Wyjaśnienia MPiPS w sprawie stosowania przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji programu pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy

1. Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia pomocy udziela się rodzinom rolniczym, których gospodarstwa rolne zostały dotknięte suszą w 2006 r., jeżeli co najmniej jedna osoba w rodzinie rolniczej jest rolnikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników i podlega temu ubezpieczeniu z mocy ustawy. Ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy zgodnie z art. 7 ust. 1 i art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2002 r. Nr 73, poz.764 z późno zm.), nie podlegają rolnicy lub domownicy podlegający innemu ubezpieczeniu społecznemu lub posiadający ustalone prawo do emerytury lub renty albo posiadający ustalone prawo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Zatem pomoc z tytułu złagodzenia skutków suszy nie przysługuje osobom odprowadzającym składki do ZUS.

2. Pomoc taka również nie przysługuje emerytom i rencistom, jako że, skoro posiadają ustalone prawo do emerytury lub renty, nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, a więc nie spełniają warunków przewidzianych w przedmiotowym rozporządzeniu.

3. Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jednolity Dz. U. z 1993r. Nr 94, poz. 431 z późn. zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu m.in. osoby fizycznej. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w art. 336 stanowi, że posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). A zatem posiadaczem jest także dzierżawca prowadzący produkcję rolniczą na dzierżawionych użytkach rolnych na podstawie umowy cywilno-prawnej. Dzierżawca zatem może ubiegać się o pomoc z tytułu złagodzenia skutków suszy, o ile spełnia warunki do otrzymania tej pomocy, określone w przedmiotowym rozporządzeniu, tj. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy jako rolnik.

4. Jednym z warunków otrzymania pomocy na mocy przedmiotowego rozporządzenia jest podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy. Zatem pomoc nie przysługuje, gdy osoba podlega temu ubezpieczeniu na wniosek.

5. W przypadku "nieuregulowanej sytuacji majątkowej gospodarstwa rolnego", gdy osoby prowadzące w takim gospodarstwie działalność rolniczą są rolnikami w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, a zatem prowadzą osobiście i na własny rachunek działalność w pozostającym w ich posiadaniu gospodarstwie, mogą ubiegać się o pomoc z tytułu złagodzenia skutków suszy. Ustawa bowiem nie zawęża pojęcia "rolnik" tylko do właścicieli gospodarstwa, ale obejmuje nim również posiadaczy w rozumieniu kodeksu cywilnego. Jeżeli więc ww. posiadacz podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy jako rolnik może ubiegać się o przedmiotową pomoc.

6. W sytuacji gdy prowadzący gospodarstwo rolne rodzice ubezpieczeni są w Zakładzie Ubezpieczenia Społecznego natomiast ich dzieci w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jako domownicy, rodzinie tej pomoc nie przysługuje. Jeżeli zaś co najmniej jedna osoba w rodzinie jest rolnikiem w rozumieniu ww. ustawy i podlega ubezpieczeniu z mocy ustawy, można wnioskować o przedmiotową pomoc.

7. Pomoc jest jednorazowa i przysługuje w wysokości:

1) 500 zł - w przypadku rodziny rolniczej prowadzącej gospodarstwo rolne o powierzchni do 5 ha użytków rolnych;
2) 1.000 zł - w przypadku rodziny rolniczej prowadzącej gospodarstwo rolne opowierzchni powyżej 5 ha użytków rolnych.

Rolnik spełniający wymogi do ubiegania się o pomoc społeczną składa jeden wniosek w gminie właściwej ze względu na miejsce jego zamieszkania. Po wszczęciu postępowania w sprawie udzielenia pomocy kierownik gminnego ośrodka pomocy społecznej ustala średnią wysokość szkód w danym gospodarstwie rolnym na podstawie protokółu oszacowan...