychodów przyjęto na podstawie ksiąg Spółki. W rezultacie przychód ze sprzedaży mebli tapicerowanych do C... AB obliczono przyjmując, aktualne ceny wynikające z zawartego kontraktu, z pominięciem cen wynikających z zawartej umowy dostawy.

Z postanowień umowy Spółki wynika, że wspólnicy mają prawo do czystego zysku wynikającego z rocznego bilansu Spółki, zaś podział i przeznaczenie zysku następuje zgodnie z uchwałą Zgromadzenia Wspólników. Zdaniem organu, skoro w przedmiotowej sprawie umowa Spółki nie zawierała zastrzeżenia o wyłączeniu zysku od podziału, ani też jej treść nie wskazywała na możliwość dokonania takiego wyłączenia w późniejszym czasie w formie uchwały wspólników, to podjęcie uchwał o odstąpieniu od podziału wypracowanego zysku oznaczało prawnie nieskuteczne wyłączenie zysku Spółki od podziału. A zatem wyłączenie zysku od podziału i przeznaczenie na kapitał zapasowy, tj. na inne cele niż wypłata dywidendy spowodowała, że zatrzymanie kwot tego zysku należało rozpatrywać w kontekście nieodpłatnego świadczenia dokonanego przez udziałowca na rzecz Spółki w formie użyczenia jej środków finansowych. Dzięki takiemu działaniu Spółka korzystała nieodpłatnie przez cały 2000 r. z obcych środków pieniężnych na potrzeby związane ze swoją działalnością. Środki te zostały uznane za przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 updop.

Wyrokiem z dnia 20 września 2005 r. WSA w Bydgoszczy uchylił zaskarżoną decyzję z powodu naruszenia art. 12 ust 1 pkt 1 updp, przez błędną wykładnię w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy.

W dalszych wywodach Sąd ocenił, że w pozostałym zakresie zaskarżona decyzja nie naruszała prawa. Oceną tą Sąd objął m.in. zastosowanie art. 11 updf. Doszedł też do przekonania, że w sprawie bezsporny jest fakt powiązania Spółki ze spółką szwedzką C... AB.

NSA rozpatrując skargi kasacyjne organu oraz Spółki uchylił ów wyrok w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania,. przyznając rację dyrektorowi izby skarbowej co do błędnej wykładni art. 12 ust 1 pkt 2 updp , a także skarżącej spółce w odniesieniu do niektórych uchybień proceduralnych, wobec których Sąd był zobowiązany zająć w świetle art. 141 § 4 ppsa, bardziej szczegółowe stanowisko w uzasadnieniu wyroku. W tych okolicznościach bez rozpoznania pozostawił NSA zarzuty skargi wskazujące na naruszenie prawa materialnego.

Rozpoznając ponownie skargę WSA doszedł do przekonania o konieczności wypowiedzenie się, co do kwestii oszacowania dochodu i zastosowania art. 11 ust. 1 updop.

W ocenie Sądu nie znajdują uzasadnienia zarzuty skargi dotyczące pomijania i naruszania wymogów wynikających z przepisów dotyczących cen transferowych. Całe postępowanie podatkowe prowadzone było zgodnie z przepisami prawa, organ I instancji przeprowadził szczegółową analizę z zastosowaniem metody porównywalnej ceny niekontrolowanej w aspekcie wewnętrznym i zewnętrznym. Uzyskane wyniki doprowadziły do wniosku, że nie ma racjonalnego uzasadnienia sprzedaży tych samych wyrobów po cenach niższych od stosowanych w obrocie z podmiotami niezależnymi lub w obrocie prowadzonym przez podmioty niezależne. Zgromadzony materiał dowodowy daje podstawę do stwierdzenia, że Spółka pozostająca w związkach osobowych i kapitałowych z C... AB, wykazała dochód w niższej wysokości niż faktycznie mogła osiągnąć.

Spółka C... AB nie uczestniczyła w żaden sposób w transakcjach, co oznacza brak zaangażowania swoich aktywów. Nie zajmowała się także fakturowaniem sprzedaży na rzecz X... AG zlecając to Spółce. Z materiałów przekazanych przez wład...