Zwrot wkładu mieszkaniowego zwolniony z PIT

Interpelacja nr 20947 do ministra finansów w sprawie opodatkowania należności z tytułu wygaśnięcia spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego

Szanowny Panie Ministrze! Przedmiotowy problem chciałbym zilustrować na podstawie grudziądzkiej spółdzielni mieszkaniowej.

1. Ustalenie należności z tytułu wygaśnięcia spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.

Zgodnie ze statutem spółdzielni i art. 11 ust. 2¹ i 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (w brzmieniu obowiązującym od 31 lipca 2007 r.), w przypadku wygaśnięcia prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Wartość ta nie może być jednak wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyskała od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy oraz kwoty zaległych opłat i koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

2. Przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W myśl definicji określonej w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Według art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należności wypłacane z tytułu wygaśnięcia prawa do lokalu mieszkalnego kwalifikuje się jako przychody z innych źródeł.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c tej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W rozpatrywanej sytuacji na szczególną uwagę zasługuje przepis art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem wkładów w spółdzielni do wysokości wniesionych wkładów.

W konsekwencji literalnego brzmienia ww. organy podatkowe od pewnego czasu uznają, że ze zwolnienia od podatku dochodowego korzysta jedynie nominalna wartość uprzednio wniesionego wkładu mieszkaniowego. Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym zwrotem a wniesionym wkładem (tj. kwota wynikająca z waloryzacji wkładu) stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Waloryzacja wkładu mieszkaniowego wniesionego przez lokatora (najczęściej wiele lat wcześniej) ma na celu urealnienie jego wartości do wartości rynkowej mieszkania.

Przykład: Lokator w 1991 r. wniósł wkład mieszkaniowy w kwocie 352,44 zł (3 524 400,00), co stanowi 54% wartości lokalu mieszkalnego. Na dzień dzisiejszy rynkowa wartoś...