Czas działa na korzyść dłużnika

Interpelacja nr 20808 do ministra finansów oraz ministra gospodarki w sprawie stosowanego masowo procederu zalegania z zapłatą za faktury VAT powodującego bankructwo firm

Szanowny Panie Ministrze! Moi wyborcy prowadzący działalność gospodarczą zgłaszają, że w Polsce panuje proceder polegający na długim zaleganiu, a nawet wręcz niepłaceniu za wystawione faktury VAT.

Mnożą się zarzuty, że znaczna część nieuczciwych przedsiębiorców stosuje praktykę niepłacenia za faktury VAT (zarówno za usługi, jak i za materiały), co przyczynia się w znacznej mierze do upadłości wielu firm budowlanych, transportowych oraz hurtowni.

Stosowane są różne praktyki polegające na przesuwaniu terminu płatności, aby następnie wykorzystać ustawę o przedawnieniu. W tej sytuacji przepis umożliwiający przedawnienie wystawionej faktury wydaje się być krzywdzący dla wystawiającego.

Wygląda na to, że płatność w formie odsuniętego w czasie przelewu to w praktyce nic innego, jak udzielony kredyt (pożyczka) w systemie handlowym. Zainteresowani wnoszą, aby zmienić prawo handlowe, tak aby określenie płatności faktury „przelew” miało walory zbliżone do określenia „kredyt (pożyczka)” w banku.

Zainteresowani postulują, aby przy każdym urzędzie skarbowym było stanowisko komisarza śledczego z uprawnieniami skutecznego zmuszenia płatnika do uregulowania należności wynikających z faktur. Twierdzą, że to do komisarza powinny być przesyłane wykazy niezapłaconych faktur, a on z mocy ustawy mógłby zmusić dłużnika do zapłaty.

Zainteresowani twierdzą, że najlepszym rozwiązaniem byłaby zmiana sposobu księgowania i rozliczania faktur. Rozliczenie następowałoby po zapłaceniu faktury. Niezapłacone w terminie faktury nie byłyby rozliczane w systemie podatkowym, ale księgowane jako niezapłacone. Nabywca podlegałby karze na mocy ustawy o obowiązku podatkowym. Sprzedający po otrzymaniu zapłaty zaliczałby fakturę do rozliczenia podatkowego. Nabywca faktury też nie mógłby rozliczyć faktury do chwili jej zapłaty. Skarb Państwa zawsze domaga się zapłaty podatku należnego, ale kluczowa powinna być zapłata za fakturę. Przy takim systemie rozliczeniowym nikt nie wchodziłby w konflikt ze Skarbem Państwa, a firmy dotknięte nieuczciwością kontrahentów nie bankrutowałyby (bo przecież bankructwo firm nie leży w interesie państwa).

W związku z powyższym kieruję do Pana Ministra pytanie, jakie działania zamierza podjąć ministerstwo, aby uzdrowić zgłaszaną sytuację.

Z poważaniem

Poseł Piotr van der Coghen

Warszawa, dnia 1 lutego 2011 r.

Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia ministra - na interpelację nr 20808 w sprawie stosowanego masowo procederu zalegania z zapłatą za faktury VAT powodującego bankructwo firm

Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na pismo z dnia 28 lutego 2011 r. (SPS-023-20808/11), przy którym przekazano interpelację posła Piotra Van der Coghena w sprawie stosowanego masowo procederu zalegania z zapłatą za faktury VAT powodującego bankructwo firm, w załączeniu uprzejmie przekazuję następujące informacje.

Kwestia opóźnionych płatności w relacjach między przedsiębiorcami uregulowana jest w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz. U. Nr 139, poz. 133, z późn. zm.). Ustawa ta daje wierzycielowi możliwość żądania od dłużnika odsetek ustawowych zarówno w przypadku gdy termin zapłaty nie został określony w umowie (od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego), jak również w przypadku gdy termin ten określony został przez strony na okres dłuższy niż 30 dni. Celem tego drugiego rozwiązania było przyznanie wierzycielowi uprawnienia domagania się odsetek przed terminem wymagalności świadczenia pieniężnego w sytuacji, gdy termin ten był nadmiernie długi. W przypadku gdy dłużnik nie dokona zapłaty w terminie określonym w umowie lub wezwaniu do zapłaty, wierzyciel ma również prawo do naliczenia odsetek w wysokości odsetek za zwłokę określanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Przedmiotowa ustawa stanowi realizację obowiązku wdrożenia do polskiego systemu prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2000/35 WE w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych.

Od maja 2009 r. trwały prace Grupy Roboczej ds. Konkurencyjności i Wzrostu Rady Unii Europejskiej nad zmianą powyższej dyrektywy, której celem było uzupełnienie jej głównych elementów dodatkowymi narzędziami umożliwiającymi ograniczenie liczby przypadków opóźnień w płatnościach. Dnia 24 stycznia br. przedmiotowa dyrektywa została przyjęta przez Radę Unii Europejskiej. Najważniejsze zmiany wprowadzone w dyrektywie obejmują m.i...