Poradnik ZUS. Zasady opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych (część 4).

III. ZBIEG TYTUŁÓW DO UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCHW odniesieniu do osób spełniających warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z kilku tytułów jednocześnie stosuje się następujące zasady obejmowania ubezpieczeniami społecznymi:

1. Pracownicy, członkowie spółdzielni, duchowni, funkcjonariusze Służby Celnej, osoby pobierające świadczenie socjalne, zasiłek socjalny lub wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie oraz osoby pobierające świadczenie szkoleniowe po ustaniu zatrudnienia spełniający jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie. Wymienione osoby mogą dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem punktu 2.

2. Ubezpieczeni, wymienieni wyżej, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie - w przeliczeniu na okres miesiąca - jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów.

Jeżeli ubezpieczeni ci spełniają jednocześnie warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z więcej niż jednego innego tytułu, to stosuje się do nich odpowiednio punkt 3 i 4.

Od 1 stycznia 2005 r. minimalne wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższe od kwoty 849 zł. Dla pracownika w pierwszym roku pracy nie może być niższe od kwoty 679,20 zł - tj. 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia. Dla pracownika w drugim roku pracy nie może być niższe od kwoty 764,10 zł - tj. 90% wysokości minimalnego wynagrodzenia. Dla wszystkich wymienionych pracowników jest to minimalne wynagrodzenie.

Z dniem 1 stycznia 2006 r. minimalne wynagrodzenie pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 899,10 zł.

Także od stycznia 2006 r., po zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, wysokość wynagrodzenia pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy nie może być niższa niż 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. 719,28 zł. Oznacza to, że począwszy od 1 stycznia 2006 r. w przypadku pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy tylko w odniesieniu do pracowników w pierwszym roku pracy wynagrodzenie za pracę będzie mogło wynosić 80% minimalnego wynagrodzenia. W przypadku pozostałych pracowników, w tym pracowników w drugim roku pracy, wynagrodzenie to nie będzie mogło być niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

3. Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, takich jak: wykonywanie pracy nakładczej, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, prowadzenie pozarolniczej działalności, pełnienie funkcji posła lub senatora, bycie duchownym - jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Osoba ta jednak dobrowolnie, na swój wniosek, może być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów, lub zmienić tytuł ubezpieczeń, Z zastrzeżeniem punktu 4.

Duchowni spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej podlegają ubezpieczeniom z tytułu tej działalności.

4. Od 1 listopada 2005 r. osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące - prowadzące jednocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych - podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wymienionych wyżej umów oraz współpracy przy ich wykonywaniu, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej daną osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo wykonywania współpracy. Z uwagi na fakt, iż art. 41 i 47 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w wyraźny sposób wskazują na miesięczny charakter rozliczeń z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oraz miesięczny tryb przekazywania dokumentacji ubezpieczeniowej, w przypadku gdy podstawę wymiaru składek z tytułu umowy zlecenia stanowi przychód (art. 18 ust. 3 ustawy) – w miesiącach, w których nie jest dokonywana wypłata wynagrodzenia (nie powstaje przychód) i podstawa wymiaru składek (przychód) wynosi „0” nie zachodzą okoliczności upoważniające zainteresowaną osobę do wyboru tytułu do ubezpieczeń społecznych między zleceniem a prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej tj. ubezpieczenia z tytułu prowadzenia działalności są obowiązkowe. Dotyczy to także sytuacji, gdy z umowy zlecenia wynika, że wypłata wynagrodzenia powinna być dokonywana w każdym miesiącu wykonywania pracy na podstawie umowy, ale zleceniodawca spóźnia się z wypłatą wynagrodzenia. W przypadku, gdy przed 1 listopada 2005r. osoba wykonująca umowę agencyjną lub umowę zlecenia albo inną umowę o świadczenie usług (z podstawą wymiaru składek niższą od minimalnej podstawy wymiaru składek dla pozarolniczej działalności gospodarczej), prowadząca równocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą, nabyła prawo do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej, obowiązkiem ubezpieczeń społecznych z tytułu tej działalności mogła zostać objęta po zakończeniu okresu pobierania tych świadczeń.

Także w przypadku, gdy po 1 listopada 2005 r. osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu umow...