Upadłość konsumencka w praktyce

W dniu 31 marca 2009 r. weszła w życie ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Prawo upadłościowe inaprawcze (dalej: pr. up. in.), która wprowadza doprawa polskiego nową instytucjęwpostaci upadłości konsumenckiej. Jest to procedura oddłużeniowa, którą będą mogły zastosować osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Uprawnienia dłużnika

W założeniu twórców nowelizacji możliwość skorzystania z trybu upadłości konsumenckiej musi być umotywowana sytuacją o charakterze nadzwyczajnym. Dlatego przyjmuje się, że postępowanie upadłościowe będzie mogło być prowadzone tylko wobec osób, które stały się niewypłacalne na skutek wyjątkowych i niezależnych od nich okoliczności. Oddłużanie w tym trybie nie może być zbyt częste. Okres między oddłużeniami nie może być krótszy niż 10 lat. Przyjęcie terminu 10-letniego związane jest z tym, że jest to w polskim prawie podstawowy termin przedawnienia roszczeń cywilnoprawnych (art. 118 k.c.).  

Postępowanie upadłościowe w sprawach konsumenckich ze swej istoty musi być traktowane jako przywilej dla dłużnika. Należy mieć na uwadze, że porządek prawny wymaga, by dłużnicy wykonywali swoje zobowiązania. Niewykonywanie zobowiązań pociąga za sobą negatywne konsekwencje dla wierzycieli, co może doprowadzić do łańcucha upadłości. Dlatego też dłużnik korzystający z tego przywileju powinien dobrowolnie, lojalnie i uczciwie współpracować z organami prowadzącymi postępowanie upadłościowe. Jeżeli upadły dłużnik narusza nałożone na niego obowiązki, daje dowód, że nie jest osobą wiarygodną i nie zasługuje na oddłużenie. W związku z tym należy postępowanie upadłościowe umorzyć (art. 491^[4], 491^[11] pr. up. i n.). 

Przy zastosowaniu procedury upadłości konsumenckiej wyłączono stosowanie tych przepisów prawa upadłościowego i naprawczego, których stosowanie w postępowaniu upadłościowym w sprawach konsumenckich byłoby nieodpowiednie. Przede wszystkim wyłączono:

– przepis wprowadzający obowiązek złożenia przez dłużnika wniosku o ogłoszenie upadłości o treści określonej przez art. 21 pr. up. i n.,
– przepisy ustanawiające podwyższone rygory dotyczące formalizmu procesowego przy składaniu wniosku o ogłoszenie upadłości oraz zakazujące udzielenia zwolnienia od kosztów sądowych dłużnika (art. 32 ust. 1 pr. up. i n.),
– możliwość przeprowadzenia wstępnego zgromadzenia wierzycieli (art. 44-50, 55, 56 pr. up. i n.),
– sporządzanie sprawozdania finansowego przez syndyka (art. 307 ust. 1 pr. up. i n.).  

Dla uproszczenia postępowania w przedmiocie ...