Podstawa opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2007 r., sygn. akt II FSK 1014/06

TEZY

Z art. 7 ust. 1 i art. 9 oraz art. 16 ust. 1 pkt. 4 ustaw z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (jedn. tekst Dz. U. z 2004 r., Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) wynika, że wartość czystą spadku, jako podstawę opodatkowania oblicza się w ten sposób, że od wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych podlegających opodatkowaniu, a więc z wyłączeniem tych, które nie podlegają opodatkowaniu z mocy art. 3 i 4 ustawy, należy odliczyć długi i ciężary, następnie w celu obliczenia ulgi z art. 16 ust. 1 i 4 ustawy naliczyć wartość 110 m² powierzchni użytkowej, której nie wlicza się do podstawy opodatkowania, po czym podstawę opodatkowania pomniejszyć o kwotę wolną od opodatkowania.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Bogusław Dauter (sprawozdawca), Sędziowie NSA: Stanisław Bogucki, Włodzimierz Kubiak, Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 12 października 2007 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej K. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 28 marca 2006 r. sygn. akt I SA/Gd 446/04 w sprawie ze skargi K. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 24 maja 2004 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania,
2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w G. na rzecz K. K. kwotę 235 (dwieście trzydzieści pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 28 marca 2006 r., sygn. akt I SA/Gd 446/04, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę K. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 24 maja 2004 r. nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w B. z dnia 25 lutego 2004 r., w przedmiocie podatku od spadków i darowizn.

2. Rozstrzygnięcie to zapadło w następującym przyjętym przez sąd pierwszej instancji stanie faktycznym: Dnia 11 lipca 2003 r. K. K., Notariusz Kancelarii Notarialnej w B., sporządziła akt notarialny [...] stanowiący umowę darowizny zawartą pomiędzy R. i R. małżonkami J. a ich synem W. J. Przedmiotem darowizny była nieruchomość położona we wsi N. i S., stanowiąca część gospodarstwa rolnego zabudowanego budynkiem mieszkalnym o powierzchni 149 m² oraz budynkiem gospodarczym i garażem. Strony umowy wartość darowizny określiły na kwotę 198.000 zł, w tym wartość budynku mieszkalnego na kwotę 150.000 zł. Jak wynika z § 3 umowy, notariusz poinformował strony m.in. o przepisach ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: u.p.s.d.) w zakresie obliczania podstawy podatku oraz korzystania z ulgi wynikającej z art. 16 tej ustawy. Wyżej wymieniona ulga, została uwzględniona, w związku ze złożonym przez obdarowanego W. J. oświadczeniem, że w darowanym budynku mieszka i zamierza mieszkać przez okres co najmniej 5 lat. Ponadto z treści aktu notarialnego wynikało, że na zabudowanej nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr 6/1 została ustanowiona na rzecz darczyńców, dożywotnia i nieodpłatna służebność osobista mieszkania. Roczną wartość tej służebności strony określiły na kwotę 2000 zł, która po skapitalizowaniu wynosi 22.000 zł. W związku z tym, iż do obliczenia wartości służebności w kontekście stosowania ulgi z art. 16 u.p.s.d., w akcie notarialnym nie została określona wartość działki (nr 6/1) będącej przedmiotem darowizny, na której posadowiony jest budynek, organ pierwszej instancji pismem z dnia 3 grudnia 2003 r. wezwał strony do jej określenia. Pismem z dnia 9 grudnia 2003 r. strony określiły wartość działki na kwotę 25.000 zł.

Z uwagi na fakt, że notariusz nie pobrał podatku od dokonania przedmiotowej darowizny, Naczelnik Urzędu Skarbowego w B., postanowieniem z dnia 12 stycznia 2004 r. wszczął postępowanie podatkowe w sprawie orzeczenia odpowiedzialności podatkowej płatnika z tytułu nie pobrania należnego podatku od spadków i darowizn w stosunku do K. K. – Notariusza Kancelarii Notarialnej w B. i decyzją z dnia 25 lutego 2004 r. orzekł o odpowiedzialności podatkowej płatnika K. K. i określił wysokość nie pobranego podatku od spadków i darowizn w kwocie 451,60 zł z tytułu zawartej w dniu 11 lipca 2003 r. aktem notarialnym [...] umowy darowizny. Dyrektor Izby Skarbowej w G. decyzją z dnia 24 maja 2004 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję po rozpoznaniu odwołania.

3. W skardze do sądu pierwszej instancji K. K. zarzuciła rażące naruszenie prawa materialnego: art. 7 ust. 1 i ust. 2 oraz art. 16 ust. 1 u.p.s.d. Ponadto zarzucono naruszenie: art. 7 Konstytucji RP, a także: art. 121 § 1, art. 122 o.p., ...