Odpowiedzialność za błędy urzędu

Omyłkowe przekazanie tytułem zwrotu podatku przez organ podatkowy na rachunek podatnika nienależnej mu kwoty pieniężnej, w sytuacji gdy w sposób prawomocny rozstrzygnięto kwestię niezasadności wniosku strony o stwierdzenie nadpłaty i brak jest związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zachowaniem podatnika a nienależnym zwrotem, powinno być rozpatrywane zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego o bezpodstawnym wzbogaceniu i nienależnym świadczeniu (art. 405 w zw. z art. 410 § 1 K.c.), zgodnie z którymi, kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, zobowiązany jest do jej zwrotu, w szczególności w przypadku nienależnego świadczenia, które spełnił nie będąc w ogóle zobowiązanym - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Barbara Wasilewska, Sędzia NSA Janusz Zubrzycki (sprawozdawca), Sędzia NSA Ryszard Mikosz, Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 27 października 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 8 września 2010 r. sygn. akt I SA/Ol 424/10 w sprawie ze skargi P. R. - R. R. w O. "R. O." S.A. w O. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 16 kwietnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie określenia zaległości podatkowej z tytułu nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług:

1) oddala skargę kasacyjną,
2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w O. na rzecz P. R. - R. R. w O. "R. O." S.A. w O. kwotę 1.800 (słownie: jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami.

1.1. Wyrokiem z 8 września 2010 r., sygn. akt I SA/Ol 424/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, w sprawie ze skargi "R." S.A. w O., uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z 16 kwietnia 2010 r., nr [...] w przedmiocie określenia zaległości podatkowej z tytułu nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług, zasądzając na rzecz spółki koszty postępowania sądowego.

1.2. Przedstawiając stan sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej w O. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w O. z 31 grudnia 2009 r., określającą zaległość podatkową z tytułu nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług za styczeń i listopad 2002 r. Organ odwoławczy podał, że 27 grudnia 2007 r. spółka złożyła korekty deklaracji VAT-7 za poszczególne miesiące 2002 r., 2003 r. i 2004 r. Postanowieniem z 26 maja 2008 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w O. odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług wynikającego ze złożonych 27 grudnia 2007 r. korekt deklaracji VAT-7. Podstawę odmowy stanowił art. 165a § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej "O.p."). Organ stwierdził, że wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektami deklaracji wpłynął po upływie 5-letniego terminu od dnia złożenia deklaracji, o którym mowa w art. 79 § 2 pkt 2 O.p. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał postanowienie organu pierwszej instancji w mocy. Następnie prawomocnym wyrokiem z 7 stycznia 2009 r. (sygn. akt I SA/Ol 451/08) WSA w Olsztynie oddalił skargę spółki na ww. postanowienie.

W dniu 25 czerwca 2008 r., na rachunek bankowy spółki przelano środki pieniężne w wysokości 15.505 zł i 34.105 zł, odpowiadające kwotom zobowiązań podatkowych za styczeń i listopad 2002 r., wykazanym w pierwotnych deklaracjach VAT-7 za te miesiące. Pismem z 1 sierpnia 2008 r. organ podatkowy wystąpił do spółki o zwrot nienależnie (omyłkowo) przekazanych kwot. W odpowiedzi spółka wskazała, że otrzymane kwoty potraktowała jako kwoty, o których mowa w art. 75 § 4 O.p. W jej opinii, organ wydając postanowienie z dnia 26 maja 2008 r. nie kwestionował istnienia nadpłaty a jedynie fakt, że spółka nie mogła skutecznie złożyć wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Brak wniosku nie wykluczał jednak możliwości, że organ z urzędu mógłby stwierdzić nadpłatę i zwrócić ją na rachunek spółki. Organ pierwszej instancji wszczął postępowanie podatkowe w sprawie zaległości podatkowej spółki za styczeń i listopad 2002 r. i decyzją z 31 grudnia 2009 r., powołując się na art. 52 § 1 pkt 2 O.p., określił zaległość podatkową z tytułu nienależnego zwrotu podatku od towarów i usług za ww. okresy rozliczeniowe, w kwotach odpowiednio 15.505 zł i 34.105 zł. Jak wskazano wcześniej, organ odwoławczy zaskarżoną decyzją utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazał, że działania Urzędu Skarbowego, polegające na wypłacie należności, nie można pojmować w kategoriach winy, a jedynie omyłki, na którą wpływ miało wiele czynników, również technicznych. W jego ocenie, winę należy przypisać stronie, która wiedząc o braku podstaw prawnych do uzyskania środków pieniężnych, świadomie odmówiła ich zwrotu. Powyższy przepis ma bowiem zastosowanie jedynie do tych podmiotów, które w momencie uzyskania należności pozostawały w nieświadomości tego, że uzyskana należność nie ma podstaw prawnych. Tymczasem od początku spółka wiedziała, iż nie ma tytułu prawnego do przekazanej kwoty, gdyż wcześniej doręczono jej postanowienie ostateczne odmawiające wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nadpłaty, świadomie zatem przyjęła tę nienależną jej kwotę i następnie odmówiła jej zwrotu.

2. Skarga do Sądu pierwszej instancji.

2.1. W skardze do WSA w Olsztynie spółka wniosła o stwierdzenie nieważności kwestionowanej decyzji, jak również poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, ewentualnie uchylenie obu decyzji i rozpatrzenie sprawy co do jej istoty.

Spółka w skardze podniosła w szczególności, że otrzymane przez nią kwoty stanowią zwrot nadpłaty, a nie zwrot podatku i nie można ich traktować jako zaległości podatkowych. Zarzucając organom naruszenie art. 70 § 1 O.p. wskazała ponadto, iż zobowiązanie podatkowe za styczeń i listopad 2002 r., przedawniło się z dniem 31 grudnia 2007 r., natomiast zwrot podatku, którego dotyczą działania organów podatkowych, został dokonany w połowie 2008 r. Nie można zatem uznać, że skoro rozliczenie w podatku VAT za dany mie...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »