Opodatkowanie dróg gminnych podatkiem od nieruchomości

Interpelacja nr 12537 do ministra finansów w sprawie zmiany ustawy o podatkach i opłatach lokalnych

Szanowny Panie Ministrze! W związku ze stanowiskiem Związku Gmin Wiejskich Województwa Podlaskiego z siedzibą w Białymstoku wyrażonym na jego XX forum, mając na uwadze interesy gmin, zwracam się z prośbą o zainteresowanie się sprawą zmiany ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844, z późn. zm.), poprzez uzupełnienie katalogu ustawowych wyłączeń z opodatkowania podatkiem od nieruchomości o grunty stanowiące własność gmin, zajęte pod drogi wewnętrzne. Nie zgadzam się z interpretacją, iż wprowadzenie zwolnienia dla dróg wewnętrznych, których właścicielem jest Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego, stałoby w sprzeczności z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawnego. Drogi te bowiem traktowane są jak drogi publiczne i tylko fakt braku środków finansowych na ich remont uniemożliwia nadanie im kategorii dróg gminnych. Częstą przyczyną uniemożliwiającą nadanie tym drogom kategorii drogi gminnej jest nieuregulowany stan prawny, co utrudnia ich komunalizację zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W obecnym stanie prawnym na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych wyłączeniu z podatku od nieruchomości podlegają grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle, z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych. Jak wynika z interpretacji tego przepisu, wyłączenie to nie obejmuje natomiast dróg wewnętrznych.

Do zarządcy bądź właściciela terenu, na którym zlokalizowana jest droga wewnętrzna, należy finansowanie budowy, przebudowy, remontów bieżących, utrzymania oraz oznakowania dróg wewnętrznych. Elementem tego finansowania jest również płacenie gminie podatku od nieruchomości, na której zlokalizowana jest droga wewnętrzna. Tak więc gmina, będąca zarządcą bądź właścicielem terenu, na którym zlokalizowana jest droga wewnętrzna, zobowiązana jest do uiszczenia podatku, a więc musi płacić sobie samej. Wpływy z podatku od nieruchomości stanowią dochód własny gminy zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2008 r. Nr 88, poz. 539, z późn. zm.). Rada gminy, ustalając stawki podatku od nieruchomości, może różnicować ich wysokość dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania. Może zatem ustalić niższą niż przewidziana w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych stawkę podatku od nieruchomości dla gruntów wykorzystywanych jako drogi wewnętrzne. Rada gminy ma również możliwość wprowadzania zwolnień przedmiotowych z podatku od nieruchomości, a więc może wprowadzić zwolnienie dla dróg wewnętrznych.

Jednak w przypadku obniżenia stawki podatku bądź udzielenia ulgi w podatku od nieruchomości od dróg wewnętrznych, skutek finansowy takiej decyzji jest wykazywany przez gminę w sprawozdaniu Rb-PDB - jako skutek decyzji gminy o udzieleniu ulgi lub obniżeniu stawki, a nie jako wykonany dochód z danego tytułu. Zastosowanie wyżej omówionych ulg przez radę gminy ma taki sam wpływ na wielkość wskaźnika dochodów podatkowych na jednego mieszkańca, jak dochody wykonane, a od tego, jak ukształtuje się wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w kraju (wskaźnik Gg) i w danej gminie (wskaźnik G), zależy, czy gmina otrzyma w ramach subwencji ogólnej kwotę wyrównawczą, czy też nie. Również wysokość dochodów podatkowych wykazanych w sprawozdaniu Rb-PDB w przeliczeniu na jednego mieszkańca jest jednym z kryteriów stosowanym przy ubieganiu się gminy o pozyskanie pomocy w ramach programów dofinansowywanych ze środków Unii Europe...