Obowiązek czuwania nie dotyczy organów podatkowych

Interpelacja nr 12037 do ministra finansów w sprawie przepisów określających obowiązki informacyjne organów podatkowych

Zwracamy się do Pana Ministra z interpelacją dotyczącą przepisów określających obowiązki informacyjne organów podatkowych.

Jak wiadomo, Kodeks postępowania administracyjnego w sposób znaczący ogranicza zasadę mówiącą, że nieznajomość prawa szkodzi. Art. 9 Kodeksu nakłada na organy administracyjne obowiązek należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy administracyjne mają też obowiązek czuwania nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu obowiązane są udzielać im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek. Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych, zasada ta jest traktowana jako obowiązek, którego niespełnienie przez organ administracyjny powoduje, że takie uchybienie może być uznane za naruszenie prawa.

W jednym z takich orzeczeń sąd orzekł, że w sytuacji ewidentnej nieznajomości przepisów prawa przez strony skutkującej brakiem rozeznania ich sytuacji prawnej na organach administracyjnych ciąży obowiązek wskazania stronom postępowania przysługujących im uprawnień.

Jednak zapisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się w zakresie spraw, które zostały uregulowane w ustawie Ordynacja podatkowa. A w tej ustawie takiego obowiązku na organy podatkowe nie nałożono. Co prawda w art. 121 § 2 Ordynacji zapisano, że organ podatkowy ma obowiązek udzielać niezbędnych informacji i wyjaśnień o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania. Niemniej jednak nie ma w tym przepisie zapisu, że organ ma obowiązek czuwać, by osoby uczestniczące w postępowania nie poniosły szkody.

Takie stanowisko wynika np. z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 8 listopada 2006 r. Sąd Administracyjny uznał w nim bowiem, że: „Brak jest w ordynacji podatkowej przepisu, który wyłączałby, jak to czyni art. 9 K.p.a., stosowanie zasady, według której nieznajomość prawa szkodzi. Oznacza to, że w postępowaniu podatkowym brak znajomości przepisów prawa może szkodzić stronie i innym uczestnikom tego postępowania. Organy podatkowe nie mają bowiem obowiązku czuwania nad tym, aby podmioty te nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa”.

Takie zróżnicowanie obowiązków organów podatkowych i pozostałych organów administracyjnych jest niezrozumiałe.

Oczywiście nie można w każdym przypadku zasłaniać się nieznajomością prawa. Niemniej uznanie, że organ podatkowy nie ma obowiązku dbać o to, by strona nieznająca przepisów nie poniosła z tego tytułu szkody, stwarza szereg zagrożeń dla obywateli. Jest bowiem powszechnie wiadomo, że przepisy podatkowe są skomplikowane, w dodatku podlegają częstym zmianom. Jest też oczywiste, że nie wszyscy obywatele mają wiedzę doradców podatkowych. Obywatel ma jednak prawo oczekiwać od urzędników organów podatkowych, że ci nie tylko przepisy znają, ale że też udzielą wszystkich informacji, tak by obywatel zapłacił podatek w wysokości dokładnie należnej, w należytym terminie itd., tak by nie poniósł szkody - czyli by podatnik nie został narażony na płacenie kar, grzywien, karnych odsetek itp. tylko dlatego, że nie został przez urzędników poinformowany o wszystkich aspektach jego sprawy.

Brak znajomości prawa może być bowiem bardzo dotkliwy i spowodować znaczne szkody.

Wydaje się, że rozwiązaniem problemu i szansą na uniknięcie podobnych orzeczeń sądów i sytuacji jest wpisanie do Ordynacji podatkowej zasady, że organy podatkowe, podobnie jak inne organy administracyjne, mają również obowiązek czuwania nad tym, by podatnik lub inne osoby wskutek nieznajomości przepisów nie poniosły szkody, na analogicznych zasadach, jak to jest uregulowane w Kodeksie postępowan...

DOSTĘP DO PEŁNEJ TREŚCI SERWISU WWW.PODATKI.BIZ JEST BEZPŁATNY
WYMAGANE JEST JEDNAK ZALOGOWANIE DO SERWISU.
UŻYTKOWNICY ZALOGOWANI MOGĄ RÓWNIEŻ DODAWAĆ KOMENTARZE.

Jeżeli jeszcze nie jesteś zarejestrowany, zapraszamy do wypełnienia krótkiego formularza rejestracyjnego.

REJESTRACJA

dla nowych użytkowników

LOGOWANIE

dla użytkowników podatki.biz

Zapomniałem hasła | Problemy z logowaniem

DLACZEGO WARTO SIĘ ZAREJESTROWAĆ DO SERWISU PODATKI.BIZ?

Otrzymujesz całkowicie bezpłatny stały dostęp do wielu informacji, między innymi do:

  • ujednolicanych na bieżąco aktów prawnych (podatki, ubezpieczenia społeczne i działalność gospodarcza)
  • narzędzi: powiadamiania o nowych przepisach, zmianach w przepisach i terminach
  • kalkulatorów i baz danych
  • działów tematycznych zawierających pogłębione informacje na interesujące Cię tematy; omówienia, odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania
  • strony osobistej, na której znajdziesz aktualne informacje przeznaczone dla osoby o Twoim profilu zawodowym. Dodatkowo będziesz mógł edytować własną listę zakładek w celu szybszego docierania do szczegółowej informacji
  • newslettera informującego regularnie o wydarzeniach związanych z podatkami i działalnością gospodarczą

Czas rejestracji - ok. 1 min

Uwaga

Podczas rejestracji nie zbieramy żadnych szczegółowych danych personalnych i teleadresowych. W każdej chwili możecie usunąć trwale i bezpowrotnie dane dotyczące Waszego konta. Przed rejestracją prosimy o zapoznanie się z regulaminem »