Zakupy na rzecz ZFŚS a VAT

Pytanie podatnika: Czy prawidłowe jest stanowisko, iż w przypadku zakupu przez Spółkę towarów bądź usług od osoby trzeciej na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i w całości finansowanych osobie uprawnionej ze środków ZFŚS, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących powyższe zakupy, jak również Spółka nie ma obowiązku naliczania podatku VAT należnego przy przekazaniu tych towarów i usług na rzecz ZFŚS?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółka Akcyjna, przedstawione we wniosku z dnia 18 lipca 2011 r. (data wpływu 22 lipca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 17 października 2011 r. (data wpływu 20 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup towarów bądź usług od osoby trzeciej na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w całości finansowanych ze środków ZFŚS oraz braku obowiązku naliczania podatku VAT należnego przy przekazaniu tych towarów i usług na rzecz ZFŚS, jak również w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT w przypadku samodzielnych dostaw towarów bądź samodzielnego świadczenia usług finansowanych ze środków ZFŚS – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 lipca 2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących zakup towarów bądź usług od osoby trzeciej na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w całości finansowanych ze środków ZFŚS oraz braku obowiązku naliczania podatku VAT należnego przy przekazaniu tych towarów i usług na rzecz ZFŚS, jak również w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika podatku VAT w przypadku samodzielnych dostaw towarów bądź samodzielnego świadczenia usług finansowanych ze środków ZFŚS.
Pismem z dnia 17 października 2011 r. wniosek został uzupełniony o doprecyzowanie stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Z dniem 1 września 2010 r. nastąpiło połączenie kilkunastu spółek Grupy Kapitałowej. Połączenie odbyło się na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu Spółek Handlowych (połączenie przez przejęcie) poprzez przeniesienie całego majątku spółek przejmowanych na rzecz spółki przejmującej w zamian za akcje, które spółka przejmująca wydała dotychczasowym wspólnikom spółki przejmowanej.
Spółka składa się z Centrali i 11 Oddziałów.
S.A. jako spółka przejmująca wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki spółek przejętych na podstawie art. 494 KSH natomiast spółki przejęte otrzymały status oddziałów.
Dotychczasowi pracownicy spółek przejętych oraz większość pracowników spółki przejmującej na mocy art. 231 Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 j. t. ze zm.) stali się odpowiednio pracownikami wyżej wskazanych oddziałów, które tym samym stały się ich pracodawcą. Pozostała część pracowników spółki przejmującej została pracownikami centrali, a ich pracodawcą jest Spółka.
Ponieważ oddziały i centrala stały się odrębnymi pracodawcami w rozumieniu art. 3 Kodeksu pracy, to tym samym są zobowiązane do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: ZFŚS, fundusz) w oparciu o przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych (Dz. U. z 1996 r., Nr 70, poz. 335 j. t. ze zm. dalej: ustawa o ZFŚS).
Ponadto pracownicy oddziałów zachowali prawa wynikające z postanowień Zakładowych Układów Zbiorowych Pracy, które obowiązywały w łączonych spółkach przed dniem konsolidacji.
Zatem na skutek połączenia w S. A. funkcjonuje dwanaście Zakładowych Funduszy Świadczeń Socjalnych (11 w oddziałach i 1 w centrali).
Zasady tworzenia i gospodarowania środkami funduszu socjalnego określają Regulaminy ZFŚS obowiązujące w poszczególnych oddziałach i centrali. Ze środków ZFŚS jest finansowana działalność socjalna na rzecz osób uprawnionych, w tym pracowników i członków ich rodzin oraz byłych pracowników i ich rodzin w formie finansowania różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
W piśmie z dnia 17 października 2011 r. Wnioskodawca wskazał, że jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Środki transportu i ośrodki wczasowe, które są wykorzystywane do dokonywania dostaw towarów lub do świadczenia usług na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych stanowią majątek Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest stanowisko, iż w przypadku zakupu przez Spółkę towarów bądź usług od osoby trzeciej na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i w całości finansowanych osobie uprawnionej ze środków ZFŚS, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących powyższe zakupy, jak również Spółka nie ma obowiązku naliczania podatku VAT należnego przy przekazaniu tych towarów i usług na rzecz ZFŚS...
2. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, iż w przypadku gdy Spółka samodzielnie dokonuje dostawy towarów bądź świadczy usługę na rzecz Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w całości finansowane osobom uprawnionym ze środków ZFŚS występuje jako podatnik podatku VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, po dokonaniu analizy przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej: ustawa VAT) oraz ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych, w przypadku zakupu od osoby trzeciej świadczenia w całości finansowanego z ZFŚS, jak np. wczasów dla pracowników, karnetów uprawniających do korzystania z basenów, siłowni innych obiektów sportowych, biletów do kina, teatru, kompleksowych usług polegających na organizowaniu określonej imprezy kulturalnej (dalej: świadczenia socjalne) - pracodawca występuje jako podmiot administrujący środkami Funduszu a Spółka nie jest w tym zakresie podatnikiem podatku VAT.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawa VAT określa co należy rozumieć przez działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników , a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Zdaniem Wnioskodawcy, działania podejmowane przez Spółkę w ramach ZFŚS nie podlegają przepisom ustawy VAT, gdyż nie są przejawem działalności gospodarczej, lecz jedynie działalnością socjalną, do której obliguje podatnika odrębna ustawa.
Cała bowiem operacja gospodarcza związana z funduszem przebiega poza sferą aktywności biznesowej Spółki. W konsekwencji Spółka nie ma prawa odliczyć podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących powyższe zakupy, jak również nie powoduje konieczności opodatkowania podatkiem VAT.
Jest to jedyne rozwiązanie pozwalające na zachowanie podstawowych zasad podatku VAT, a mianowicie: opodatkowania konsumpcji przy jednoczesnym zachowaniu zasady niewpływania poprzez podatek VAT na działanie w wolnej konkurencji oraz zasady neutralności podatku dla podmiotów gospodarczych.
Zgodnie z przepisami Ustawy o ZFŚS pracodawca zatrudniający więcej niż 20 osób jest zobowiązany do utworzenia funduszu socjalnego a następnie administrowania nim. Pracodawca zatem wykonuje jedynie czynności techniczno - administracyjne, do których obliguje go cytowana ustawa a Spółka nie działa jako podatnik podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, ponieważ nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym, aby w jego ramach udzielać świadczeń socjalnych. Stąd też uzasadnione jest stanowisko Spółki, iż skoro działalność w tym zakresie jest nieopodatkowana, nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu poniesionych na rzecz pracowników wydatków sfinansowanych z ZFŚS (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT).
Jak wynika z treści art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS, przez działalność socjalną rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno – oświatowej, sportowo – rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej – rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. W myśl pkt 5 powołanego przepisu, osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ww. ustawy, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.
Z powołanych przepisów wynika, iż zakładowa działalność socjalna dotyczy określonych rodzajów świadczeń pracodawcy na rzecz pracownika i tylko te świadczenia mogą być finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Ponadto Fundusz jest tworzony na rzecz załogi pracodawcy i prawo do korzystania ze świadczeń finansowanych z Funduszu jest kolektywnym prawem załogi.
Fundusz ten, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o ZFŚS, tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Ponadto, zasoby Funduszu zwiększają dochody, wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 1-9 ustawy o ZFŚS. Wśród nich wskazano m.in. wpływy z opłat pobieranych od osób i jednostek organizacyjnych korzystających z działalności socjalnej, o której mowa w art. 2 pkt 1 oraz wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Jak stanowi ust. 2 cyt. przepisu, zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalonym zgodnie z art. 27 ust. 1 www. ustawy albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 j. t. ze zm.).
W myśl natomiast art. 10 i art. 12 ustawy o ZFŚS, środkami Funduszu administruje pracodawca i gromadzi je na odrębnym rachunku bankowym.
Zakres czynności i rola pracodawcy w przypadku wykonywania przez niego obowiązków nałożonych przez ustawy o Zakładowym Funduszy Świadczeń Socjalnych zostały wyjaśnione w orzecznictwie sądów administracyjnych. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 7 maja 2010 r., sygn. akt I SA/Wr 186/10 podzielając stanowisko zawarte w wyroku NSA z dnia 2 września 2008 r., sygn. akt I FSK1076/07 i w wyroku WSA z dnia 18 września 2009 r., sygn. akt I SA/Wr 1109/09 stwierdził, że ,,administrowanie przez pracodawcę środkami funduszu socjalnego oznacza wykonywanie obowiązków i uprawnień określonych dla pracodawcy w ustawie o ZFŚS, a w szczególności: zapewnienie obsługi technicznej, kadrowej i finansowej niezbędnej do funkcjonowania funduszu...