Brak rejestracji w KRS a zwrot podatku PCC

Z uzasadnienia: Niedopełnienie obowiązku rejestracji w rejestrze sądowym nie stanowi podstawy zwrotu uiszczonego podatku, bowiem obowiązek podatkowy powstaje już z chwilą samego zwarcia umowy, a to czy wspólnicy osiągnęli zamierzony rezultat z punktu widzenia obowiązku uiszczenia podatku jak i zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych jest kwestią obojętną.

SENTENCJA

Dnia 31 marca 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Tadeusz M. Geremek (spr.) Sędziowie WSA Beata Sokołowska WSA Mirella Ławniczak Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Piotrowska - Żyła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 marca 2010 roku przy udziale sprawy ze skargi C. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie odmowy zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych oddala skargę.

UZASADNIENIE

Aktem notarialnym z dnia [...] sporządzonym pomiędzy C oraz D zawarta została umowa spółki komandytowej, która to Spółka prowadzić będzie przedsiębiorstwo pod firmą A Spółka powstała z przekształcenia Spółki pod firmą D. Wkład komplementariusza Spółki pod firmą C stanowią dwa udziały o wartości [...]. Komandytariusz M.C. oraz Komandytariusz T.P. wnieśli po 1250 udziałów o wartości [...].

Od tej umowy płatnik - notariusz pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych w kwocie [...] zł, w myśl art. 7 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz., 450 ze zm.).

Pismem z dnia 11 lutego 2009 r. wszczynającym postępowanie pełnomocnik Spółki C wystąpił z żądaniem stwierdzenia i zwrotu nadpłaty podatku od czynności cywilnoprawnych pobranego przez płatnika podatku.

W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik powołał się na treść art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, żądał zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych wskazując, jako przesłankę zwrotu niespełnienie się warunku zawieszającego, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej, tj. brak rejestracji Spółki Komandytowej w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego decyzją z dnia [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego odmówił zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych. W uzasadnieniu organ podatkowy zauważył, iż ustawodawca wprowadził obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej już w momencie dokonania czynności. Wskazał on zarazem enumeratywnie okoliczności kwalifikujące do zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych (art. 11 cytowanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje warunku, jako instytucji prawnej w rozumieniu przepisów prawa podatkowego, zatem niewątpliwie w przedmiotowej sprawie miały zastosowanie przepisy prawa cywilnego, co do rozumienia pojęcia warunku (art. 89 KC), jako zamieszczonego w treści czynności prawnej lub wynikającego z ustawy zastrzeżenia, które uzależnia powstanie lub ustanie jej skutków od zdarzenia przyszłego i niepewnego. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych w art. 11 ust. 1 pkt 2 powołuje się na niespełnienie się warunku zawieszającego, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej. Warunkiem zawieszającym nazywa się zastrzeżenie, które uzależnia powstanie skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego, zatem zdarzenie przyszłe powinno być niepewne i niezależne od woli strony. Z tego względu nie może być objęte warunkiem zdarzenie, co do którego nie ma wątpliwości, że ono nastąpi i kiedy ono nastąpi. Co do rejestracji spółki prawa handlowego są określone procedury powszechnie obowiązującego prawa np. obowiązek sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego, przepisy o terminie jej zgłoszenia do KRS-u, przepisy o formie zgłoszenia spółki do KRS-u oraz terminy załatwienia rejestracji przez Sąd. Jeżeli wniosek o rejestrację spółki nie odpowiada wymogom formalnym, dalej wywodzi organ podatkowy - to Sąd wzywa do uzupełnienia wniosku. Zatem zdaniem Naczelnika US rejestracja spółki w KRS-sie nie jest zdarzeniem, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W konkretnym stanie faktycznym został cofnięty wniosek o rejestrację przez wnioskodawcę z własnej woli, a Sąd wydał postanowienie o umorzeniu postępowania rejestracyjnego.

Od decyzji tej C wniosła odwołanie żądając uchylenia decyzji organu podatkowego pierwszej instancji i orzeczenia co do istoty sprawy.

Decyzją z dnia [...] r. Dyrektor Izby skarbowej utrzymał w mocy orzeczenie organu I instancji. Organ podatkowy II instancji uznał, iż przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidują, że przedmiotem opodatkowania - stosownie do treści art. 1 ust.1 pkt 1 lit. k ustawy - jest umowa spółki bądź akt założycielski, zaś obowiązek uiszczenia podatku od takiej czynności powstaje z chwilą jej dokonania (art. 3 ust.1 pkt 1). Ustawa nie definiuje pojęcia "dokonanie czynności cywilnoprawnej". Zdaniem organów podatkowych pojęcia tego nie można utożsamiać z faktycznym wykonaniem umowy przez strony, gdyż ta okoliczność z punktu widzenia przepisów ustawy jest obojętna.

Analiza przepisów wskazanej ustawy pozwala przyjąć założenie, zgodnie z którym czynność cywilnoprawna jest dokonana z chwilą zawarcia umowy. Podatek od czynności cywilnoprawnych jest świadczeniem przymusowym, nieodpłatnym i w zasadzie bezzwrotnym, pobieranym od samego dokonania czynności cywilnoprawnej. Zatem tylko wyraźny przepis ustawy może ukształtować uprawnienie strony do żądania zwrotu uiszczonego podatku. Sytuacje, w których można dochodzić zwrotu podatku, zostały wyczerpująco uregulowane w przepisie art. 11 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, który to przepis musi być interpretowany w sposób ścisły, wykluczający możliwość jego rozszerzającej wykładni.

Ustanowienie spółki następuje w drodze złożonego zdarzenia cywilnoprawnego, którego podstawowym elementem, jest zawarcie umowy (wyjątkowo, w spółce jednoosobowej - złożenie jednostronnego oświadczenia woli). W tym wypadku mówimy o zawiązaniu spółki lub o dokonaniu aktu założycielskiego spółki. Poza umową (aktem założycielskim) przepisy Kodeksu spółek handlowych. wymagają też (w zależności od typu spółki) dokonania innych czynności, przy czym w każdym wypadku niezbędny jest wpis do rejestru przedsiębiorców (art. 38 i nast. ustawy z 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym) - art. 251 § 1, art. 94, art. 109 § 1, art. 134 § 1 oraz art. 163 pkt 5 i art. 308 pkt 4 w związku z art. 12 Kodeksu spółek handlowych. Dopiero ten wpis, rozstrzyga o powstaniu spółki, jako odrębnego podmiotu stosunków prawnych.

Dokonanie dalszych czynności, nie wyłączając wpisu do rejestru, podkreśla organ podatkowy - niezbędnych do powołania spółki do życia, nie ma znaczenia z punktu widzenia przepisów o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na ostateczną decyzję Dyrektora Izby Skarbowej wniosła C zarzucając naruszenie przepisów: art. 120, 121 § 1, 210 § 4, art. 15 w zw. z art. 170 § 1 Ordynacji podatkowej oraz art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Skarżąca spółka wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. W uzasadnieniu skargi wskazano, iż zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi podlegają umowy spółki. Wobec tego spółka zobowiązana była do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy spółki. W związku z tym notariusz jako płatnik pobrał podatek od czynności cywilnoprawnych. Jednak postanowieniem Sądu o nie zarejestrowaniu Spółki komandytowej w rejestrze przedsiębiorców, uchylone zostały skutki prawne oświadczenia woli, jakim była umowa spółki komandytowej.

Zdaniem skarżącej postępowanie podatkowe prowadzone było w sposób podważający zaufanie do tych organów, co stanowi naruszenie istotnej zasady ogólnej wynikającej z przepisu art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej. Organy podatkowe naruszyły także zdaniem spółki art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, gdyż do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, zastosowały niewłaściwe normy prawa materialnego, co spowodowało, iż dokonały one niewłaściwej subsumcji i podjęły błędne rozstrzygnięcie co do istoty przedmiotowej sprawy.

Na zakończenie skarżąca zarzuciła także, że skarżona decyzja została wydana z naruszeniem właściwości organów podatkowych, czyli art. 15 w zw. z art. 170 § 1 Ordynacji podatkowej. W jej ocenie organem właściwym jest Naczelnik Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu skarbowego, a zatem decyzja wydana przez organ I instancji - Naczelnika Urzędu Skarbowego jest dokonana z naruszeniem przepisów o właściwości.

W odpowiedzi na skargę organ podatkowy podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »