Orzecznictwo — Brak możliwości potwierdzenia korekty faktury i nadpłata w VAT

Wyrokiem z dnia 6 kwietnia 2005 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z dnia 2 lipca 2004 r. oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Gryfinie z dnia 2kwietnia 2004 r., odmawiającą Dariuszowi S stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług za listopad 1998 r. wwysokości 5.857,41 złotych oraz umarzającą postępowanie podatkowe w tym podatku za listopad 1998 r.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że podatnik prowadził działalność gospodarczą w zakresie handlu artykułami przemysłowymi pod nazwą K PHU. W deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług VAT-7 za listopad 1998 r. wykazał m.in. kwotę podatku podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego w wysokości 18.387,00 złotych i wpłaty tej dokonał. Następnie wnioskiem dnia 28.11.2003 roku zwrócił się do organu podatkowego o stwierdzenie nadpłaty w podatku od towarów i usług za listopad 1998 r. w wysokości 5.857,41 złotych. Jako podstawę prawną żądana wskazał art. 72 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U Nr 137, poz. 926 ze zm.). W uzasadnieniu wniosku podatnik podał, iż w okresie od 6 lutego do 27 listopada 1998 r. dokonywał sprzedaży towarów na rzecz firmy K II PHU należącej do jego córki Beaty P . Sprzedaż ta była odnotowana w ewidencji prowadzonej dla podatku od towarów i usług oraz wykazana w deklaracjach podatkowych VAT-7 za poszczególne miesiące. Powiązany rodzinnie kontrahent podatnika firma K II PHU nie uregulowała zobowiązań z tytułu nabytego towaru, bowiem w dniu 5 marca 1999 r. córka podatnika — Beata P zmarła. Skarżący Dariusz S został kuratorem spadku po zmarłej i dokonywał rozliczeń wobec wierzycieli firmy K II PHU. Rozliczenia te polegały przede wszystkim na zwrocie nierozliczonych towarów do kontrahentów. W tym trybie zwrócone zostały także towary sprzedane przez skarżącego firmie jego córki. Otrzymane produkty podatnik sprzedawał ponownie w sieci swoich sklepów. Zwrot towarów nie został udokumentowany fakturą VAT — korekta, nie było więc możliwości dokonania obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Sprzedaż ta natomiast była jeszcze raz ewidencjonowana w ewidencjach prowadzonych dla podatku od towarów i usług oraz wykazania w deklaracjach podatkowych VAT-7.

Tym samym, jak ustalił Sąd Wojewódzki doszło do podwójnego opodatkowania sprzedaży tych samych towarów, tj. raz przy wystawianiu faktur dokumentujących sprzedaż towaru przez firmę K PHU Dariusz S na rzecz firmy K II PHU Beata P oraz ponownie przy sprzedaży tych samych towarów przejętych za długi od firmy K II PHU Beata P.

W dalszej części uzasadnienia wskazano, iż dniu 5 lutego 2004 r. podatnik złożył do urzędu skarbowego korektę deklaracji w podatku od towarów i usług za listopad 1998 r., w której wykazał kwotę podatku podlegającego wpłacie do urzędu skarbowego w wysokości 7.290 zł. Naczelnik Urzędu Skarbowego Gryfinie, decyzją z dnia 2 kwietnia 2004 r., odmówił stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług za listopad 1998 r. w kwocie 5.857,41 zł oraz umorzył postępowanie podatkowe w sprawie podatku od towarów i usług za listopad 1998 r. Rozpoznając odwołanie podatnika od rozstrzygnięcia organu I instancji Dyrektor Izby Skarbowej w Szczecinie utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Organy podatkowe uznały bowiem, iż w sprawie nie wystąpiły przesłanki do stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług za listopad 1998 r. Jednocześnie organ odwoławczy uznał, iż urząd skarbowy zbędnie umorzył postępowanie podatkowe w sprawie podatku od towarów i usług za listopad 1998 r.

Decyzja ostateczna została zaskarżona przez podatnika do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. W uzasadnieniu swego stanowiska skarżący podniósł, iż musiał dwa razy zapłacić podatek od towarów i usług za sprzedaż tego samego towaru. Śmierć córki, która była zarazem właścicielką firmy i kontrahentem podatnika spowodowała, iż nie miał kto podpisać faktury korygującej, dokumentującej zwrotu towaru do jego firmy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, uchylając decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w Gryfinie uznał, iż wydana ona została z takim naruszeniem przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Sąd I instancji podniósł, iż skarżący, prowadzący firmę K sprzedał towar, wystawił faktury, złożył deklarację, a następnie zapłacił od tej sprzedaży podatek VAT. Nabywcą towarów była firma K lI PHU należąca do córki skarżącego. Podatnik nie otrzymał zapłaty za towar. Córka podatnika została zamordowana i skutkiem tej tragicznej śmierci skarżący został ustanowiony przez Sąd kuratorem spadku. Działając jako kurator spadku skarżący dokonał zwrotu towarów uprzednio sprzedanych firmie K II. Zwrot ten nie został udokumentowany, a otrzymane z powrotem towary podatnik sprzedał w ramach prowadzonej przez siebie firmy i ponownie zapłacił podatek VAT. Sąd I instancji stwierdził przy tym, że z formalnego punktu widzenia organy podatkowe słusznie uznały, iż doszło do ponownej sprzedaży czyli czynności podlegającej opodatkowaniu i bez znaczenia pozostaje fakt, w jaki sposób skarżący wszedł w posiadanie tych towarów.

Jednakże z treści wniosku podatnika o stwierdzenie nadpłaty, jak również późniejszych wyjaśnień składanych w toku postępowania wynikało, że skarżący zasięgnął informacji o prawidłowym trybie postępowania w zakresie rozliczeń podatkowych w III Urzędzie Skarbowym w Szczecinie i dowiedział się, że nie jest możliwe udokumentowanie zwrotu towaru z uwagi na śmierć nabywcy. Skarżący zastosował się do tej informacji i sprzedał towar we własnym imieniu, co spowodowało, że od sprzedaży tego samego towaru zapłacił dwukrotnie podatek VAT.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie stwierdził w motywach wyroku, że informacja udzielona podatnikowi była nieprawidłowa.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym skarżący powinien być poinformowany, że w zaistniałej sytuacji powinien postąpić zgodnie z art. 9 ust. 5 tej ustawy oraz zgodnie z art. 6 a. Prawidłowa informacja spowodowałaby, że podatnik uniknąłby dwukrotnego opodatkowania, a tym samym nie poniósłby szkody. W aktach sprawy nie ma żadnej informacji, iż skarżący, działający jako kurator spadku i opiekun prawny następcy prawnego, którym jest córka zmarłej Beaty P, został pouczony o sposobie postępowania w przypadku śmierci podatnika i związanym z tym zaprzestaniem wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Ponadto Sąd uznał, iż na podstawie art. 67 ustawy Ordynacja podatkowa, w szczególnych przypadkach losowych, istnieje możliwość umorzenia zaległości podatkowej i ta sytuacja powinna być również rozpatrzona przez organy podatkowe.

Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 6 kwietnia 2005 r. skargę kasacyjną złożył Dyrektor Izby Skarbowej w Szczecinie, wnosząc o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego. Strona skarżąca zarzuciła kwestionowanemu orzeczeniu naruszenie prawa materialnego oraz naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zdaniem skarżących sąd I instancji, wydając zaskarżony wyrok: a) naruszył prawo materialne w postaci art. 67 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. — Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 ze zm.), poprzez przyjęcie, że przepis ten może znaleźć zastosowanie w stanie faktycznym ustalonym w sprawie; b) naruszył przepisy postępowania:

• art. 133 &s...