Kobiety wciąż dyskryminowane na rynku pracy

Interpelacja nr 12246 do ministra pracy i polityki społecznej w sprawie dyskryminacji kobiet na etapie rekrutacji do pracy

Szanowna Pani Minister! W niniejszej interpelacji chciałbym poruszyć kwestię bardzo niekorzystnego zjawiska, jakim jest dyskryminacja kobiet na rynku pracy. Ze spotkań z wyborcami wiem, że problem dyskryminacji ze względu na płeć pojawia się często już na etapie rekrutacji czy rozmowy kwalifikacyjnej. Problem dotyczy w szczególności kobiet, które są pytane przez pracodawców o współmałżonka, wiek dzieci oraz plany rozwoju rodziny. Niejednokrotnie dyskryminację można zauważyć też w ogłoszeniach o pracę. Ta forma dyskryminacji, czyli jeszcze przed podjęciem pracy, jest trudna do uchwycenia i dlatego kobiety mają utrudnioną możliwość obrony przed nią.

W związku z powyższym prosiłbym o odpowiedź na następujące pytanie: Czy ministerstwo zauważa ten problem i czy podejmowane są działania, aby przeciwdziałać dyskryminacji na etapie rekrutacji pracowników?

Z wyrazami szacunku

Poseł Krzysztof Brejza

Inowrocław, dnia 10 października 2009 r.

Odpowiedź ministra pracy i polityki społecznej na interpelację nr 12246 w sprawie dyskryminacji kobiet na etapie rekrutacji do pracy

W odpowiedzi na interpelację pana posła Krzysztofa Brejzy (przekazaną przy piśmie z dnia 28 października br., znak: SPS-023-12246/09) w sprawie wyjaśnień dotyczących dyskryminacji kobiet na etapie rekrutacji do pracy uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Zawarty w art. 18^3a Kodeksu pracy nakaz równego traktowania pracowników odnosi się do wszystkich etapów stosunku pracy. Zgodnie z brzmieniem § 1 tego przepisu „pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych”. Przepis ten obejmuje zatem już etap rekrutacji (kiedy w rzeczywistości mamy jeszcze do czynienia z kandydatem na pracownika), następnie etap kształtowania praw i obowiązków pracownika, aż po etap zwalniania.

W związku z wątpliwościami pana posła dotyczącymi kwestii, które mogą być poruszane podczas rozmów kwalifikacyjnych, pragnę zwrócić uwagę na art. 22¹ § 1 Kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

1) imię (imiona) i nazwisko,
2) imiona rodziców,
3) datę urodzenia,
4) miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
5) wykształcenie,
6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Stosownie do § 4 tego przepisu pracodawca ma prawo żądać udokumentowania innych danych osobowych niż określone w § 1, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów. Zatem przepis art. 22¹ Kodeksu pracy ogranicza prawo pracodawcy do zbierania informacji o osobie ubiegającej się o zatrudnienie. Ma to zapobiegać odmowie zatrudnienia ze względu na jakiekolwiek cechy mogące stanowić podstawę dyskryminacji. W związku z tym w katalogu obowiązkowych danych, jakie kandydat na pracownika musi podać potencjalnemu pracodawcy, znajdują się tylko te, które umożliwiają identyfikację danej osoby i wskazują na jej przydatność do pracy.

Podstawowym aktem prawnym, w którym określone zostały zadania państwa w stosunku do osób pozostających poza zatrudnieniem, jest ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), zwana dalej „ustawą o promocji zatrudnienia”, oraz rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy. Przepisy ustawy określają m.in. zadania publicznych służb zatrudnienia i sposób świadczenia przez nie podstawowych usług rynku pracy, tj. pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy oraz organizacji szkoleń.

W ustawie znajduje się wiele przepisów, których celem jest zapobieganie dyskryminacji oraz zabezpieczenie praw osób korzystających z usług publicznych służb zatrudnienia. Przepisy te zapewniają wszystkim osobom bezrobotnym i poszukującym pracy, jak również pracodawcom równy dostęp do podstawowych usług rynku pracy.

Zgodnie z art. 36 ust. 4 pkt 1–4 ustawy o promocji zatrudnienia pośrednictwo pracy, jako jedna z podstawowych usług rynku pracy świadczonych przez publiczne służby zatrudnienia, jest prowadzone nieodpłatnie i realizowane zgodnie z zasadami: dostępności dla osób bezrobotnych, poszukujących pracy i pracodawców, dobrowolności oznaczającej wolne od przymusu korzystanie z usług pośrednictwa pracy, jawności oznaczającej udostępnienie każdej zgłoszonej do urzędu pracy oferty do wiadomości osób bezrobotnych i poszukujących pracy, równości oznaczającej obowiązek udzi...