WSA: Zawarcie małżeństwa może być powodem sprzedaży mieszkania

Wykładnia nieostrego pojęcia "uzasadniona konieczność” zmiany warunków (miejsca) zamieszkania, użytego przez ustawodawcę w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, powinna być dokonywana w sposób zgodny z przepisami art. 18, art. 47 i art. 71 ust. 1 zdanie pierwsze Konstytucji RP, nakazującymi podejmowanie przez państwo (organy Rzeczypospolitej Polskiej) takich działań dla dobra rodziny, które umacniają więzi między osobami tworzącymi rodzinę (gwarantują rodzinie ochronę i opiekę ze strony państwa). To zaś oznacza, że zmianę warunków mieszkaniowych (miejsca zamieszkania) spowodowaną zawarciem związku małżeńskiego (założeniem rodziny), należy uznać za konieczną w rozumieniu ww. art. 16 ust. 7.

SENTENCJA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Artur Kot /sprawozdawca/, Sędziowie Sędzia WSA Iwona Owsińska-Gwiazda, Sędzia WSA Cezary Kosterna, Protokolant starszy sekretarz sądowy Aleksandra Borkowska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 lutego 2011 r. sprawy ze skargi K. P.-R. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] sierpnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie zobowiązania w podatku od spadków i darowizn:

1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego W. [...] z dnia [...] kwietnia 2010 r. nr [...];
2) stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości do chwili uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

UZASADNIENIE

1.1. Zaskarżoną decyzją z [...] sierpnia 2010 r., po rozpatrzeniu odwołania K. P. - R. (dalej: "skarżąca"), Dyrektor Izby Skarbowej w W. (dalej: "organ odwoławczy" lub "Dyrektor IS") utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego W. T. (dalej: "organ I instancji" lub "Naczelnik US") z [...] kwietnia 2010 r. Przedmiotem decyzji było ustalenie skarżącej i M.P. (matka skarżącej, dalej: "darczyńca") zobowiązania w kwocie [...] zł z tytułu podatku od spadków i darowizn. Jako podstawę materialnoprawną rozstrzygnięcia organy wskazały między innymi art. 16 ust. 7 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.; dalej: "u.p.s.d.").

1.2. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Dyrektor IS przedstawił przebieg postępowania w sprawie oraz ustalony przez organ I instancji stan faktyczny. Wyjaśnił, że M. P. przekazała skarżącej (córce) tytułem darowizny udział (1/2 części) w prawie własności nieruchomości (lokal mieszkalny o powierzchni [...] m2, znajdujący się w budynku położonym w W. w dzielnicy B.). Z akt sprawy wynika, tj. z umowy sprzedaży i umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego [...] listopada 2006 r., że ojciec skarżącej (R. P.) przekazał jej w drodze darowizny tej samej wielkości udział (1/2 części) w przedmiotowej nieruchomości. Z uwagi na oświadczenie skarżącej, iż spełnia warunki umożliwiające skorzystanie z ulgi wynikającej z art. 16 u.p.s.d., notariusz jako płatnik nie pobrał podatku od darowizny. Następnie, pismem z [...] stycznia 2010 r. skarżąca zawiadomiła organ I instancji o sprzedaży przedmiotowej nieruchomości i zakupie udziału (1/2 części) w nieruchomości położonej w R. Sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze darowizny skarżąca dokonała [...] czerwca 2009 r., gdyż istotnej zmianie uległa jej sytuacja osobista z uwagi na zawarty związek małżeński oraz planowaną zmianę miejsca zamieszkania. Skarżąca postanowiła zamieszkać wspólnie z mężem w R. Oświadczyła nadto, że środki finansowe ze sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze darowizny przeznaczyła na zakup udziałów (1/2 części) w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym w stanie surowym i sfinansowanie wydatków związanych z jego wykończeniem. Skarżąca zobowiązała się przy tym mieszkać w tym budynku przez najbliższych kilkadziesiąt lat. Wystąpiła zatem do Naczelnika US o zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku. Wskazane okoliczności spowodowały zdaniem skarżącej konieczność sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze darowizny, przed upływem terminu przewidzianego w art. 16 ust. 2 pkt 5 u.p.s.d. (5 lat).

1.3. Naczelnik US, po wszczęciu postępowań podatkowych, dwiema decyzjami z [...] kwietnia 2010 r. ustalił skarżącej i jej matce, a także skarżącej i jej ojcu, zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn (solidarnie po [...] zł w obu decyzjach). Uzasadniając rozstrzygnięcia stwierdził, że wskazane przez skarżącą okoliczności (zawarcie związku małżeńskiego i zamieszkanie z mężem w R.) nie mają charakteru wyjątkowego, a sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze darowizny nastąpiła w wyniku zwykłej potrzeby zmiany warunków mieszkaniowych. Zdaniem organu I instancji, użyte w art. 16 ust. 7 u.p.s.d. sformułowanie "uzasadniona konieczność" oznacza nieodzowność, przymus, coś nieuchronnego. Czyli konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w jakiej znalazł się podatnik. Skarżąca utraciła zatem w ocenie organu I instancji prawo do ulgi podatkowej.

1.4. Dodać należy, że w aktach sprawy znajduje się interpretacja indywidualna z [...] października 2009 r., wydana dla skarżącej przez Ministra Finansów. Aktem tym Minister Finansów uznał za nieprawidłowe stanowisko skarżącej, iż zachowuje ona prawo do ulgi wynikającej z art. 16 u.p.s.d. w związku ze sprzedażą przedmiotowej nieruchomości nabytej w drodze darowizny. Zawarcie przez skarżącą związku małżeńskiego i będąca tego konsekwencją zmiana miejsca zamieszkania, nie może być bowiem w ocenie organu podatkowego uznane za pierwszą przesłankę przewidzianą w art. 16 ust. 7 u.p.s.d., której spełnienie jest niezbędne do zachowania prawa do ulgi podatkowej. Tym samym bezprzedmiotowe w ocenie organu było badanie, czy skarżąca spełniła drugi warunek, gdyż dla zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 16 u.p.s.d., konieczne jest spełnienie obu warunków łącznie.

1.5. W odwołaniach od tych decyzji, występując o ich uchylenie, skarżąca podniosła, że wskazane przez nią okoliczności faktyczne uzasadniają jej wniosek, iż spełniła warunki, o których mowa w art. 16 ust. 7 u.p.s.d. Sytuacja życiowa (zawarcie związku małżeńskiego) spowodowała zmianę jej wcześniejszych planów, w których swoją przyszłość wiązała z W. Zamieszkanie wspólnie z mężem w R. powinno zaś zostać uznane za uzasadnioną konieczność sprzedaży nieruchomości nabytej w drodze darowizny. Wskazała przy tym na dobro rodziny.

1.6. Utrzymując w mocy decyzje organu I instancji, Dyrektor IS powołał się na przepisy art. 16 ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 5 oraz ust. 7 u.p.s.d. dotyczące tzw. "ulgi mieszkaniowej" oraz...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »