Amortyzacja czasowo nieużywanego środka trwałego

Zgodnie z art. 16c pkt 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych tylko całkowite zaprzestanie danego rodzaju działalności, w której używano dany środek trwały (składnik majątku) uzasadnia zaprzestanie jego amortyzacji na zasadach określonych w tym przepisie - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędziowie NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), NSA Jerzy Płusa, Protokolant Janusz Bielski, po rozpoznaniu w dniu 20 października 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. Przedsiębiorstwa [...] sp. z o. o. z siedzibą w S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 grudnia 2009 r. sygn. akt I SA/Gl 557/09 w sprawie ze skargi M. Przedsiębiorstwa [...] sp. z o. o. z siedzibą w S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 4 maja 2009 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 2004 r.:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach,
2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w K. na rzecz M. Przedsiębiorstwa [...] sp. z o. o. z siedzibą w S. kwotę 667 (sześćset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2009 r., I SA/GL 557/09, Wojewódzki Sąd Administracyjnych w Gliwicach oddalił skargę M. Sp. z o.o. w S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 4 maja 2009 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.

2. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd pierwszej instancji wynikało, że w 2000 r. skarżącej skradziono komputer sterujący pracą kompostowni. Podczas kontroli podatkowej przeprowadzonej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych za 2004 r. organ podatkowy pierwszej instancji stwierdził, że kompostownia jako niekompletna była niezdatna do użytku w okresie od 2000 r. do 2005 r. Dlatego też w oparciu o art. 16c pkt 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - zwanej dalej u.p.d.o.p. - decyzją z dnia 4 lutego 2009 r. odmówił uznania za koszt uzyskania przychodów kwot odpisów amortyzacyjnych od kompostowni.

3. Od powyższej decyzji skarżąca odwołała się zarzucając jej: nieobiektywną ocenę materiału dowodowego, tj. ustalenie stanu faktycznego z pominięciem dowodów, które wskazywały na możliwość ręcznego uruchomienia kompostowni, tj. zeznań świadków i dokumentacji; powołanie w zaskarżonej decyzji pism zarządu skarżącej bez uwzględnienia faktu, że zakupu kompostowni dokonano w celu produkcji na skalę przemysłową; błędną interpretację art. 16c pkt 5 u.p.d.o.p. Skarżąca podniosła, że pomimo kradzieży kompostownia nie została wyłączona z użytkowania, ponieważ była sterowana ręcznie. Skarżąca przedstawiła ponadto opinię z dnia 25 października 2005 r. wydaną przez I. sp. z o.o., z której miało wynikać, że istnieje możliwość sterowania ręcznego urządzeniami kompostowni bez udziału komputera.

4. Decyzją z dnia 4 maja 2009 r. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Zdaniem organu drugiej instancji z zebranego podczas postępowania kontrolnego materiału dowodowego nie wynika, że od momentu kradzieży komputera sterującego do końca 2004 r. kompostownia była sprawna i wykorzystywana zgodnie z jej przeznaczeniem. Dyrektor Izby Skarbowej wskazał, że z pism skarżącej z dnia 8 grudnia 2001 r. do Z. i dnia 21 listopada 2002 r. do Urzędu Miasta w S. wynika, że po kradzieży komputera kompostownia została unieruchomiona, dlatego też zaniechano produkcji kompostu. W ostatnim z pism skarżąca oświadczyła, że produkcja kompostu jest kontynuowana tyle, że za pomocą innych rozwiązań, np. pryzmowania, a nie metodą kontenerową. Za powyższym świadczy także brak faktur VAT z 2004 r. potwierdzających nabycie ziemi kompostowej i ogrodniczej - niezbędnych składników kontenerowej produkcji kompostu. Nie znaleziono również w księgach rachunkowych i dokumentacji magazynowej dowodów przyjęcia wyprodukowanego kompostu na magazyn i jego wydania. Z dokumentacji technicznej producenta kompostowni wynika natomiast, że ręczne uruchomienie kompostowni jest możliwe tylko w celu przeprowadzenia prac konserwatorskich. Powyższe potwierdza także pismo pośrednika producenta kontenera z dnia 12 września 2005 r. skierowane do organu pierwszej instancji. Według pośrednika komputer sterujący jest niezbędnym elementem kompostowni, a bez niego nie ma możliwości jej wykorzystania - w sposób ręczny nie można sterować pracą kompostowni. Zdaniem organu odwoławczego skarżąca nie udokumentowała wydatku (amortyzacji kompostowni kontenerowej) w sposób wystarczający do uznania go za koszt uzyskania przychodu. Dyrektor Izby Skarbowej nie dał wiary oświadczeniu prezesa skarżącej z dnia 8 listopada 2005 r. i opinii z dnia 25 października 2005 r. wydanej przez I. sp. z o.o. W jego ocenie opinii spółki H., pośrednika producenta należy przypisać walor większej wagi jako pochodzącej od podmiotu bardziej kompetentnego. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy przywołał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 16 lipca 2007 r., I SA/GL 161/07, który zapadł w tożsamej sprawie, jeżeli chodzi o podatnika, stan prawny i faktyczny, tyle że dotyczącą innego roku podatkowego, oddalający skargę oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 lutego 2009 r., II FSK 1648/07, utrzymujący zaskarżony wyrok w mocy.

Organ za bezzasadny uznał też zarzut naruszenia art. 16c pkt 5 u.p.d.o.p., poprzez przyjęcie, że przepis ten miał zastosowanie do sytuacji, gdy dany środek trwały lub wartość niematerialna i prawna przestają być używane przez podatnika, lecz nie jest to spowodowane zaprzestaniem działalności, w której były wykorzystywane. Dyrektor Izby Skarbowej nie zgodził się z tezą, że kompostownia była wykorzystywana w działalności gospodarczej do produkcji kompostu. Podkreślił, że przepis art. 16a ust. 1 u.p.d.o.p. m.in. ustanowił zasadę, iż amortyzowane mogą być tylko te urządzenia i maszyny, które są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z art. 16c pkt 5 u.p.d.o.p. wynika natomiast, że amortyzacji nie podlegają składniki majątku, które nie są używane na skutek zaprzestania działalności, w której te składniki były używane, w tym przypadku składniki te nie podlegają amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaprzestano działalności. Przepis ten - zdaniem organu - należy wykładać zgodnie z zasadą wynikającą z art. 16a ust. 1 u.p.d.o.p., wg której amortyzowane mogą być tylko środki trwałe, które są wykorzystywane w działalności prowadzonej przez podatnika. Nieużywanie ich rodzi obowiązek zaprzestania amortyzowania. Zasada ta odnosi się również do sytuacji nie używania tych środków na skutek braku urządzenia (wskutek kradzieży), w tym przypadku komputera sterującego, uniemożliwiającego pracę kompostowni i niemożliwość wykorzystania jej do danej produkcji. Brak możliwości wykorzystania środka trwałego do określonego przedmiotu działalności i zaprzestania jej prowadzenia rodzi skutek w postaci niemożliwości amortyzacji tego środka, a to oznacza, że zachodzi sytuacja z art. 16c pkt 5 u.p.d.o.p., w związku z art. 16a ust. 1 u.p.d.o.p. Warunkiem amortyzacji środka trwałego jako kosztu uzyskania przychodu jest istnienie związku przyczynowo-skutkowego tego rodzaju, że uzyskanie prze...