Partnerstwo przy realizacji projektów dofinansowanych i podatek VAT

Interpelacja nr 11355 do ministra finansów w sprawie zaliczenia do kosztów kwalifikowanych podatku od towarów i usług (VAT), związanego z rozliczaniem przez jednostki samorządu terytorialnego projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych

Szanowny Panie Ministrze! Jednym z największych problemów związanych z rozliczaniem projektów współfinansowanych ze środków funduszy strukturalnych jest zaliczanie do kosztów kwalifikowanych podatku od towarów i usług (VAT). Warunkiem zaliczenia VAT do kosztów projektu, który podlega współfinansowaniu, jest brak prawa odliczenia VAT przez beneficjenta.

W praktyce istnieją wątpliwości co do przesłanek braku prawa do odliczenia podatku VAT w przypadku beneficjentów, tj. jednostek samorządu terytorialnego. Status jednostek samorządu terytorialnego w zakresie podatku VAT nie jest jednoznaczny. Nie przesądzono bowiem, czy jednostki samorządu terytorialnego są wyłączone z opodatkowania VAT (na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; Dz. U. Nr 54, poz. 535), czy też tylko zwolnione z opodatkowania VAT, na podstawie § 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku VAT (Dz. U. Nr 212, poz. 1336). Zgodnie z powyższym rozporządzeniem nie uznaje się za podatników podatku VAT organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy, działających w zakresie zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, o ile czynności nie są wykonywane na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Jednym ze sposobów realizacji zadań jednostek samorządu terytorialnego jest zawieranie porozumień w sprawie wspólnej realizacji projektów inwestycyjnych współfinansowanych ze środków unijnych z innymi podmiotami (w tym, jednostkami samorządu terytorialnego).

Porozumienia takie zawierają:

- określenie przedsięwzięcia inwestycyjnego, które ma być realizowane z udziałem środków unijnych;

- wspólne zobowiązanie realizacji tego przedsięwzięcia inwestycyjnego przez partnerów porozumienia;

- wskazanie lidera, który podejmuje ciężar realizacji faktycznego wykonania przedsięwzięcia oraz przyjmuje status beneficjenta środków unijnych;

- ustalenie sposobu pokrycia wkładu własnego przez partnerów porozumienia poprzez system dotacji przekazywanych liderowi;

- zobowiązanie lidera do przekazania mienia na rzecz partnerów po zrealizowaniu przedsięwzięcia.

Warto podkreślić, iż porozumienie zakłada realizację celów publicznych poszczególnych partnerów, brak jakiejkolwiek odpłatności na rzecz lidera i pomiędzy partnerami. Podstawę prawną porozumienia stanowią przepisy ustaw ustrojowych o samorządzie województwa, powiatu oraz gminy. Na podstawie porozumienia lider występuje w stosunkach zewnętrznych, zawierając umowy z bezpośrednimi wykonawcami inwestycji oraz z instytucją wdrążającą. Czynności te jednostka samorządu terytorialnego, tj. lider, podejmuje nie tylko w imieniu własnym, ale także w imieniu pozostałych partnerów.

Problem prawnopodatkowy dotyczy ostatniej fazy realizacji porozumienia, czyli przekazania przez lidera na rzecz partnerów tej części mienia, która jest związana z udziałem partnera.

Orzecznictwo dyrektorów izb skarbowych udzielających indywidualnych interpretacji podatkowych w zakresie obowiązków podatkowych w podatku VAT jednostek samorządu terytorialnego nie pozwala na ustalenie jasnej linii orzeczniczej z uwagi na prawne uwarunkowania ich sporządzania. W interpretacjach podatkowych indywidualnych działający z upoważnienia Ministra Finansów dyrektorzy izb skarbowych mają obowiązek odniesienia się do stanowiska wnioskodawcy. Ponieważ treść składanych wniosków nie jest tożsama co do stanu faktycznego i prawneg...