Problemy z nadawaniem klauzul wykonalności

Interpelacja nr 20691 do ministra sprawiedliwości w sprawie sposobu nadawania klauzul wykonalności sądowym tytułom egzekucyjnym

Problemy z nadawaniem klauzul wykonalności

Ogólnopolskie Stowarzyszenie Asystentów Sędziów zasygnalizowało mi problem wynikający ze skutków wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 2010 r. P 28/08 polegających na konieczności wydawania przez sąd postanowienia wraz z uzasadnieniem w każdym przypadku nadawania klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu.

Orzeczenie to wywołało wątpliwości środowisk prawniczych co do aktualności dotychczasowej praktyki nadawania klauzul wykonalności tytułom egzekucyjnym pochodzącym od sądu. Opierała się ona na założeniu, że przepis § 182 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 249, z późn. zm.) jest zgodny z przepisami K.p.c. dotyczącymi nadawania klauzuli wykonalności. Tym samym uznawano, że przepisy K.p.c. pozwalają na nadanie klauzuli wykonalności w formie uproszczonej. W chwili obecnej praktyka w różnych sądach jest różna. W niektórych stosuje się dotychczasową uproszczoną formę nadania klauzuli wykonalności, uznając za aktualny pogląd, że przepisy art. 783 § 1 i 3 K.p.c. dopuszczają nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu bez konieczności wydania odrębnego postanowienia w tym przedmiocie. W innych sądach uznawana jest konieczność wydawania przez sąd postanowienia wraz z uzasadnieniem w każdym przypadku nadawania klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu.

Większość wydawanych w Polsce orzeczeń wykonalnych w drodze egzekucji to nakazy zapłaty w postępowaniu upominawczym. Biorąc pod uwagę, że prawomocny nakaz zapłaty z założenia obejmuje roszczenia bezsporne, oznacza to, że sąd podejmuje czynności całkowicie bezproduktywne, niewnoszące żadnej wartości dodanej z punktu widzenia stosunków społeczno-gospodarczych. Doprowadza to do spowolnienia pracy sądów, zwłaszcza w postępowaniach zmierzających do windykacji długu pieniężnego, a to przyczyni się do powiększenia zatorów płatniczych w gospodarce. Podobna sytuacja dotyczy kierowanych do egzekucji komorniczej prawomocnych wyroków sądów w sprawach karnych w celu ściągnięcia orzeczonej kary grzywny i kosztów sądowych, a także orzeczonych świadczeń pieniężnych. Problematyczny jest również sposób rozstrzygania o kosztach postępowania klauzulowego w postępowaniu karnym wykonawczym.

Trybunał Konstytucyjny postanowił, że § 182 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r.

- Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 249, z 2009 r. Nr 224, poz. 1806 oraz z 2010 r. Nr 40, p...