Zakaz anatocyzmu

Wyrokiem z dnia 20 stycznia 2006 r., sygn. akt I SA/Lu 533/05 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę „S" Sp. z o.o. w K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 6 września 2005 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2003 r.

W uzasadnieniu orzeczenia podano, że decyzją z dnia 10 czerwca 2005 r. Naczelnik Lubelskiego Urzędu Skarbowego w Lublinie określił skarżącej spółce podatek dochodowy od osób prawnych za 2003 r. w wysokości 11.815 zł.Organ pierwszej instancji stwierdził zawyżenie przez spółkę kosztów uzyskania przychodów o kwotę 37.759,40 zł z tytułu zaliczonych, a nie zapłaconych odsetek od pożyczki.Po rozpoznaniu odwołania, Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie decyzją z dnia 6 września 2005 r. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.Organ odwoławczy wyjaśnił, że „S" Sp. z o. o. w K. zawarła w dniu 2 stycznia 2001 r. umowę pożyczki pieniężnej w kwocie 29 tys. USD ze spółką „C" w R. Strony uzgodniły, że pożyczkobiorca zobowiązuje się do zwrotu potyczki w terminie do dnia 31 grudnia 2004 r. Wysokość oprocentowania pożyczki ustalono na 11 proc. w stosunku rocznym. Termin wypłaty odsetek za okres od stycznia 2001 r. do 31 grudnia 2003 r. określono na koniec 2003 r., a za 2004 r. na koniec 2004 r. wskazując jednocześnie, że odsetki mogą być kapitalizowane w terminie naliczenia odsetek.

Do odwołania dołączono zawarte między spółkami porozumienie z dnia 31 grudnia 2003 r., z którego wynika, że należne odsetki za okres od dnia 2 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2003 r. zostaną skapitalizowane według stanu na dzień zawarcia tego porozumienia, to jest zostaną doliczone do sumy dłużnej.Na podstawie akt sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie ustalił, że przedmiotowe odsetki nie zostały zapłacone, a spółka dokonała ich kapitalizacji na dzień 31 grudnia 2003 r.W ocenie organu drugiej instancji niedopuszczalne jest twierdzenie, że spółki „S" i "C" umówiły się na kapitalizację odsetek dopiero w chwili, gdy zaległość ta powstała. W umowie pożyczki z dnia 2 stycznia 2001 r. przyjęto bowiem możliwość kapitalizacji odsetek w terminie ich naliczania. Powyższe narusza objęty art.482 Kodeksu cywilnego zakaz anatocyzmu i z tego względu w tej części postanowienie umowy z mocy prawa jest nieważne (art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego).W świetle przedstawionych okoliczności organ odwoławczy uznał za bezpodstawne, podnoszone przez stronę, zarzuty naruszenia art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a oraz art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. Nr 21, poz. 86 ze zm.).

Ustosunkowując się do przytoczonego w odwołaniu pisma Ministra Finansów z dnia 13 stycznia 1999 r., nr PB35912-722-604/HS/98, Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie zwrócił uwagę, że pismo to odnosi się do odsetek wynikających z pożyczek udzielanych wyłącznie przez instytucje finansowe. Odwoływanie się przez stronę do wyrwanej z kontekstu treści wyjaśnienia nie odzwierciedlającego stanu faktycznego jest zatem nieuzasadnione.Organ odwoławczy wskazał również, że powołana przez spółkę interpretacja podatkowa Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego dotycząca podobnej sprawy, nie może być wiążąca w rozpatrywanym przypadku, ponieważ dotyczy konkretnej umowy i konkretnej spółki i wiąże tylko w tej sprawie, w której została wydana.

W skardze do sądu administracyjnego „S" Sp. z o.o. w K.wniosła o uchylenie decyzji organu odwoławczego, zarzucając jej naruszenie art. 16 ust. 1 pkt 10, art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego, art. 10 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 121 § 1, art. 122, art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej.W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie rozpatrując skargę w pierwszej kolejności przywołał brzmienie art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podkreślając, że statuuje on zasadę neutralności podatkowej w stosunku do wydatków na spłatę pożyczek i kredytów, dopuszczając jako wyjątek uznanie za koszt uzyskania przychodów wydatków na pokrycie skapitalizowanych odsetek od pożyczek (kredytów).Sąd przypomniał, że istotą kapitalizacji jest przekształcenie zobowiązania z tytułu spłaty odsetek w zobowiązanie z tytułu spłaty pożyczki bądź kredytu. Po dokonaniu kapitalizacji oprocentowanie jest liczone od nowej, wyższej podstawy, na którą składa się pożyczony kapitał i doliczone do tego kapitału odsetki.Skład orzekający wskazał następnie, że art. 482 § 1 Kodeksu cywilnego przewidujący zakaz anatocyzmu jako przepis o charakterze iuris cogentis ogranicza zasadę swobody umów wyrażoną w art. 353 powołanej ustawy. W konsekwencji wszelkie postanowienia umowne zawarte wbrew powołanej regulacji są dotknięte sankcją nieważności bezwzględnej (art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego).W ślad za organem odwoławczym skład orzekający uznał, że przedmiotowa umowa pożyczki wraz z zawartym porozumieniem jest dotknięta wadą nieważności w zakresie, w jakim strony ustaliły kapitalizację odsetek. O ile bowiem § 2 pkt 2 umowy z dnia 2 stycznia 2001 r. przewiduje jedynie możliwość kapitalizowania odsetek w terminie ich naliczenia nie wprowadzając założenia, że pożyczkobiorca będzie płacił odsetki od zaległych odsetek, o tyle porozumienie z dnia 31 grudnia 2003 r. będące integralną częścią umowy pożyc...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »