NSA: Termin przedawnienia podatku od sprzedaży nieruchomości

Zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych najpóźniejszym terminem płatności podatku jest następny dzień po dniu, w którym upłynęły dwa lata od dnia sprzedaży. Tym samym pięcioletni termin przedawnienia, w myśl postanowień art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej należy liczyć od końca roku podatkowego, w którym upłynął ów termin płatności.

SENTENCJA

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Grzegorz Borkowski, Sędziowie: NSA Krystyna Nowak, WSA del. Jolanta Sokołowska (sprawozdawca), Protokolant Justyna Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 7 października 2008 r. sygn. akt I SA/Gd 479/08 w sprawie ze skargi R. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 30 kwietnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gdańsku,
2) zasądza od R. P. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w G. kwotę 2253 (dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt trzy) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 października 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 479/08 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, na skutek wniesienia skargi przez R.P., uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 30 kwietnia 2008 r. w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego.

Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco. R.P. sprzedał w dniu 25 stycznia 2002 r. udział wynoszący 84/120 części w nieruchomości położonej w G. przy ul. H. za cenę 190.000,00 zł. Następnie w dniu 7 lutego 2002 r. złożył oświadczenie, że przychód uzyskany ze sprzedaży przeznaczy na cele mieszkaniowe.

Organ podatkowy pierwszej instancji postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2007 r. wszczął postępowanie podatkowe, w toku którego ustalił, że podatnik nie dysponuje dowodami, które potwierdzałyby wydatkowanie przychodu uzyskanego ze sprzedaży udziałów w nieruchomości na cele mieszkaniowe. Ponadto stwierdził, że wartość udziału w nieruchomości wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży znacznie odbiega od wartości rynkowej. Podatnik wezwany do zmiany wartości udziału w nieruchomości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej złożył wyjaśnienia, które w ocenie organu podatkowego były niewystarczające. Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w G. określił zatem wartość sprzedanego udziału, w oparciu o opinię biegłego, na kwotę 305.580,00 zł.

Skarżący wniósł odwołanie od powyższej decyzji, zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że określona w umowie cena sprzedaży udziału w nieruchomości znacznie odbiega od wartości rynkowej oraz naruszenie art. 19 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) - dalej "u.p.d.o.f.". Ponadto, podniósł zarzut przedawnienia zobowiązania.

Dyrektor Izby Skarbowej w G. decyzją z dnia 30 kwietnia 2008 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy wyjaśnił, że art. 19 ust. 4 u.p.d.o.f. określa zasady ustalania podstawy opodatkowania w sytuacji, gdy organ podatkowy stwierdzi, iż wartość nieruchomości (udziału w nieruchomości) określona w umowie odbiega w sposób nieuzasadniony od wartości rynkowej. Przepis ten pozwala organowi podatkowemu, aby w sytuacji, gdy podatnik nie zgadza się na podwyższenie ceny lub nie podaje przyczyn określenia wartości nieruchomości (udziału w nieruchomości) w cenie odbiegającej od wartości rynkowej podwyższyć tę wartość na podstawie opinii biegłego. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w G., organ podatkowy pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że cena przedmiotowej transakcji określona w umowie odbiegała od wartości rynkowej zbywanego udziału w nieruchomości. Ustalając wartość rynkową nieruchomości organ odwoławczy uznał, że opinia biegłego oparta na metodzie porównawczej jest miarodajna, do porównań przyjęto obiekty tego samego rodzaju i gatunku (udziały w nieruchomościach), które posiadały porównywalne cechy rynkowe oraz uwzględniono wszystkie wyznaczniki wartości rynkowej. Uwzględniono też stan nieruchomości. Powyższe okoliczności zaważyły na ocenie tego dowodu za wiarygodny i oparcie o niego rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Odnosząc się do zarzutu przedawnienia organ odwoławczy stwierdził, że z treści art. 28 ust. 2 i 3 u.p.d.o.f. wynikają dwa terminy zapłaty podatku. Pierwszy - w terminie 14 dni od dnia sprzedaży nieruchomości, drugi - dzień następujący po upływie 2 lat od dnia sprzedaży w sytuacji, gdy podatnik złoży oświadczenie o przeznaczeniu przychodu uzyskanego ze sprzedaży na cele mieszkaniowe. Ponieważ Skarżący złożył stosowne oświadczenie, bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym był on zobowiązany zapłacić podatek, tj. najpóźniej następnego dnia po upływie terminów określonych w art. 21 ust. 1 pkt 32 u.p.d.o.f.

Na powyższe rozstrzygnięcie R.P. złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu zarzucił naruszenie:

- art. 70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - dalej "O.p." w związku z art. 28 u.p.d.o.f. poprzez uznanie, że zobowiązanie podatkowe w niniejszej sprawie nie uległo przedawnieniu z dniem 31 grudnia 2007 r.,

- art. 19 ust. 3 u.p.d.o.f. poprzez pominięcie przy ustalaniu wartości rynkowej zbywanego udziału wszystkich czynników mających wpływ na cenę przyjętą przez strony w umowie, w tym w szczególności stanu technicznego nieruchomości,

- art. 19 ust. 4 u.p.d.o.f. poprzez uchybienie trybowi wskazanemu w tym przepisie i przystąpienie do ustalania ceny rynkowej z pomocą biegłego pomimo wskazania przez stronę przyczyn uzasadniających sprzedaż przedmiotowego udziału w nieruchomości po cenie umownej oraz przez dokonanie ustalenia wartości rynkowej "na podstawie" a nie "z uwzględnieniem opinii biegłego",

- art. 122, art. 187 i art. 188 O.p. poprzez nie przeprowadzenie wszystkich niezbędnych dowodów służących ustaleniu stanu faktycznego sprawy, w szczególności zaś pominięcie wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego na okoliczność ustalenia rzeczywistej wartości sprzedanego udziału prowadzące w konsekwencji do błędu w ustaleniach faktycznych polegającego na przyjęciu, iż określona w umowie cena sprzedaży udziału w nieruchomości nie odpowiada wartości rynkowej,

- art. 191 O.p. poprzez ustalenie ceny rynkowej przedmiotu umowy sprzedaży na podstawie opinii biegłego zawierającej istotne błędy logiczne, a co za tym idzie dotkniętej kwalifikowaną wadliwością,

- art. 210 § 4 O.p. poprzez brak odniesienia się w uzasadnieniu decyzji do zarzutów skarżącego odnośnie nieprawidłowości popełnionych przez biegłego przy sporządzaniu wyceny,

- art. 216 oraz art. 123 O.p. poprzez pominięcie wniosku dowodowego strony bez oddalenia tego wniosku w formie postanowienia.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w G. podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji, wniósł o jej oddalenie.

Sąd pierwszej instancji poddając kontroli zaskarżoną decyzję w pierwszej kolejności odniósł się do zarzutu przedawnienia i stwierdził, że stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w G. jest nieprawidłowe. Wyjaśnił, że sprzedaż nieruchomości, jeśli nie stanowiła przedmiotu działalności gospodarczej, była źródłem przychodów wskazanym w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) u.p.d.o.f. Zgodnie z art. 28 ust. 2 tej ustawy podatek, ustalany w wysokości zryczałtowanej, płatny był bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania sprzedaży na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika. W tym terminie podatnik obowiązany był złożyć deklarację według ustalonego wzoru. Równocześnie ustawa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) przewidywała ulgę podatkową, a dla ułatwienia podatnikom realizacji prawa do tej ulgi ustawa, w powołanym art. 28 ust. 2 stanowiła, że z obowiązku zapłaty podatku we wskazanym 14-dniowym terminie "zwalniało" złożenie oświadczenia w tym terminie, że przychód uzyskany ze sprzedaży wyda na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) u.p.d.o.f.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że podatnik, który w terminie złożył oświadczenie "od razu" mógł wykorzystać cały przychód ze sprzedaży (nieruchomości) nie czekając na zwrot podatku po udowodnieniu wykorzystania tego przychodu na cel wskazany w ustawie. W tej sytuacji podatek był płatny najpóźniej następnego dnia po upływie terminu ze wskazanego przepisu wraz z odsetkami liczonymi począwszy od 15 dnia po dokonaniu sprzedaży (po upływie terminu płatności) w wysokości połowy odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowej (art. 28 ust. 3). Podkreślił, że art. 28 ust. 3 u.p.d.o.f. nie kreował ulgi podatkowej, bo ta wynikała z jej art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a), ani nie określał szczególnego - dwuletniego terminu płatności dla osób, które złożyły oświadczenie o zamiarze przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe. Rozliczenie podatku mogło nastąpić każdego dowolnego dnia (najpóźniej następnego dnia po upływie terminu dwuletniego), w którym podatnik przeznaczył ostatecznie całość lub część przychodów na wskazany cel; od niewykorzystanej części przychodu płacił podatek z odsetkami liczonymi, co prawda, w specjalnej wysokości, ale jednak od następnego dnia po upływie 14-dniowego terminu płatności. Podobnie podatnik, który w ogóle zrezygnował z przeznaczenia środków na zadeklarowany cel.

Według Sądu pogląd, iż terminem płatności podatku jest dzień następujący po upływie okresu 2 lat od dnia złożenia oświadczenia, natomiast odsetki naliczane są od 14 dnia licząc od daty sprzedaży udziału w nieruchomości pozostaje w sprzeczności z treścią art. 51 § 1 i art. 53 § 1 O.p. Oznacza bowiem naliczanie odsetek od kwoty, która zaległością podatkową nie jest. Dodał również, że art. 28 ust. 2 w związku z ust. 3 u.p.d.o.f. stanowił jedynie o odroczeniu płatności podatku w sytuacji, gdyby podatnik faktycznie nabył prawo do zwolnienia od podatku. Nie można było zakładać, że odroczenie dotyczyło środków nieobjętych ulgą podatkową (niewykorzystanych).

W niniejszej sprawie R.P. sprzedał nieruchomość, której sprawa dotyczyła 25 stycznia 2002 r. Termin płatności upłynął zatem z dniem 8 lutego 2002 r., a przedawnienie podatku nastąpiło z końcem roku 2007 r. Tymczasem decyzja organu odwoławczego w przedmiotowej sprawie została wydana w dniu 30 kwietnia 2008 r. W uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 października 2003 r. Sygn. akt FPS 8/03 (ONSA, 2004/1/43) stwierdzono, że zobowiązanie podatkowe przedawn...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »