Świadczenia pracownicze finansowane z ZFŚS - wyjaśnienie MF

Interpelacja nr 49 do ministra finansów w sprawie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących ulg w podatku dochodowym od świadczeń wypłacanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Szanowny Panie Ministrze! Podczas spotkań, jakie regularnie odbywam z pracodawcami, przekazano mi wątpliwości, które rodzą się w praktyce wykonywania przez pracodawców funkcji socjalnej. Wątpliwości te dotyczą zastosowania ulg w podatku dochodowym od świadczeń wypłacanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Jeśli chodzi o pracowników, to kluczowy jest przepis art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym zwalnia się od podatku dochodowego ˝wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł˝. Z uregulowania tego wynika zatem, że jeśli chodzi o świadczenia socjalne wypłacane (finansowane) ze środków ZFŚS, możliwość skorzystania z przewidzianego cytowanym przepisem zwolnienia istnieje wówczas, gdy: po pierwsze, świadczenia mają charakter świadczenia rzeczowego bądź pieniężnego, po drugie, są w całości sfinansowane ze środków ZFSŚ, po trzecie, otrzymywane są w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS, po czwarte, ich wysokość nie przekracza w roku podatkowym kwoty 380 zł; istotne jest przy tym, że wszystkie ww. przesłanki muszą być spełnione łącznie.

Gdy zaś chodzi o emerytów i rencistów, to przepis art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są świadczenia otrzymywane przez nich w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.

Od dnia 4 kwietnia 2011 r. obowiązuje również art. 21 ust. 1 pkt 67a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego zwolnione od tego podatku są „świadczenia otrzymane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, związane z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach lub klubach dziecięcych”.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są również tzw. zapomogi losowe, czyli - zgodnie z literalnym brzmieniem przywołanego przepisu - zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł.

Istotne zwolnienie określone jest w art. 21 ust. 1 pkt 78 ww. ustawy. W myśl tego przepisu wolne od podatku są - niezależnie od ich wysokości - dopłaty z ZFŚS do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu - dzieci i młodzieży do lat 18.

Powyższe przepisy, choć na pierwszy rzut oka zdają się być dookreślone, to jednak rodzą wątpliwości w praktyce ich stosowania. Mając to na uwadze, uprzejmie proszę Pana Ministra o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:

1. Czy udział pracownika w imprezie kulturalno-oświatowej, organizowanej przez pracodawcę, należy traktować jako uzyskanie przez pracownika przychodu w wysokości proporcjonalnej do kosztów poniesionych przez pracodawcę na organizację imprezy i liczby pracowników uczestniczących w imprezie (a w konsekwencji przychód ten należy opodatkować), czy też impreza taka jest usługą pracodawcy w ramach wykonywania przez niego funkcji socjalnej i środki wypłacone przez niego z tego tytułu z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie podlegają opodatkowaniu?

2. Czy użyte w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 67 sformułowanie ˝sfinansowanie w całości˝ oznacza, że ulga do 380 zł nie przysługuje przy świadczeniach polegających na dofinansowaniu np. kosztów wycieczki zakładowej (fundusz dofinansowuje 80% kosztów wycieczki, a pracownik sam finansuje 20%), a przysługuje wyłącznie przy świadczeniach polegających na sfinansowaniu tej wycieczki w całości z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych?

3. Z jakich źródeł finansowany jest podatek dochodowy od świadczeń socjalnych? Przykładowo pracownik otrzymuje pomoc świąteczną w wysokości 1000 zł - czy jest to kwota brutto, z której pracodawca potrąca należny podatek i odprowadza go do urzędu skarbowego, czy też jest to kwota netto w całości wypłacana pracownikowi z ZFŚS, a dopiero pracownik odprowadza należny podatek?

4. Czy w sytuacji,...