Strata w środkach trwałych

Wobec poniesienia szkody w roku 1999 nieprawidłowe było zastosowanie przez organ podatkowy art. 23 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f. Powołany przepis stanowi o wyłączeniu z podatkowej kategorii kosztów uzyskania przychodów strat w środkach trwałych i obrotowych w części pokrytej odpisami amortyzacyjnymi oraz odszkodowania z tytułu ubezpieczenia. Nie znajduje zatem podstaw prawnych rozstrzygnięcie organów podatkowych obniżające w roku 2000 koszty uzyskania przychodów o wartości otrzymanego w tym roku odszkodowania. Doszło bowiem do wystąpienia straty w środku trwałym podatników, ale w roku 1999.

1. Wyrokiem z dnia 27 lutego 2008 roku, sygn. akt I SA/Sz 766/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie-po rozpoznaniu skargi Bogumiły K i Zbigniewa K na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z dnia 31 sierpnia 2006 roku, nr PB-1.22-4117/823-44/06/F-(1) uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Szczecinie z dnia 23 marca 2006 roku, nr IUS.PB-2/4110/W/14/06, wydaną w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2000, (2) stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu, (3) zasądził od Dyrektora IS w Szczecinie na rzecz skarżących koszty postępowania w kwocie 2.972 zł. Jako podstawę prawną powołano art. 145 § 1 pkt 1 lit. a/ ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. w skrócie: p.p.s.a.) w związku z art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm., powoływanej dalej jako u.p.d.o.f.), a także art. 152 i 200 p.p.s.a.

Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku przebieg postępowania (w zakresie spornej kwestii, która została podniesiona w skardze kasacyjnej) WSA w Szczecinie podał, że skarżący prowadzili działalność gospodarczą w spółce cywilnej z Bogumiłem K (Bogumiła K-udział 10 %, Zbigniew K–udział 60 %, Magdalena KM-udział 30 %). Spółka wprowadziła w dniu 25 czerwca 1999 r. do ewidencji środków trwałych samochód marki BMW o wartości początkowej 28.000 zł. W grudniu 1999 r. pojazd ten uległ wypadkowi i został 10 grudnia 1999 r. sprzedany za kwotę 3.400 zł, zaś do kosztów uzyskania przychodów 1999 r. spółka zaliczyła z tytułu odpisów amortyzacyjnych od tegoż samochodu kwotę 4.200 zł oraz pozostałą do umorzenia wartość tego środka trwałego w wysokości 23.800 zł, natomiast swój przychód zwiększyła o kwotę 3.400 zł. Na powyższej transakcji została zatem poniesiona strata w wysokości 20.400 zł. W ocenie organu odwoławczego, w tej sytuacji winien mieć zastosowanie art. 23 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f. Jeśli bowiem Spółka otrzymała w dniu 11 lutego 2000 r. odszkodowanie z PZU w kwocie 20.600 zł, to winna o tę kwotę, w momencie jej otrzymania, skorygować koszty uzyskania przychodów (na poparcie swego stanowiska organ podatkowy powołał wyrok NSA z dnia 17 lutego 1998 r., sygn. I SA/Po 1277/97, niepublik.).

W skardze skierowanej do WSA w Szczecinie, skarżący-wnosząc o uchylenie decyzji organów obu instancji-zarzucili naruszenie przepisów postępowania (art. 122, art. 187, art. 210 § 1 ust. 6 O.p.), wskazując, że swoje ustalenia organy podatkowe poczyniły bez podstawy prawnej i faktycznej. Skarżona decyzja dotyczy bowiem roku 2000, zaś sprzedaż uszkodzonego środka trwałego nastąpiła 10 grudnia 1999 r. Nie ma zatem możliwości przeniesienia zdarzeń gospodarczych z roku 1999 na rok 2000. Ponadto rozliczenie sprzedaży środka trwałego nastąpiło w 1999 r. Zgodnie natomiast z art. 21 ust. 1 u.p.d.o.f. wolne od podatku są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych, a w związku z tym odszkodowanie w kwocie 20.600 zł było wolne od podatku. Organ podatkowy orzekając w tym przedmiocie wydał decyzję za dwa lata równocześnie, do czego nie miał podstaw prawnych.

Rozpatrując skargę, WSA w Szczecinie uznał, że zasługuje ona na uwzględnienie z uwagi na nieuzasadnione przyjęcie przez organ, iż nastąpiło zawyżenie kosztów uzyskania przychodów o 20.600 zł z tytułu nie pomniejszenia kosztów o wartość otrzymanego w dniu 11 lutego 2000 r. odszkodowania z PZU za szkodę powstałą w 1999 r. w środku trwałym-samochodzie osobowym marki BMW, czym naruszony został art. 23 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f. Zdaniem Sądu, zastosowanie do bezspornego stanu faktycznego art. 23 ust. 1 pkt 5 u.p.d.o.f., w brzmieniu obowiązującym w 2000 r., nie znajduje uzasadnienia. Stosownie do omawianego przepisu, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych i obrotowych, w części pokrytej odpisami amortyzacyjnymi oraz odszkodowania z tytułu ubezpieczeń. Sytuacja wydaje się klarowna i przejrzysta w przypadku, kiedy zarówno strata w środku trwałym, jak również wypłata odszkodowania z tytułu ubezpieczenia, nastąpiły w tym samym roku podatkowym. Zmienia się natomiast wtedy, gdy-jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie -strata nastąpiła w danym roku, a odszkodowanie wypłacono w roku następnym. We wskazanym przepisie daje się zauważyć ścisłe połączenie pojęć „koszt uzyskania przychodu", „strata w środku trwałym i obrotowym" oraz „część pokryta odszkodowaniem z tytułu ubezpieczenia". Natomiast organ podatkowy uzasadniając zastosowanie tego przepisu lakonicznie stwierdził, powołując się na już cytowany wyr...