Metoda bilansowa nie ma zastosowania do przychodów i kosztów

W przypadku wyboru w myśl art. 9b ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości, wyrażone w walutach obcych poniesione koszty uzyskania przychodu oraz wyrażone w walutach obcych uzyskane przychody należy przeliczać według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski, zgodnie z art. 15 ust. 1 i art. 12 ust. 2 tej ustawy - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak, Sędzia NSA Stefan Babiarz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Grażyna Nasierowska, Protokolant Krzysztof Kołtan, po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w W. działającego z upoważnienia Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 września 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 926/09 w sprawie ze skargi Towarzystwa [...] S.A. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w W. działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 13 lutego 2009 r. nr [...] w przedmiocie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości,
2) oddala skargę,
3) zasądza od Towarzystwa [...] S.A. z siedzibą w W. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w W. działającego z upoważnienia Ministra Finansów kwotę 240 (słownie: dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

1. Wyrokiem z dnia 14 września 2009 r., III SA/Wa 926/09, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną przez T. S.A. z siedzibą w W. (zwana dalej: spółką) interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 13 lutego 2009 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.

2. Z przedstawionego przez spółkę stanu faktycznego wynikało, że prowadzi ona działalność na podstawie ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.). W ramach tej działalności dokonuje operacji w walutach obcych. Na podstawie art. 9b ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) zwanej dalej: u.p.d.o.p. - spółka dokonała zawiadomienia o wyborze metody ustalania różnic kursowych w sposób określony w art. 9b ust. 1 punkt 2 u.p.d.o.p., czyli na podstawie przepisów o rachunkowości.

W związku z tym spółka zadała pytanie, "według jakiego kursu należy przeliczać na złote polskie poniesione koszty oraz uzyskane przychody w walutach obcych w myśl u.p.d.o.p., w przypadku wyboru ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości?".

W ocenie spółki poniesione koszty oraz uzyskane przychody w walutach obcych dla celów podatku dochodowego podlegają przeliczeniu zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) zwanej dalej: u.r. Takie przeliczenie może stosować zarówno dla potrzeb bilansowych, jak i podatkowych. Dlatego nie ma ona obowiązku zastosowania art. 15 ust. 1 in fine oraz art. 12 ust. 2 u.p.d.o.p., gdyż te ostatnie przepisy stosuje się wyłącznie przy wyborze tzw. podatkowej metody ustalania różnic kursowych. Wynika to, według spółki, z celowościowej wykładni art. 9b ust. 1 pkt 2 oraz art. 12 ust. 2 i art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Intencją ustawodawcy przy nowelizowaniu, z dniem 1 stycznia 2007 r., przepisów o różnicach kursowych, było bowiem umożliwienie podatnikom zachowania zgodności przepisów bilansowych i podatkowych w tym zakresie. Spółka powołała się przy tym na uzasadnienie rządowego projektu nowelizacji ustawy (projekt z 2006 r.). "Jedynym wymogiem zastosowania, dla ustalania różnic, przepisów o rachunkowości było spełnienie przesłanek formalnych związanych z wyborem i zawiadomieniem o metodzie przeliczania (art. 9b ust. 3 i następne u.p.d.o.p.)". Zasady ustalania różnic są natomiast kompleksowo określone w art. 30 u.r. Art. 12 ust. 2 oraz art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. nie są komplementarne wobec ustawy o rachunkowości, dlatego w ogóle nie stosuję się ich w razie wyboru metody rachunkowej, a nie podatkowej.

Spółka ponadto powołała się na interpretacje prawa podatkowego dokonane przez inne organy, a także na doktrynę prawa podatkowego.

3. Minister Finansów stanowisko spółki uznał za nieprawidłowe. Wskazał, że stosownie do art. 9b ust. 1 u.p.d.o.p. podatnicy ustalają różnice kursowe albo na podstawie art. 15a u.p.d.o.p., albo na podstawie przepisów o rachunkowości - w tym ostatnim przypadku po spełnieniu określonych wymogów. Czym innym jest jednak przeliczanie na złote osiągniętego przychodu /poniesionego kosztu, czym innym zaś liczenie różnic kursowych. Regulacje wynikające z art. 12 ust. 2 oraz 15 ust. 1 u.p.d.o.p. dotyczące przeliczania na złote przychodów oraz kosztów, mają zastosowanie, według organu, do wszystkich podatników, bez względu na stosowaną przez nich metodę ustalania różnic kursowych. Art. 9b u.p.d.o.p. znajduje zastosowanie jedynie do ustalania różnic kursowych i z uwagi na autonomiczność tych kategorii podatkowych (przeliczanie na złote przychodu/kosztu oraz ustalanie różnic kursowych) nie wyłącza stosowania art. 12 ust. 2 oraz 15 ust. 1 u.p.d.o.p., zwłaszcza, że w art. 12 ust. 2 oraz 15 ust. 1 u.p.d.o.p. ustawodawca wprowadził odrębne zasady dokonywania takich przeliczeń. W konkluzji organ uznał, że wybór, na podstawie art. 9b u.p.d.o.p., metody ustalania różnic kursowych (np. metoda rachunkowa) służy tylko temu celowi - ustalaniu różnic, i nie ma wpływu na obowiązek stosowania zasad przeliczania przychodów/kosztów na złote na podstawie przepisów art. 12 ust. 2 i 15 ust. 1 u.p.d.o.p. niezależnych od jej art. 9b u.p.d.o.p. Przywołane zaś poglądy doktryny oraz innych organów dokonujących interpretacji nie są, według Ministra, wiążące w niniejszej sprawie.

4. W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Minister Finansów wskazał, że pytanie dotyczyło przeliczania przychodów i kosztów, a nie tego, czy spółka prawidłowo ustala różnice kursowe na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Jednocześnie organ podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

5. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na wydaną interpretację spółka oceniła, że przyjęcie poglądu Ministra Finansów doprowadziłoby do wewnętrznej sprzeczności powszechnie obowiązujących przepisów - ustawy o podatku dochodowym oraz ustawy o rachunkowości. Przywołał też orzecznictwo SN i NSA, z którego wynika, że art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. nie można odrywać od art. 9 ust. 1 u.p.d.o.p. zobowiązującego do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami - przepisami o rachunkowości. Ta ewidencja powinna umożliwić ustalenie wysokości dochodu, straty i podatku. W ocenie spółki do ustalenia przychodów i kosztów podatkowych powinny mieć więc zastosowanie przepisy o rachunkowości, jeśli podatnik przyjął metodę rachunkową ustalania różnic.

6. W odpowiedzi na skargę Minister Finansów powtórzył swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o jej oddalenie.

7. Uzasadniając wydany wyrok sąd pierwszej instancji wskazał, że organ niezasadnie różnicuje dwie istotne w sprawie kategorie, tj.: "ustalanie" różnic kursowych oraz "przeliczanie" przychodu/straty na złote polskie i bezpodstawnie sądzi, że w danym przypadku może zajść potrzeba dokonania tych dwóch operacji jednocześnie, niezależnie od siebie. Przeliczenie tych przychodów/kosztów, zgodnie z art. 30 ust. 2 u.r. powoduje, że bezprzedmiotowe staje się już przeliczanie ich według ustawy o podatku dochodowym, bezprzedmiotowe staje się też "ustalanie różnic kursowych". Ustalanie różnic kursowych nie jest bowiem jakąś samoistną operacją rachunkową, lecz służy celom podatkowym. Zatem jeśli zgodnie z ustawą o rachunkowości przeliczy się (verba legis: "...ujmie się w księgach podatkowych (...) odpowiednio po kursie..."), to dokona się owego "przeliczenia", o którym mowa w art. 12 ust. 2 oraz 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Nie zajdzie więc potrzeba przeliczania ponownego w oparciu o art. 12 ust. 2 i 15 ust. 1 u.p.d.o.p., nie zajdzie też potrzeba "ustalania" różnic kursowych, o których mowa w art. 15a u.p.d.o.p. Ustalanie różnic kursowych, o czym świadczy art. 9b ustawy, to nic innego, jak przeliczanie - art. 9b u.p.d.o.p. stanowi bowiem, że podatnicy ustalają różnice kursowe albo na podstawie art. 15a u.p.d.o.p. traktującego o "przeliczaniu" według przepisów ustawy, albo w oparciu o przepisy o rachunkowości (art. 30 ust. 2 u.r), który jednak de facto także stanowi o "przeliczaniu".

W ocenie sądu pierwszej in...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »