Płatność gotówką powyżej 15 tys. euro grozi zwrotem dotacji

Interpelacja nr 8835 do ministra rozwoju regionalnego w sprawie niewspółmiernej kary za wpłatę gotówkową wymierzonej małemu przedsiębiorcy

Otrzymałam informację od pani D.M., beneficjentki Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, iż została ona zobowiązana do zwrotu przekazanych środków z programu (178 750 zł) wraz z odsetkami (54 936,49 zł). Pani D.M. otrzymała dotację na dofinansowanie projektu „Zakup lokalu i wyposażenia - Europejski Salon Piękności w Otwocku”. Dotacja została przydzielona w ramach działania 3.4: Mikroprzedsiębiorstwa. Projekt został zrealizowany prawidłowo. Jedynym powodem domagania się zwrotu dotacji wraz z odsetkami jest naruszenie przez beneficjentkę art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Artykuł ten mówi, że transakcje o wartości powyżej 15 tys. euro powinny być dokonywane poprzez rachunek bankowy, zaś pani D.M. dokonała wpłaty w gotówce. Jak wynika z informacji Zarządu Województwa Mazowieckiego (pismo podpisane przez wicemarszałka Stefana Kotlewskiego, WWZ-3.0215-2-1-107-08), w podobnej sytuacji znalazło się co najmniej 29 beneficjentów ZPORR w województwie mazowieckim, którzy łącznie otrzymali dotacje na kwotę ponad 2 mln zł.

Kara zastosowana za naruszenie przez beneficjentów art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wydaje się niewspółmierna do ich przewinienia. Pani D.M. po zapłaceniu ponad 230 tys. zł pozostanie bez środków do życia, z poczuciem zmarnowanych kilku lat życia. Podobnie stanie się w pozostałych przypadkach. Niezwykła restrykcyjność MRR w wymierzaniu kary jest tym bardziej zdumiewająca, że sama ustawa nie przewiduje żadnych sankcji za naruszenie art. 22. MRR zastosowało w tym przypadku najdalej idącą wykładnię prawa, nieuwzględniającą znaczenia naruszenia prawa (w tym przypadku niewielkiego) w stosunku do sankcji (w tym przypadku pozbawienie całego dorobku życia przedsiębiorcy - małego przedsiębiorcy).

Zdanie z podręcznika procedur wdrażania ZPORR: wydatki powinny być ponoszone zgodnie z celami pomocy oraz zgodnie z przepisami prawa polskiego i prawa wspólnotowego, na które powołuje się MRR, nie może być traktowane bezkrytycznie i bezrefleksyjnie. Gdyby potraktować je całkowicie dosłownie, to dotacje powinni zwrócić wszyscy beneficjenci, którym zdarzyły się jakiekolwiek naruszenia prawa, np. oświetlenie stanowisk pracy w miejscu realizacji projektu nie było zgodne z polską normą, pracodawca nie wpłacił w jakimś miesiącu składki na Fundusz Pracy itp. Jest rzeczą oczywistą, że tego rodzaju naruszenia prawa są drobne i łatwo mogą zostać naprawione. Rolą instytucji zarządzającej programem operacyjnym nie powinno być tropienie najdrobniejszych przekroczeń prawa celem odebrania dotacji i zniweczenia wysiłków beneficjenta, który zrealizował projekt. Rolą IZ, w przypadku wykrycia naruszenia prawa, powinno być nałożenie stosownych sankcji - adekwatnych do przewinienia, ale również powinna być informacja i doradztwo dla beneficjenta, jak naprawić nieprawidłowości i skutecznie, zgodnie z prawem działać w przyszłości. Dotyczy to zwłaszcza mikro- i małych przedsiębiorców, którzy nie mają profesjonalnych służb prawnych.

Inną kwestią jest fakt, że sam podręcznik procedur wdrażania ZPORR nie jest aktem prawnym i jako taki nie może być źródłem wymierzania sprawiedliwości w naszym kraju. Restrykcyjne działanie instytucji zarządzającej ZPORR nie jest zgodne z celami tego programu, z celami Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, i psuje obraz Unii Europejskiej w naszym kraju.

Uprzejmie proszę o rozważenie zastosowania innego wymiaru kary dla wymienionych beneficjentów za naruszenie przez nich art. 22 ustawy, np. upomnienia ze strony instytucji zarządzające...