Stanowisko strony pracodawców TK ws. założeń projektu budżetu na 2008

W piątek 13 lipca związki pracodawców zrzeszone w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych ogłosiły swoje stanowisko w sprawie założeń projektu budżetu państwa na rok 2008. Pracodawcy, prezentując swoje stanowisko do założeń projektu budżetu państwa na 2008 r., chcą po raz kolejny zwrócić uwagę na potrzebę uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych jako punktu wyjścia do każdej debaty o budżecie państwa. Poniżej prezentujemy pełny tekst dokumentu:

Kolejny rok Pracodawcy piszą w swoim stanowisku do założeń projektu budżetu państwa, że kolejny budżet obarczony jest „grzechami" zobowiązań podjętych przez państwo w poprzednich latach. Jeśli zobowiązania te nie zostaną zlikwidowane, a przynajmniej częściowo zmniejszone, to pole manewru Ministrów Finansów, przygotowujących kolejne budżety, będzie zawsze ograniczone. Bez pełnej reformy finansów publicznych, która uwzględniać będzie nie tylko konsolidację finansów publicznych, borykać się będziemy ciągle z wysokim poziomem wydatków z budżetu państwa, wysokim deficytem budżetowym, rosnącym długiem publicznym, a co za tym idzie - z szukaniem źródeł ich sfinansowania przez wzrost podatków, czego przykłady mamy już w ostatnich dniach (propozycja referendum na temat podniesienia podatków dla najbogatszych zgłoszona przez Premiera J. Kaczyńskiego).

Jest to groźne dla gospodarki, jej konkurencyjności, możliwości rozwojowych. Dlatego pracodawcy, prezentując swoje stanowisko do założeń projektu budżetu państwa na 2008 r., chcą po raz kolejny zwrócić uwagę na potrzebę uporządkowania i ograniczenia wydatków publicznych jako punktu wyjścia do każdej debaty o budżecie państwa.

Uwagi szczegółowe

1. Założenia dotyczące wzrostu PKB

Przyjęte przez Ministerstwo Finansów założenia dotyczące wzrostu realnego PKB w 2008 r. na poziomie 5,7% są zbyt optymistyczne. Zostały one ponadto skorygowane w górę w stosunku do wcześniej podanych 5,5%. Zakładana dynamika wzrostu realnego PKB jest, co prawda, niższa niż przewidywana 6,5-procentowa dynamika w 2007 r., ale i tak wydaje się zbyt wysoka. Na dynamikę PKB w I kwartale 2007 r. (7,4% r/r), która korzystnie rzutuje na dynamikę w całym roku, wpłynął czynnik jednorazowy, jakim była wyjątkowo łagodna zima, która sprzyjała skokowemu przyrostowi wartości dodanej wypracowanej w budownictwie. Po stronie popytu odbiciem tego zjawiska był gwałtowny przyrost inwestycji.

Czynnik ten jest nie do powtórzenia w 2008 r. Ponadto pojawiają się wąskie gardła na rynku pracy, a stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych w gospodarce jest najwyższy od wielu lat i zapewne bliski pełnemu ich wykorzystaniu (wskazują na to kwartalne badania koniunktury przedsiębiorstw przez NBP). Mogą one także utrudniać wypracowanie wysokiej dynamiki w 2008 r. do czasu, aż pojawią się efekty podażowe nowych inwestycji.

Z tych względów bezpieczniej byłoby przyjąć niższą dynamikę PKB zwłaszcza, że budżet państwa powinna cechować ostrożność. Dlatego Pracodawcy uważają, że założenie 5% dynamiki PKB zapewniałoby margines bezpieczeństwa, a ewentualne, wyższe dochody uzyskane dzięki szybszemu wzrostowi PKB, mogłyby zostać wykorzystane na redukcję deficytu.

2. Założenia dotyczące czynników wzrostu gospodarczego

W kontekście proponowanej korekty założeń dotyczących tempa wzrostu PKB w 2008 r. konieczna jest analiza popytowych czynników wzrostu i wskazanie na te, których dynamiki powinno się obniżyć w 2008 r., aby były one nadal spójne z propozycją przyjęcia niższej dynamiki PKB w „Założeniach...".

W opinii Pracodawców zbyt wysoka może okazać się prognozowana dynamika inwestycji po ich skoku w 2007 roku. Na zmniejszenie dynamiki inwestycji będzie oddziaływał bowiem efekt wysokiej bazy statystycznej. Nie można też wykluczyć, że po dwóch latach wzrostu inwestycji powyżej 15% rocznie firmom trudniej będzie znaleźć opłacalne projekty. Również oczekiwania dalszego wzrostu popytu mogą się pogorszyć, jeżeli szybko zaczęłyby rosnąć stopy procentowe i rewizji w dół wymagałyby prognozy wzrostu w gospodarce światowej w latach 2009-2010.

Przewidywany przebieg cyklu zapasów w latach 2007-2008 wydaje się prawdopodobny, gdyż obniżają się one już w relacji do sprzedaży od 2005 r., kiedy likwidowano ich nadmiar z 2004 r. Natomiast, w 2006 r. zmalały, kiedy dynamika PKB okazała się wyższa od oczekiwanej.

Proporcje innych popytowych czynników wzrostu gospodarczego: konsumpcji, eksportu i importu nie budzą zastrzeżeń. Duża niepewność cechuje przyszłoroczną dynamikę eksportu, która może w 2008 roku okazać się wyższa od dynamiki z 2007 roku.

Dynamika eksportu jest zależna od rokowań gospodarki światowej, zwłaszcza Unii Europejskiej. Założenia odnośnie otoczenia zewnętrznego gospodarki polskiej na lata 2007 i 2008 są realistyczne. Ostatnie dane o gospodarce amerykańskiej sugerują, że znajduje się ona na dobrej drodze do pokonania słabości, wywołanej załamaniem się rynku nieruchomości w reakcji na podwyżki stóp procentowych w USA. I ten scenariusz został uwzględniony w założeniach do projektu budżetu na 2008 rok. Taki rozwój wydarzeń nie jest jednak całkiem przesądzony i pewne, choć obecnie malejące, ryzyko wystąpienia recesji istnieje nadal. Jak dotąd, gospodarka światowa dobrze radzi sobie ze spowolnieniem w USA, ale nie wiadomo jak zareagowałaby na recesję za Atlantykiem. To ryzyko, pomijając już czynniki wewnętrzne wymienione wcześniej, powinno także skłaniać do ostrożniejszej projekcji wzrostu gospodarczego w Polsce w przyszłym roku.

3. Założenia dotyczące przychodów podatkowych

Ministerstwo Finansów przyjęło jeszcze bardziej optymistyczne - niż te dotyczące tempa wzrostu PKB - założenia dotyczące przyrostu dochodów podatkowych - o prawie 17,7%. W porównaniu z poprzednimi latami jest to dynamika bez precedensu. Dla przykładu w 2006 r. wzrosły one o 12,2%, a na rok 2007 przyjęto dynamikę 10,5% i choć zostanie ona zapewne przekroczona, to jednak nie zbliży się do 18%. Rok 2008 zapowiada się jako słabszy pod względem przyrostu za...