Przejęcie i połączenie spółek osobowych

Unormowania zawarte w Kodeksie spółek handlowych zawierają regulacje połączeń podmiotów zarówno jednorodnych, jak i niejednorodnych. Spółki osobowe mogą łączyć się między sobą, jak i ze spółkami kapitałowymi.

Spółką osobową jest spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna. Przesłanki uzasadniające łączenie się dwóch podmiotów mają zazwyczaj uzasadnienie ekonomiczne. W przypadku spółek osobowych jest to zwiększenie efektywności, zmniejszenie kosztów działalności czy wreszcie przy łączeniu ze spółką kapitałową koncentracje kapitału czy, trafniej to ujmując, zwiększenie efektywności prowadzonej działalności. Użyty termin łączenie należy zdefiniować jako utworzenie nowej spółki albo przeniesienie całego majątku na spółkę istniejącą, w skład której wejdą składniki majątkowe i wszyscy wspólnicy spółek uczestniczących.

Wyróżniamy dwa sposoby łączenia spółek handlowych:

a) fuzje,

b) inkorporacje.

W pierwszym przypadku mamy do czynienia z powstaniem nowego podmiotu w miejsce poprzednio istniejących co najmniej dwóch spółek. Następuje to przez zawiązanie nowej spółki, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje, które spółka przejmująca oddaje wspólnikom spółki przejmowanej. Wspólnicy podmiotów przestających istnieć nie otrzymują ekwiwalentu pieniężnego za wniesiony majątek do nowej spółki.

W drugim przypadku mamy do czynienia z przejęciem co najmniej jednego podmiotu przez podmiot odrębny, w wyniku czego jedynie spółka przejmowana przestaje istnieć. Następuje tu przeniesienie całego majątku jednej spółki do innej w zamian za udziały lub akcje. Wspólnicy spółki lub spółek przejętych nie otrzymują za przekazany majątek ekwiwalentu w formie pieniężnej, lecz w formie udziałów lub akcji przejmującej spółki.

W przypadku spółek osobowych może zaistnieć również szczególny przypadek konieczności wniesienia dopłat zarówno przez wspólników spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, jak też wspólników spółki przejmowanej. Taka sytuacja zaistnieje wtedy, gdy wartość udziałów czy akcji nowo powstałej spółki lub spółki przejmującej otrzymanych przez wspólników podmiotów przestających istnieć w wyniku fuzji czy inkorporacji posiada dysproporcję wartości pieniężnej wobec wniesionego przez nich majątku.

Kodeks spółek handlowych, dopuszczając możliwość łączenia się spółek osobowych, przyjął istotne ograniczenie w postaci zakazu zawiązania w wyniku fuzji spółek osobowych nowej spółki osobowej, co oznacza wprowadzenie nakazu zawiązanie spółki kapitałowej. U podstaw takiego stanowiska legło przeświadczenie o możliwości zachwiania charakteru spółki osobowej, opartego na specyficznym stosunku łączącym wspólników. Cechą szczególną tego stosunku jest jego osobista więź nierozerwalnie wiążąca wspólników ze spółką osobową. Dobrym przykładem dla przedstawienia przytoczonych relacji jest spółka partnerska zawiązana przez radców prawnych, gdzie wyraźnie widać, iż jej działalność oparto na osobistym zaangażowaniu wspólników. Dodatkowo jeszcze, w tym szczególnym przypadku, mamy do czynienia z całkowitym zakazem łączenia się takich spółek, ponieważ jej wspólnicy ex lege nie mogą prowadzić działalności w ramach spółki kapitałowej. Należy jeszcze podnieść fakt osobistej odpowiedzialności wspólników w spółkach osobowych za jej zobowiązania, co wskazuje na cel ekonomiczny tej formy prawnej w obrocie gospodarczym, przyjętej dla prowadzenia działalności gospodarczej średnich rozmiarów. Istnieją głosy krytyczne w stosunku do wprowadzonego zakazu łączenia się spółek osobowych w postaci zawiązania spółki osobowej.

Ustawodawca wprowadził zakaz przeprowadzenia fuzji spółek, z których choćby jedna została postawiona w stan likwidacji czy upadłości. Zarówno w odniesieniu do spółki jawnej, jak i partnerskiej czy komandytowej, stosując postanowienia przepisu art. 67 § 1 Kodeksu spółek handlowych, możemy mieć do czynienia z wyborem innego sposobu zakończenia ich działalności niż likwidacja. Należy przyjąć, iż zdolność łączenia się utraciła spółka, której wspólnicy rozpoczęli podział jej majątku pomiędzy siebie. Powyższe ma na celu ochronę obrotu gospodarczego przed funkcjonowaniem w jego ramach podmiotów o niejasnym składzie majątku. Odmiennie sytuacja wygląda w spółce komandytowo-akcyjnej, co do której stosujemy odpowiednio przepisy dotyczące likwidacji spółki akcyjnej.

Łączenie się spółek osobowych można podzielić na trzy fazy:

a) wstępną,

b) decyzyjną,

c) rejestracyjną, zwaną również finalną.

Faza wstępna

Faza wstępna polega na sporządzeniu pisemnego planu połączenia spółek. W przypadku fuzji spółek osobowych przygotowanie planu łączenia spółek nie jest obowiązkowe. W tym miejscu warto wspomnieć o kontrowersjach, jakie wzbudza to uregulowanie art. 517 § 2 K.s.h. Zgodnie z art. 520 § 1 K.s.h. ustawodawca wymaga badania przez biegłego planu łączenia się spółek, gdy jedną z nich jest spółka komandytowo-akcyjna lub gdy nowo zawiązaną spółką jest spółka akcyjna. Niewątpliwie postanowienia przytoczonych przepisów pozostają w sprzeczności. Należy przyjąć, iż sporządzenie planu połączenia jest fakultatywne tylko w przypadku, gdy powstały w wyniku fuzji podmiot jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością oraz gdy żadna ze spółek osobowych biorących udział w łączeniu nie jest spółką komandytowo-akcyjną.

W przypadku inkorporacji spółki lub spółek osobowych przez spółkę kapitałową przygotowanie takiego planu jest obowiązkowe. Plan połączenia spółek podpisują ze strony spółek osobowych jej wspólnicy zgodnie z umową spółki lub zasadami reprezentacji przyjętej w Kodeksie spółek handlowych. W spółkach osobowych udział w pracach nad planem połączenia spółek i złożenie pod nim podpisu obejmuje zakres zwykłych czynności spółki. Nie ma w związku z tym wymogu, aby treść planu podlegała akceptacji przez złożenie na nim podpisów wspólników nieprowadzących spraw spółki. W przypadku inkorporacji, gdzie występuje, co najmniej jedna spółka kapitałowa, podpis składa jeden z członków zarządu lub ustanowiony prokurent bądź pełnomocnik.

Plan połączeniowy powinien zawierać następujące elementy:

- pisemne sprawozdanie każdej z łączących się spółek, uzasadniające taki zamiar wraz z podstawą ekonomiczną oraz prawną,

- stosunek przydziału udziałów lub akcji w zamian za majątek łączących się spółek.

Niezbędne staje się oznaczenie typu, firmy oraz siedziby nowo zawiązanej spółki. Ponadto wskazanie dokładnych danych każdej z łączących się spółek. Przy dokonywaniu szacunku wartości wnoszonego majątku należy określić wysokość ewentualnych dopłat w przypadku jego zaniżonej wartości w stosunku do przyznanych wspólnikom udziałów czy akcji. Oznacza się termin, po upływie którego wspólnicy nabywają uprawnienie do uczestnictwa w zysku spółki nowo utworzonej lub przejmującej. Można odmiennie dla poszczególnych wspólników lub osób uczestniczących w łączeniu się spółek określić korzyści z tego tytułu. Warto zauważyć, iż w przypadku spółek osobowych plan łączenia się z ich udziałem nie musi być mocno rozbudowany. Istotnym wyjątkiem jest spółka komandytowo-akcyjna. W przypadku wskazanej spółki kwestie zasad przyznania udziałów lub akcji muszą być szczegółowo określone. Forma planu połączenia powinna być wzorowana na planie połączenia wymaganym dla spółek kapitałowych. W przypadku fuzji spółki komandytowo-akcyjnej ze spółką z ograniczoną odpowiedzialności, w wyniku której powstaje spółka akcyjna, obowiązuje rygor procedury łączeniowej wskazany dla spółek kapitałowych przy wzglądzie na odmienność charakteru prawnego spółki osobowej.

Zarówno w przypadku obligatoryjnego sporządzenia planu połączenia spółek, jak i wobec jego braku, należy sporządzić następujące dokumenty wymienione w art. 499 § 2 K.s.h.:

- projekt uchwały o połączeniu spółek,

- projekt umowy lub statutu nowo powstałej spółki lub projekt zmian umowy lub statutu spółki przejmującej,

- oszacowanie wartości majątków łączących się spółek,

- oświadczenie o stanie księgowym spółki.

Zaleca się poddanie planu połączenia badani...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »