Obowiązek wystawienia faktury korygującej do faktury zaliczkowej

Pytanie podatnika: W ramach prowadzonej działalności spółka podpisała umowę ramową o kompleksowej współpracy, w której kupujący zobowiązuje się do zakupu fabrycznie nowych samochodów. Zgodnie z postanowieniamiumowy spółka otrzymała od kontrahenta zaliczki na poczet zamówionych przez niego samochodów, które udokumentowała fakturami zaliczkowymi. W związku z niewywiązaniem się przez kupującego z warunków umowy doszło do jej zerwania. Zaliczki zostały zaliczone jako rekompensata za utracone korzyści. Czy spółka ma prawo do dokonania korekty VAT należnego naliczonego od otrzymanych zaliczek, poprzez złożenie deklaracji korygującej za ten okres rozliczeniowy, w którym uprzednio został wykazany VAT należny czy też należy wystawić faktury korygujące do faktur zaliczkowych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 09.09.2011 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Warszawie 19.09.2011 r., data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku 23.09.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury korygującej do faktury zaliczkowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23.09.2011 r. do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku wystawienia faktury korygującej do faktury zaliczkowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka B. jest dealerem samochodowym, którego podstawową działalnością jest sprzedaż samochodów nowych i używanych. W ramach prowadzonej działalności Spółka podpisała umowę ramową o kompleksowej współpracy, w której kupujący zobowiązuje się do zakupu fabrycznie nowych samochodów wg harmonogramu określającego ostateczną datę zakupu. Zgodnie z postanowieniami zawartej umowy oraz ogólnymi warunkami sprzedaży Spółka otrzymała od kontrahenta zaliczki na poczet zamówionych przez niego samochodów.

Przepis art. 19 ust. 11 ustawy o VAT stanowi, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Zgodnie z powyższym przepisem Spółka udokumentowała otrzymanie zaliczek wystawieniem faktur zaliczkowych w terminie do 7 dni od daty otrzymania uznając moment podatkowy VAT w terminie wpływu zaliczek. W związku z niewywiązaniem się przez kupującego z warunków umowy w sierpniu 2011 roku doszło do jej zerwania.

Na podstawie zawartego porozumienia do umowy ramowej oraz zgodnie z ogólnymi warunkami sprzedaży, w przypadku odstąpienia nabywcy od umowy kwota zaliczki nie podlega zwrotowi i zostaje zaliczona jako rekompensata za utracone korzyści, przewidziany jest odmienny tryb rozliczenia transakcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionej sytuacji B ma prawo do dokonania korekty VAT należnego naliczonego od otrzymanych zaliczek, poprzez złożenie deklaracji korygującej za ten okres rozliczeniowy, w którym uprzednio został wykazany VAT należny czy też należy wystawić faktury korygujące do faktur zaliczkowych?

Zdaniem wnioskodawcy, wobec faktu, że czynność na poczet, której została wpłacona zaliczka nie została zrealizowana, kwota zaliczki nie może stanowić obrotu, gdyż nie stanowi ona części wynagrodzenia związanego z obrotem. Rekompensata za utracone korzyści (odszkodowanie) nie jest z kolei czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Odszkodowanie jest pojęciem, które nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT.

Opodatkowaniu VAT podlegają dostawa towarów i świadczenie usług za wynagrodzeniem, które winno mieć formę przysporzenia po stronie beneficjenta w związku z konkretnym świadczeniem.

Kodeks cywilny reguluje pojęcie odszkodowania jako zapłatę za wyrządzoną szkodę lub poniesione straty. W tej sytuacji B. powinna mieć prawo do dokonania korekty VAT należnego naliczonego od otrzymanych zaliczek, poprzez złożenie deklaracji korygującej za ten okres rozliczeniowy, w którym uprzednio został wykazany VAT należny.

W opinii Spółki skorygowanie faktury zaliczkowej do zera jest możliwe tylko, jeżeli sprzedawca dokona zwrotu zaliczki nabywcy, co w tym przypadku nie nastąpi. Dodatkowo należy mieć na uwadze, że kupujący nie może dokonać korekty podatku naliczonego na podstawie faktury korygującej, która nie dokumentuje faktycznego zwrotu pieniędzy, o czym stanowi art. 88 ust. 3a pkt 4a ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (dostawa towarów czy też usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Podstawowy obowiązek dokumentowania sprzedaży dla potrzeb podatku od towarów i usług fakturami VAT przez podatników tego podatku został określony w art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W myśl ww. przepisu podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust.1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z art. 106 ust. 3 ww. ustawy, przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do części należności otrzymywanych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi.

Zgod...