Sprzedaż inwestycji w obcym środku trwałym a VAT

W przypadku, gdy wydzierżawiający decyduje się po zakończeniu dzierżawy na zatrzymanie ulepszeń w zamian za zapłatę byłemu dzierżawcy za pozostawione ulepszenia przedmiotu dzierżawy, a ulepszenia takie mieszczą się w definicji towaru w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - z czym niewątpliwie mamy do czynienia w przypadku budynku - dochodzi do dostawy towaru w świetle art. 7 ust. 1 ww. ustawy, która jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT ze względu na art. 5 ust. 1 pkt 1, gdyż zwrot przez wydzierżawiającego na rzecz dzierżawcy wartości nakładów poczynionych w związku z wybudowaniem budynku uznać należy za spełnienie przesłanki "odpłatności" dostawy.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Adam Bącal, Sędzia NSA Grażyna Jarmasz, Sędzia NSA Sylwester Marciniak (sprawozdawca), Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 19 sierpnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej M. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 maja 2010 r. sygn. akt III SA/Wa 373/10 w sprawie ze skargi M. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 31 października 2008 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie,
2) zasądza od Ministra Finansów na rzecz M. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. kwotę 280 (słownie: dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 maja 2010 r., sygn. akt III SA/Wa 373/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę M. sp. z o.o. w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 31 października 2008 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

2. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd I instancji wskazał, że przedmiotem interpretacji było pytanie spółki, czy jest ona uprawniona do odliczenia na zasadach ogólnych przewidzianych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej u.p.t.u.) podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez kontrahenta, dokumentującej dostawę budynku.

Z przedstawionego przez spółkę stanu faktycznego wynikało, że w czerwcu 2008 r. zakupiła ona od kontrahenta (będącego zarejestrowanym podatnikiem VAT) nieruchomość - grunt zabudowany budynkiem magazynowym, który stanowi towar używany w rozumieniu ustawy o VAT (tj. od końca roku, w którym zakończono jego budowę minęło ponad 5 lat). Z tytułu dostawy budynku kontrahent wystawił dla spółki fakturę VAT, uwzględniającą kwotę VAT obliczoną z zastosowaniem stawki 22% VAT (tj. kontrahent nie potraktował swojej dostawy jako dostawy towaru używanego korzystającej ze zwolnienia z VAT). W 1998 r. kontrahent wydzierżawił grunt (w tamtym okresie niezabudowany budynkiem) swojemu klientowi, zarejestrowanemu jako podatnik VAT. Zgodnie z postanowieniami umowy dzierżawy, dzierżawca własnym staraniem i własnymi kosztami wybudował na gruncie budynek, który wykorzystywał dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. Zgodnie z przepisami prawa cywilnego właścicielem budynku od momentu jego wybudowania stał się kontrahent (jako właściciel gruntu). Po wygaśnięciu umowy dzierżawy gruntu kontrahent wystąpił do dzierżawcy z roszczeniem o przywrócenie gruntu do stanu pierwotnego, tj. do usunięcia wzniesionego budynku. Następnie zgodnie z porozumieniem z października 2006 r. kontrahent odstąpił od tego roszczenia, a w treści porozumienia określona została przez strony całkowita wartość nakładów poczynionych przez dzierżawcę w związku z wybudowaniem poszczególnych budynków na wszystkich nieruchomościach wydzierżawianych od kontrahenta. Wskazana wartość nakładów poniesionych na przedmiotowy budynek została zwrócona przez kontrahenta na rzecz dzierżawcy. Z tego tytułu dzierżawca wystawił kontrahentowi fakturę VAT (w 2006 r.). Kontrahent odliczył podatek naliczony z tego dokumentu.

W związku z powyższym spółka wystąpiła o wydanie interpretacji wyjaśniającej, czy jest ona uprawniona do odliczenia, na zasadach ogólnych, podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez kontrahenta, dokumentującej dostawę budynku, a art. 88 ust. 3a pkt 2 u.p.t.u. nie znajduje zastosowania w opisanym stanie faktycznym.

Skarżąca stanęła na stanowisku, że jest uprawniona do odliczenia, na zasadach ogólnych, podatku naliczonego wynikającego z faktury kontrahenta, dokumentującej dostawę budynku na jej rzecz.

Wskazując na treść art. 86 ust. 1 i art. 88 ust. 3a pkt 2 u.p.t.u. spółka uznała, że będzie uprawniona do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem, że po stronie kontrahenta był on należny w związku z przeprowadzoną transakcją dostawy budynku. Spółka zwróciła uwagę, że dostawa towarów, w tym budynków przeznaczonych dla celów działalności gospodarczej (nieprzeznaczonych na cele mieszkaniowe), za wynagrodzeniem, zasadniczo podlega opodatkowaniu według stawki podstawowej 22% VAT - taka też stawka podatku wykazana została na fakturze wystawionej przez kontrahenta.

Wskazując na wyjątek od tej zasady, wprowadzony przez art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., zwalniający od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżania kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jak i to, że zakupiony budynek spełnia przesłanki uzasadniające traktowanie go jako towar używany, spółka stanęła na stanowisku, że dokonana na jej rzecz dostawa budynku podlegała opodatkowaniu według stawki 22% VAT, jeżeli w stosunku do budynku kontrahent uprawniony był do odliczenia podatku naliczonego. Spółka podkreśliła, że kontrahent nabył prawo własności budynku wybudowanego przez dzierżawcę na jego gruncie z mocy samego prawa, w efekcie samo nabycie prawa własności budynku przez kontrahenta nie mogło się wiązać z dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu VAT, w związku z którą kontrahent uprawniony byłby do odliczenia podatku naliczonego. Jednakże ostateczne rozliczenie finansowe w stosunku do wybudowanego przez dzierżawcę budynku nastąpiło po wygaśnięciu umowy dzierżawy, w formie zwrotu wartości nakładów poczynionych przez dzierżawcę w związku ze wzniesieniem budynku; rozliczenie to, w świetle obowiązujących przepisów podlegało opodatkowaniu VAT, dlatego w jego ramach kontrahent otrzymał fakturę zawierającą kwotę podatku naliczonego. Kontrahent uprawniony był do odliczenia podatku naliczonego z wymienionej faktury i dokonał tego odliczenia.

Zatem, zdaniem skarżącej, w świetle art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. kontrahent był uprawniony do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do budynku, który został następnie sprzedany wnioskodawcy. Z brzmienia przedmiotowej regulacji wynika bowiem wprost, że nie ogranicza ona możliwości zastosowania zwolnienia z VAT wyłącznie do sytuacji, w których prawo do odliczenia przysługuje dostawcy towarów w związku z jego nabyciem. Przeciwnie, przepis ten, używając sformułowania "w stosunku do tych towarów", wyraźnie odrywa się od kwestii sposobu oraz momentu nabycia prawa własności towarów.

Istnienie prawa kontrahenta do odliczenia podatku naliczonego z faktury dzierżawcy dotyczącej zwrotu nakładów poniesionych w stosunku do wzniesienia budynku przesądza o konieczności uznania, na gruncie art. 43 ust. 2 pkt 1 u.p.t.u., że kontrahentowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do zbytego na rzecz spółki budynku. Okoliczność ta przesądza o braku możliwości zastosowania, w stosunku do dostawy budynku na rzecz spółki, zwolnienia z VAT przewidzianego dla towarów używanych.

Stąd też skarżąca stanęła na stanowisku, że dokonana na jej rzecz w czerwcu 2008 r. dostawa budynku podlegała opodatkowaniu według stawki podstawowej 22% VAT, a tym samym przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury dokumentującej tę transakcję na zasadach ogólnych, wynikających z art. 86 ust. 1 u.p.t.u. W okolicznościach sprawy nie będzie natomiast znajdował zastosowania art. 88 ust. 3a pkt 2 u.p.t.u., dotyczy on bowiem tych faktur VAT, które dokumentują czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT lub zwolnione z opodatkowania tym podatkiem, co w stanie faktycznym spawy nie ma miejsca.

3. W zaskarżonej interpretacji indywidualnej Minister Finansów uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe.

4. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę spółki, wskazując, że skoro kontrahent jako właściciel wydzierżawianego gruntu stał się właścicielem z mocy prawa wybudowanego budynku na tym gruncie, to tym samym brak było dostawy towaru podlegającego opodatkowaniu podatkiem VAT, a w rezultacie brak podatku naliczonego, który mógłby podlegać odliczeniu.

Odnosząc się do kwestii zwrócenia przez kontrahenta dzierżawcy wartości nakładów poczynionych w związku z wybudowaniem budynku Sąd I instancji wskazał, że nie ulega wątpliwości, iż czynność polegająca na zwrocie poniesionych nakładów za zapłatą sumy odpowiadającej ich wartości stanowi w świetle art. 8 ust. 1 u.p.t.u. świadczenie usługi i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednakże odliczenie przez kontrahenta skarżącej podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej świadczenie usługi polegającej na przeniesieniu poniesionych nakładów nie można utożsamiać z prawem odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu budynku, gdyż nabycie to nastąpiło z mocy prawa.

Zdaniem Sądu I instancji nie zasługuje na uwzględnienie argumentacja skarżącej, iż istotne dla zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. dla dostawy budynku w związku z jego nabyciem konieczne byłoby rozpatrywanie tego terminu w kontekście nabycia ekonomicznego prawa do rozporządzania budynkiem. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że brak jest podstaw do rozgraniczania pojęcia "nabycia" w znaczeniu cywilistycznym oraz w znaczeniu ekonomicznym. Skoro dostawa towaru używanego związana jest z jego nabyciem, to nieuprawnione jest twierdzenie, że dopiero rozliczenie poniesionych nakładów dokonane po wygaśnięciu umowy dzierżawy pomiędzy jej stronami oznacza faktyczne objęcie posiadania, a w rezultacie i nabycie przedmiotowego budynku.

Za nieprawidłowe uznano też stanowisko skarżącej, że art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u. nie stawia warunku prawa do odliczenia p...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »