Polska gospodarka po 6 miesiącach 2007 r.

Rok 2006 był bardzo dobry dla polskiej gospodarki - wzrost PKB sięgnął 6,1% przy wysokim wzroście spożycia indywidualnego. W ciągu pierwszych 6 miesięcy 2007 r. było jeszcze lepiej – wszystko wskazuje na to, że tempo wzrostu PKB wyniosło 6,7 – 6,8%. W tym optymistycznym obrazie pojawiają się jednak pęknięcia: bariery podażowe, które utrudniają utrzymanie dotychczasowej dynamiki rozwoju gospodarki.

W roku 2006 do wysokiej konsumpcji dołączyły inwestycje, które wzrosły o 16,7% (nakłady brutto na środki trwałe). Towarzyszyła temu bardzo wysoka, mimo silnej złotówki, dynamika wzrostu exportu (ponad 23%, wg NBP, w euro), aczkolwiek kontrybucja eksportu netto do wzrostu PKB była ujemna. Deficyt budżetowy wyniósł 25,06 mld zł wobec planowanych 30,5 mld zł (82% wykonania deficytu).

W ciągu pierwszych 6 miesięcy 2007 r. było jeszcze lepiej – wszystko wskazuje na to, że tempo wzrostu PKB wyniosło w tym czasie 6,7 – 6,8%. Jest to efekt wzrostu spożycia indywidualnego o prawie 7% i wzrostu inwestycji o ponad 20% (w I kwartale 2007 r. o 29,6%). Niepokoiła jedynie słabnąca dynamika eksportu (12% w czerwcu 2007 r.), której towarzyszyła rosnąca dynamika importu, co pogłębiło ujemny wpływ eksportu netto na dynamikę PKB. Produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w ciągu 6 miesięcy 2007 r. o 10,7%, przy w tych przemysłach, które uznawane są za nośniki postępu technicznego – wzrosła o 12,6%. W I półroczu 2007 r. niebywale dynamicznie rosła produkcja budowlano-montażowa – o 30,2%, zaś sprzedaż detaliczna – o 15,6%. Wynagrodzenia wzrosły w ciągu pierwszych 6 miesięcy 2007 r. o 8,4%, a zatrudnienie o 4,4%.

Rosły kredyty przedsiębiorstw - na koniec czerwca wynosiły one 168,8 ml zł i ich wartość była o 27,6% wyższa niż w czerwcu 2006 r. (wzrost o 36,5 mld zł). Potwierdza to przewidywania dotyczące dynamiki inwestycji w ciągu pierwszych 6 miesięcy 2007 r. Wzrosły również depozyty przedsiębiorstw – o 23,1% (128,6 mld zł, wzrost o 24,1 mld zł), co świadczy o dobrych wynikach finansowych firm (dane za II kwartał 2007 r. GUS opublikuje w sierpniu; rentowność brutto przedsiębiorstw wyniosła w I kwartale 2007 r. 6,1%, podczas gdy w tym samym okresie 2006 r. wynosiła ona 4,8%). Deficyt budżetowy wyniósł na koniec czerwca 2007 r. 3,7 mld zł, czyli jedynie 12,3% deficytu planowanego na 2007 r.

W polskiej gospodarce nie ma bariery popytu

Tak wyglądają dane dotyczące pierwszych 6 miesięcy 2007 r. Jednak II kwartał 2007 r. różnił się dość istotnie od I kwartału, który był rekordowy. W II kwartale 2007 r. dynamika PKB ukształtowała się prawdopodobnie na poziomie 6,4-6,5% (podczas, gdy w I kwartale wynosiła ona 7,4%). Wszystko wskazuje na to, że towarzyszyło temu utrwalenie się jednych tendencji i zmiana innych. „Utrwalenie” dotyczy wysokiej dynamiki spożycia indywidualnego. Jest to efekt wzrostu wynagrodzeń i wzrostu zatrudnienia. Ciągle dynamicznie rośnie sprzedaż detaliczna. W polskiej gospodarce nie ma zatem bariery popytu.

Gdy na początku 2006 r. PKPP Lewiatan przeprowadziła badanie kondycji sektora małych i średnich przedsiębiorstw i zapytała firmy, które nie inwestowały (było ich 40%), jaka jest przyczyna braku inwestycji, 71,3% wskazało (łącznie na 3 pierwszych miejscach jako najważniejsze przyczyny) słabą koniunkturę i brak popytu. Jednocześnie 47,3% MSP wskazywało zbyt dużą niestabilność warunków gospodarowania i ryzyko polityczne. Oznacza to, że jeszcze na początku 2006 r. przedsiębiorstwa bardzo wyraźnie widziały problemy dla swojego rozwoju przede wszystkim po stronie popytowej.

Dzisiaj sytuacja jest inna. Z badań NBP wynika (Informacja o kondycji sektora przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem stanu koniunktury w III kw. 2007), że problemy ze znalezieniem odbiorcy na produkowane wyroby ma jedynie 4,3% badanych przedsiębiorstw. Popyt nie jest już barierą rozwoju działalności przedsiębiorstw. Firmy ciągle także oczekują utrzymania się wysokiego popytu na ich wyroby. Ma to swoje skutki, m.in.:

1) „Utrwala się” malejąca dynamika eksportu, bowiem dynamicznie rosnąca konsumpcja na rynku polskim „wypycha” eksport z obszaru zainteresowania części przedsiębiorstw. W ten sposób zmniejszają one ryzyko działalności (szczególnie firmy małe i średnie);
2) Utrzymuje się wysoka aktywność inwestycyjna przedsiębiorstw, szczególnie z sektora MSP, które późno włączyły się w proces inwestycyjny (w pierwszej kolejności objął on firmy-eksporterów, a także firmy duże /które w większości są także eksporterami/).

Przedsiębiorstwa próbują szybko dostosować się do rosnącego popytu na dobra i usługi na polskim rynku rezygnując z części lub całości sprzedaży na eksport, a także inwestując. Nie są w stanie inaczej zaspokoić rosnącej konsumpcji, bowiem nie ma w polskiej gospodarce bariery popytu.

Jest nat...