Orzecznictwo SN: Podział majątku uchroni współmałżonka przed wierzycielami

Jeżeli przedmiot wchodzący w skład majątku wspólnego, zajęty na podstawie tytułu egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności nadaną przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem odpowiedzialności do majątku wspólnego, w wyniku ustania wspólności majątkowej i podziału majątku wspólnego na skutek orzeczenia sądu wszedł do jego majątku, małżonek ten może żądać umorzenia postępowania egzekucyjnego w stosunku do tego przedmiotu (art. 825 pkt 3 k.p.c.)

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jan Górowski
SSN Marian Kocon

w sprawie ze skarg dłużniczki Beaty P. R. na czynności komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w P. Damiana M. w sprawach [...] w postaci obwieszczenia o licytacji i zaniechania umorzenia postępowania egzekucyjnego, przy uczestnictwie wierzycieli Tomasza H., Aquanet S. A. w P., Banku Polska Kasa Opieki S. A. w W., Limax sp. z o.o. w W. oraz przy uczestnictwie Miasta P. i ING Banku Śląskiego S.A. w K. po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 5 lutego 2010 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w P. postanowieniem z dnia 30 października 2009 r., sygn. akt XV Cz 1287/09:

"Czy zajęcie egzekucyjne przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego za dług zaciągnięty przez jednego z małżonków w czasie trwania wspólności ustawowej, dokonane w związku z nadaniem klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, utrzymuje się po ustaniu wspólności ustawowej i wierzyciel może nadal prowadzić egzekucję z tych przedmiotów, mimo powołania się przez małżonka (bądź byłego małżonka dłużnika) na ograniczenie jego odpowiedzialności do majątku wspólnego, w szczególności, gdy na skutek podziału majątku wspólnego, zajęty przedmiot wszedł w skład majątku (osobistego) tego małżonka (bądź byłego małżonka) dłużnika?"

podjął uchwałę:

Jeżeli przedmiot wchodzący w skład majątku wspólnego, zajęty na podstawie tytułu egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności nadaną przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem odpowiedzialności do majątku wspólnego, w wyniku ustania wspólności majątkowej i podziału majątku wspólnego na skutek orzeczenia sądu wszedł do jego majątku, małżonek ten może żądać umorzenia postępowania egzekucyjnego w stosunku do tego przedmiotu (art. 825 pkt 3 k.p.c.)

UZASADNIENIE

Na podstawie tytułu egzekucyjnego wydanego przeciwko Markowi R., opatrzonego klauzulą wykonalności nadaną przeciwko jego małżonce Beacie P.-R. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego małżeńską wspólnością majątkową, skierowana została egzekucja do wchodzącego w skład tego majątku użytkowania wieczystego bliżej oznaczonej nieruchomości i związanego z nim prawa własności budynku na użytkowanym gruncie. Zajęcie użytkowania wieczystego i budynku nastąpiło w dniu 10 października 2005 r. Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia 20 lutego 2007 r. orzeczona została separacja małżonków i podział ich majątku wspólnego, w wyniku którego użytkowanie wieczyste wraz z prawem własności budynku przyznane zostały Beacie P.-R. Powołując się na te okoliczności wniosła ona o umorzenie postępowania egzekucyjnego. Komornik oddalił wniosek, a Sąd Rejonowy w P. postanowieniem z dnia 13 maja 2009 r. oddalił skargę Beaty P.-R. na tę czynność. Przy rozpoznawaniu jej zażalenia na wymienione postanowienie powstało przytoczone w sentencji zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, które Sąd Okręgowy w P. przedstawił do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu. W uzasadnieniu postanowienia o przedstawieniu zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy odniósł się m.in. do przepisów art. 930 k.p.c. i nieobowiązującego art. 44 k.r.o. oraz poglą...