Wystąpienie RPO do Ministra Sprawiedliwości w sprawie potrzeby rozszerzenia kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia z mocy ustawy

Po raz kolejny w swoich pracach Rzecznik Praw Obywatelskich napotyka problem zbyt wąskiego kręgu osób - krewnych spadkodawcy, którzy mogą dziedziczyć spadek z ustawy. W opinii Rzecznika porządek dziedziczenia ustawowego, w którym do spadku dochodzi gmina bądź Skarb Państwa przed stosunkowo bliskimi członkami rodziny zmarłego, w niedostateczny sposób chroni konstytucyjne prawo dziedziczenia (art. 64 w zw. z art. 21 Konstytucji), a także nie uwzględnia dobra rodziny w polityce społecznej i gospodarczej państwa, co jest wymogiem wynikającym z art. 71 ust. 1 Konstytucji.

Już w 1999 r. ówczesny Minister Sprawiedliwości Hanna Suchocka podzieliła pogląd Rzecznika, iż obowiązujące przepisy w zakresie spadkobrania ustawowego wymagają zmiany - powinno ulec ograniczeniu dziedziczenie ustawowe Skarbu Państwa, przy jednoczesnym rozszerzeniu praw do spadku z mocy ustawy dalszych krewnych spadkodawcy. Jednak stanowisko to nie znalazło odzwierciedlenia w stosownych zmianach legislacyjnych.

W odpowiedzi na kolejne wystąpienie Rzecznika w 2004 r. Minister Sprawiedliwości wyraził wprawdzie pogląd, iż art. 18 i 71 Konstytucji odnoszą się do tzw. „rodziny małej", której prawa majątkowe są gwarantowane w ramach obecnego porządku dziedziczenia ustawowego.

Niemniej jednak podzielono stanowisko co do celowości rozszerzenia kręgu osób Szanowny Panie Ministrze uprawnionych do dziedziczenia z ustawy. Kwestia ta miała zostać podjęta w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, w ramach kompleksowych zmian regulacji prawa spadkowego.

Podkreślono także, iż polska ustawa, podobnie jak wszystkie współczesne ustawodawstwa europejskie, daje pierwszeństwo woli spadkodawcy, która powinna zostać odzwierciedlona w testamencie.

Do dnia dzisiejszego krąg spadkobierców ustawowych pozostaje niezmieniony – poza nowelizacją art. 935 § 3 kodeksu cywilnego, dokonaną ustawą z dnia 14 lutego 2003 r. (Dz. U. nr 49, poz. 408), która wprowadziła do tego kręgu gminę ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Jednak w dalszym ciągu nie dochodzą do dziedziczenia z ustawy stosunkowo bliscy krewni zmarłego, również stosunek powinowactwa nie ma w świetle obowiązującej regulacji żadnego znaczenia prawnego w zakresie uprawnień spadkowych.

Obowiązujący stan normatywny może prowadzić do sytuacji sprzecznych z poczuciem sprawiedliwości: tytułem przykładu można wskazać przypadki - opisane w kilku niezależnych od siebie skargach, skierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich, wskazujących na podobne okoliczności zdarzeń - gdy w trakcie tragicznego wypadku giną rodzice, a w krótkim czasie po...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »