Ustawowy odkup gruntów rolnych przez Agencję Nieruchomości Rolnych jest niezgodny z konstytucją

25 lutego i 18 marca 2010 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznawał wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczący zasad obrotu gruntami rolnymi. W wyroku z 18 marca Trybunał Konstytucyjny orzekł, że: 1. Art. 4 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego jest zgodny z art. 2 oraz z art. 21 ust. 1, art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji. 2. Art. 29 ust. 5 ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa jest niezgodny z art. 2, art. 21 ust. 1 oraz art. 64 w związku z art. 31 ust. 3 konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny podzielił stanowisko wnioskodawcy, że uregulowane w art. 29 ust. 5 ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (o.g.n.r.S.P.) ustawowe prawo odkupu na rzecz Skarbu Państwa gruntów rolnych sprzedanych uprzednio przez Agencję Nieruchomości Rolnych (ANR), z wyjątkiem nieruchomości położonych w granicach specjalnych stref ekonomicznych, stanowi nieproporcjonalną ingerencję w konstytucyjnie chronione prawo własności (art. 21 ust. 1 i art. 64 konstytucji). Prawo odkupu przysługuje ANR wobec każdego właściciela nieruchomości rolnej w okresie 5 lat od dnia sprzedaży ziemi z zasobu Agencji. Strony obrotu cywilnoprawnego, w tym ANR, nie mogą go umownie znieść ani zmodyfikować. Ponadto wykonywanie prawa odkupu nie zostało uzależnione od spełnienia jakichkolwiek przesłanek, które ANR musi spełnić by skorzystać z przyznanego jej uprawnienia. W ustawie brak jest również stosownej regulacji rozlic...